پاورپوینت آیین نامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهای یونساز به تفکیک فصل

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

آيين نامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز به تفكيك فصل

اين آييننامه مشتمل بر 128 ماده و 19 تبصره در سه فصل و 20 قسمت و يك پيوست به استناد ماده 47 قانون كار تدوين و در چهارصد و چهل و دومين جلسه شورايعالي حفاظت فني مورخ 15/8/52 به تصويب نهايي رسيد و قابل اجرا است.
ماده 47 قانون كار سابق به استناد مصوبه جلسة مورخ 12/5/83 شوراي عالي حفاظت فني به ماده 85 قانون كار مصوب آبان ماه 1369 تغيير يافته است.

اسلاید 2 :

آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
فصل اول - تعاريف
فصل دوم - مقررات عمومي
فصل سوم - مقررات اختصاصي
جدول پيوست مربوط به آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز

اسلاید 3 :

ماده 1:
پرتوهاي يون ساز: پرتوهاي يون ساز پرتوهاي الكترو مغناطيسي يا ذرهاي هستند كه بتوانند هنگام عبور از ماده يونهايي توليد نمايند در اين مقررات اصطلاح مزبور شامل پرتوهاي حاصل از مولدهاي اشعه ايكس و شتاب دهندههاي ذرات و همچنين تابشهاي حاصل از مواد راديواكتيو و راكتورهاي اتمي خواهد بود.
ماده راديواكتيو: ماده راديواكتيو به مادهاي اطلاق ميشود كه حداقل از يك عنصر شيميايي راديواكتيو طبيعي يا مصنوعي تشكيل شده يا آن كه محتوي چنين عنصري باشد.
چشمه بسته: چشمه بسته عبارت است از ماده راديواكتيوي كه به طور جدانشدني با فلزي آميخته شده يا آنكه در كپسول يا ظرفي مشابه آن جا گرفته باشد و براي جلوگيري آلودگي ناشي از سايش ماده راديواكتيو (در محل نگهداري يا محل كاري) داراي مقاومت كافي باشد.
چشمه باز: چشمه باز عبارت است از ماده راديواكتيوي كه هنگام استفاده از آن در شرايط عادي امكان جلوگيري از پخش آن نباشد.
تركيب نورزا: تركيب نورزا(لومينسانت) تركيبي است كه حاوي ماده راديواكتيو باشد.
فصل اول: تعاريف
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز

اسلاید 4 :

خطر پرتو زدگي: خطر پرتوزدگي خطري است كه از تشعشعات يونساز ناشي شده و براي سلامتي بدن زيان آور باشد. اين خطر ممكن است از يك منبع خارجي و يا از مواد راديواكيتو موجود در بدن حاصل شود.
پرتوگيري خارجي: پرتوگيري بدن از منابع خارج از خود پرتوگيري خارجي ناميده ميشود.
پرتوگيري داخلي: پرتوگيري بدن ازمنابع واقع دردرون خودپرتوگيري داخلي ناميده‎ميشود.
حفاظت كافي: عبارتست از حفاظت در برابر پرتوهاي يونساز بهطوريكه ميزان اشعه واصل (ناشي از منابع دروني يا بيروني) به هر شخص از حداكثر دزهاي مندرج در مواد 3 و 4 و 5 تجاوز ننمايد.
منطقه خطر: منطقه خطر منطقه ايست كه در آن خطر پرتوزدگي موجود باشد.
منطقه تحت مراقبت: منطقه تحت مراقبت منطقه ايست كه به علت وجود پرتوها بهوسيله شخص واجد صلاحيتي نظارت ميشود.
نوار پرتو قابل استفاده: نوار پرتو قابل استفاده قسمتي از تابش است كه از هر گونه كليماتور (ديافراگم ساده يا مخروطي كه منظور باريك نمودن پرتوها بكار ميرود) بگذرد.
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
فصل اول: تعاريف

اسلاید 5 :

تابش هرز: تابش هرز عبارتست از هر گونه تابشي از درون يك پوشش محافظ كه خارج از نوار پرتو قابل استفاده باشد.
پوشش محافظ: غلاف لوله اشعه ايكس و يا غلاف چشمه بسته است كه به منظور كاهش تابش هرز بكار برده ميشود.
پرتوهاي زمينه: پرتوهاي زمينه‎پرتوهاي يونسازيهستند كه دراندازهگيري منظور نميشود.
پرتوگيري طبيعي: پرتوهاي يونساز كهبدن ازمنابع‎طبيعي(مانند پتاسيم راديواكتيو موجود در بدن‎راديواكتيويته محيط و تابشهاي‎كيهاني)دريافت‎ميدارد پرتوگيري طبيعي ناميده ميشود.
لايه نيم جذبي: لايهاي از ماده معيني است كه در سر راه يك نوار يونساز قرار ميگيرد و شدت نوار پرتو را به نصف تقليل ميدهد.
نوكلوييد: هسته اتمي است كه داراي عدد جرمي و عدد اتمي معيني بوده و وضع انرژي خاصي داشته باشد.
كوري: كميتي از نوكلوييد راديواكتيو است كه در آن تعداد دزنتگراسيون در هر ثانيه 1010×7/3 باشد.
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
فصل اول: تعاريف

اسلاید 6 :

دز اشعه: عبارتست از شدت تابش در هر نقطه بر اساس خواص يونسازي آن تابش.
رنتگن: عبارتست از واحد دز اشعه كه انتشار ذرهاي حاصل از آن اشعه در يك سانتي متر مكعب هواي خشك در شرايط متعارف يونهايي ايجاد كند كه قابل يك واحد الكتروستاتيك الكتريسته مثبت يا منفي باشد.
دز جذب شده: عبارت از مقدار انرژي است كه واحد جرم جسم پرتوگير در نقطه مورد نظر از پرتوهاي يونساز (صرفنظر از نوع تابش) دريافت ميدارد.
راد (Rad) : واحد دز جذب شده است كه معادل 100 ارگ براي هر گرم ماده ميباشد.
تأثير نسبي بيولوژيكي: ضريبي است كه براي مقايسه اثر بخشي دز جذب شده ناشي از انواع مختلف پرتوها بكار ميرود و به R.D.E نمايش داده ميشود.
دز R.B.E : عبارتست از حاصل ضرب دز هر پرتو بر حسب راد در ضريبي كه به موجب قرارداد براي تأثير نسبي بيولوژيكي آن پرتو تعيين شده است.
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
فصل اول: تعاريف

اسلاید 7 :

رم Rem : عبارتست از حاصل ضرب دز جذب شده هر پرتو در R.B.E مربوط به آن پرتو.
حداكثر دز مجاز: مجموع دزهاي ناشي از پرتوگيريهاي شغلي (همزمان يا متناوب) حاصل از هر نوع اشعه يونساز است كه از منابع خارجي يا داخلي منتشر ميگردد و نبايد از حدود مقرر در فصل دوم اين آييننامه تجاوز نمايد.
فعاليت ويژه: فعاليت ويژه عبارتست از مجموع فعاليت ايزوتوپ معين در هر گرم از ماده.
شخص صلاحيتدار: شخص صلاحيتدار شخصي است كه صلاحيت فني او مورد تاييد وزارت كار و اموراجتماعي باشد.
پزشك مسئول: پزشك مسئول پزشكي است كه صلاحيت فني او از لحاظ اجراي مقررات مربوط در اين آييننامه مورد تاييد وزارت بهداري باشد.
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
فصل اول: تعاريف

اسلاید 8 :

آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
قسمت اول - كليات
قسمت دوم - وسايل حفاظتي
قسمت سوم - مراقبت و اندازهگيري
قسمت چهارم - تغيير شغل يا ممانعت از ادامه كار
فصل دوم - مقررات عمومي
قسمت پنجم - پرتوگيري بيش از حد مجاز

اسلاید 9 :

ماده 2: مقررات اين آييننامه در مورد مؤسسات صنعتي كه در آنها مواد راديواكتيو باز يا بسته بكار برده يا نگهداري ميشود و يا در مؤسساتي كه در آنها دستگاههاي قادر به توليد پرتوهاي يونساز بكار برده خواهد شد به مورد اجرا گذارده ميشود.
تبصره - مؤسسات و منابع زير مشمول مقررات اين آييننامه نخواهند بود.
الف - كارخانجات شيميايي يا متالوژي كه مواد راديواكتيو طبيعي يا سوختهاي هستهاي را مورد عمليات مخصوصي قرار ميدهند و مؤسساتي كه مقادير زاد مواد راديواكتيو انبار ميكنند و همچنين راكتورهاي هستهاي و شتاب دهندههاي با انرژي زياد كه هستههاي راديواكتيو تهيه ميكنند (اينگونه مؤسسات تابع مقررات خاص خود خواهند بود).
ب - چشمههايي كه اكتيويته ويژه آنها كمتر از دو هزارم ميكروكوري عنصر شيميايي راديواكتيو اصلي در هر گرم از ماده باشد.
فصل دوم - مقررات عمومي
قسمت اول - كليات
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز

اسلاید 10 :

ج - چشمههاي بستهاي كه در R.B.E حاصل از آن از دو ميلي رم در ساعت تجاوز نكند.
ماده 3: حداكثر دز مجاز در مناطق تحت مراقبت به شرح زير است:
الف - دز متوسط پرتوگيري سالانه براي تمام بدن نبايد از 5 رم تجاوز كند.
ب - دز جذب شده در غدد تناسلي تا سن 30 سالگي نبايد از 50 رم تجاوز كند
ج - دز جذب شده در تمام بدن در هر هفته نبايد از 300 ميلي رم تجاوز كند.
د - در حالتهاي استثنايي اگر شخصي در يك هفته بيش از 300 ميلي رم اشعه دريافت نمايد بايد ترتيبي داده شود كه در 13 هفته متوالي بيش از 3 رم و در هر حال در سال بيش از 5 رم اشعه دريافت ننمايد.
ماده 4: در پرتوگيري خارجي به وسيله اشعهاي كه قدرت نفوذ آنها بسيار كم است (لايه نيم جذبي كمتر از يك ميليمتر آب باشد) حداكثر پرتوگيري مجاز در هفته براي تمام بدن (بجز چشمها) 5/1 رم و حداكثر دز مجاز در 13 هفته متوالي 15 رم ميباشد.
ماده 5: در پرتوگيري موضعي ناشي از هر نوع تابش كه مربوط به دستها تا آرنج و پاها تا قوزك باشد حداكثر دز مجاز در هفته 5/1 رم است و در همين شرايط حداكثر دز مجاز در 13 هفته متوالي 15 رم ميباشد.
قسمت اول - كليات
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
فصل دوم - مقررات عمومي

اسلاید 11 :

ماده 6: به منظور تأمين حفاظت كافي براي كاركنان يك مؤسسه، طرح ريزي محاسبات ساختماني آن مؤسسه بايد طوري انجام پذيرد كه بدن كاركنان (تمام بدن) در هفته بيش از 100 ميلي رم پرتوگيري نكند.
ماده 7: موقعي كه خطر پرتوگيري داخلي وجود دارد، حداكثر مقدار مجاز در بدن و حداكثر غلظتهاي مجاز در هوا و در آب نبايد از حدودي كه توسط وزارت كار و اموراجتماعي تعيين و اعلام خواهد شد تجاوز نمايد.
ماده 8: در خارج از مناطق تحت مراقبت در تأسيسات صنعتي، دزها و تراكمها نبايد از ده درصد مقادير مندرج در مواد 3 و 7 تجاوز كند.
ماده 9: محاسبات و طرح ريزيهاي مربوط به تأسيسات بايد بر اين اساس باشد كه دز جذبشده در تمام‎بدن اشخاص خارج‎از مناطق تحت مراقبت كمتر از 5/0رم در سال باشد.
ماده 10: كارفرما بايد حداقل يك ماه قبل از اقدام در موارد زير وزارت كار و اموراجتماعي را كتباً مطلع سازد.
الف- كاريكه براي اولينبار انجامگيرد و درآن نوعيخطرپرتوزدگي وجودداشتهباشد.
ب- توسعه تأسيسات يا تغييرات اساسي در وسائلي كه اشعه يونساز منتشر ميكنند.
ج- تأمين شرايط ايمني در برابر پرتوهاي يونساز در تأسيسات مربوطه.
ماده 11: در انتخاب روشهاي حفاظت در تأسيسات روش ايجاد حفاظت كلي و دائمي بايد بر روش تأمين حفاظت فردي رجحان داده شود.
قسمت اول - كليات
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
فصل دوم - مقررات عمومي

اسلاید 12 :

ماده 12: در تهيه و تأمين وسايل و كار برد دستگاههاي حفاظتي بايد نكات زير رعايت شود:
الف - وسايل متناسب با نوع كار مورد نظر انتخاب شود.
ب - كار كردن با وسايل مذكور آسان باشد.
ج - وسايل حفاظتي توسط شخص صلاحيتدار قبل از به كار انداختن دستگاه و همچنين بعد از هر نوع تغيير آزمايش شود تا از صحت كار آنها اطمينان حاصل گردد.
دستگاههاي حفاظتي بايد حداقل هر سه ماه يك بار بازرسي شده و نتايج در دفتر مخصوص ثبت گردد.
د - هر گونه نقصي كه هنگام بازرسي مشاهده ميشود فوراً بر طرف گردد.
قسمت دوم - وسايل حفاظتي
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
فصل دوم - مقررات عمومي

اسلاید 13 :

ماده 13: در مناطقي كه امكان خطر پرتو زدگي وجود دارد ميزان پرتوگيري بايد به وسيله شخص صلاحيتدار مشخص و ثبت گردد.
ماده 14: در مواردي كه ميزان پرتو زدگي كاركنان مناطق خطر بيش از ده درصد ماكزيمم مجاز (مذكور در ماده 3) باشد افراد بايد تحت آزمايشهاي مذكور در مواد (19 و 20) اين آييننامه قرار گيرند.
ماده 15: اگر خطر تنها محدود به پرتوگيري خارجي باشد كنترل فردي بايد بطور مداوم (بااستفاده از فيلم بچ و اطاقك يونيزاسيون جيبي يا دوزيمترهاي مخصوص ديگري كه كاركنان همراه دارند) انجام گيرد.
ماده 16: اگر خطر شامل قرار گرفتن فرد در معرض منبع باز راديواكتيو باشد كنترل فردي نيز بايد شامل سنجش آلودگي اشخاص به مواد راديواكتيو و در صورت امكان تعيين مقدار مواد راديواكتيو موجود در بدن باشد.
قسمت سوم - مراقبت و اندازهگيري
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
فصل دوم - مقررات عمومي

اسلاید 14 :

تبصره - روشهاي كنترل فردي بايد با مشورت متخصص طرح ريزي شود و هر موقع كه تغييراتي لازم باشد بايد با مشورت متخصص مذكور انجام گيرد.
ماده 17: تعيين ميزان پرتوگيري بايد به وسيله يك مؤسسه صلاحيتدار و يا يك متخصص انجام گيرد.
ماده 18: به اشخاصي كه قصد دارند در محلي كه خطر پرتوهاي يونساز وجود دارد كار كنند نبايد قبل از انجام آزمايشهاي پزشكي مندرج در ماده 21 اجازه كار داده شود و اين آزمايشها نبايد زودتر از دو ماه قبل از شروع كار انجام شده باشد.
ماده 19: افرادي كه در حين كار مواجه با خطر پرتوهاي يونساز هستند بايد حداقل يك مرتبه در سال و در صورت امكان هر شش ماه يك بار تحت آزمايشهاي پزشكي مندرج در ماده 21 قرار گيرند.
ماده 20: در موارد پرتوگيري بيش از حد مجاز و يا آلوده شدن به مواد راديواكتيو بايد آزمايشهاي پزشكي مجدد به عمل آيد.
ماده 21: آزمايشهاي پزشكي بايد شامل اقدامات زير باشد:
الف - تشكيل پرونده پزشكي شامل تاريخچه پزشكي فرد و خانواده و مشخصات حرفهاي گذشته او و همچنين اطلاعاتلازم درمورد آزمايشهاي تناوبي در حينكار.
قسمت سوم - مراقبت و اندازهگيري
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
فصل دوم - مقررات عمومي

اسلاید 15 :

ب - آزمايش كلينيكي كامل.
ج - آزمايشهاي مخصوص روي اعضاء و بافتهايي كه نسبت به پرتوها بيشتر حساسند و همچنين اعضاء و بافتهاييكه بيشتر در معرض خطر تابش قرار گرفتهاند مانند:
1- آزمايش خون در حالت پرتوگيري عمومي بدن از منابع داخلي يا خارجي.
2- آزمايش پوست در حالت پرتوگيري يا آلودگي قسمتي از سطح بدن به مواد راديواكتيو.
3- آزمايش چشم مخصوصاً در صورت پرتوگيري از نوترون و يا پرتوگيري از ذرههاي سنگين يونساز.
4- تشخيصآلودگي درونيبدن بهمواد راديواكتيو درصورت وجودآلودگي در محيطكار.
5- آزمايش ريوي در صورت استنشاق هواي آلوده به گازها و يا مواد راديواكتيو.
تبصره 1 - آزمايشهاي خون بايد شامل موارد زير باشد:
الف - شمارش گلبولهاي سفيد و قرمز و پلاكتها.
ب - تعيين فرمول لوكوسيتها.
ج - جستجو و ثبت سلولهاي غير عادي خون.
قسمت سوم - مراقبت و اندازهگيري
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
فصل دوم - مقررات عمومي

اسلاید 16 :

ماده 23: نام مسئول ايمني بايد از طريق آگهي در تابلوي اعلانات يا به روشهاي ديگر به اطلاع اشخاصي كه احتمالاً با خطر پرتوگيري مواجه هستند برسد.
ماده 24: براي كاركناني كه با خطر پرتوگيري روبرو هستند بايد پرونده پرتوگيري كه مورد تأييد شخص صلاحيتدار باشد تشكيل گردد.
تبصره - نتايج پروندههاي پرتوگيري كه شامل اطلاعات زير باشد بايد به سرويس پزشكي مؤسسه ارسال گردد تا تحت نظر پزشك مسئول در پرونده پزشكي مربوط منعكس و نگاهداري شود:
الف - تعيين نوع كار با توجه به خطر و نوع پرتوها.
ب - نتايج حاصل از اندازهگيري پرتوگيريها.
ماده 25: مدت نگاهداري و نحوه تنظيم پروندههاي پزشكي به وسيله وزارت كار و امور اجتماعي تعيين و به كارفرما ابلاغ ميشود.
قسمت سوم - مراقبت و اندازهگيري
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
فصل دوم - مقررات عمومي

اسلاید 17 :

ماده 26: پزشك مسئول آزمايشهاي پزشكي در مورد كاركناني كه با خطر پرتوگيري مواجه شدهاند موظف است نسبت به جلوگيري از ادامه كار آنها بطور موقت و يا تغيير شغل آنها به كارفرما دستور لازم را بدهد و كارفرما موظف است دستور پزشك را به موقع اجرا گذارد.
ماده 27: افرادي كه به دلائل مندرج در ماده 26 از ادامه كار آنها جلوگيري شده يا تغيير يافتهاند نبايد بدون اجازه كتبي پزشك مسئول به كاري كه در آن خطر پرتوگيري وجود دارد گمارده شوند.
آموزش افراد
ماده 28: كارفرما مكلف است نكات زير را به تمام كاركناني كه با خطر پرتوگيري روبرو هستند به وسيله شخص صلاحيتداري با مناسبترين روش آموزش دهد:
الف - خطرات حرفهاي كه سلامت كاركنان را تهديد ميكند.
ب - روشهاييكه سلامت كاركنان را تأمين ميكند.
ج - رعايت احتياطها و دلائل لزوم بكاربستن آنها.
د - اهميت و لزوم به كاربردن دستورات پزشكي.
قسمت چهارم - تغيير شغل يا ممانعت از ادامه كار
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
فصل دوم - مقررات عمومي

اسلاید 18 :

ماده 29: در مورد كاركناني كه بيش از مقادير مندرج در ماده 3 پرتو دريافت كرده باشند رعايت نكات زير ضروري است:
الف - معاينات پزشكي مربوط به دريافت پرتوهاي بيش از حد مجاز.
ب - اطلاع وقوع حادثه به مقام صلاحيتدار بهوسيله كارفرما.
ج - بررسي و آزمايش شرايط و نحوه پرتوگيري بيش از حد مجاز توسط پزشك مسئول و مقام صلاحيتدار و گزارش آن به كارفرما.
د - اظهار نظر پزشك مسئول با توجه به اثرات بجا مانده روي كارگر مورد معاينه و اقدام لازم طبق تبصره يك ماده 21.
هـ- اقدامات لازم از طرف كارفرما براي جبران ضايعات و جلوگيري از تكرار حادثه بنا به توصيه مقام صلاحيتدار.
قسمت پنجم - پرتوگيري بيش از حد مجاز
آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
فصل دوم - مقررات عمومي

اسلاید 19 :

آييننامه و مقررات حفاظت در مقابل خطر پرتوهاي يونساز
قسمت اول - چشمههاي بسته و مولدهاي پرتوهاي يونساز
قسمت دوم - حفاظت لامپهاي اشعه ايكس
قسمت سوم - راديوگرافي صنعتي
قسمتچهارم-ضخامت سنجها-كاهندههاي الكتريسيته ساكن
و ساير وسايل مشابه كه از چشمههاي بسته استفادهميكنند
فصل سوم - مقررات اختصاصي
قسمت پنجم - راديو گرافي با اشعه ايكس
قسمت ششم - دستگاههاي پراش (Difraction) اشعه ايكس
قسمت هفتم - تعيين ضخامت به وسيله اشعه ايكس
قسمت هشتم - چشمههاي راديواكتيو باز
قسمت نهم - حفاظت فردي
قسمت دهم - تشخيص و تعيين آلودگي
قسمت يازدهم - رفع آلودگي
قسمت دوازدهم - انبار كردن چشمهها راديواكتيو باز
قسمت سيزدهم - پسماندههاي مواد راديواكتيو
قسمت چهاردهم - ختم كار با چشمههاي راديواكتيو باز
قسمت پانزدهم - طبقهبندي كارگاهها

اسلاید 20 :

ماده 30: مقررات پيشبيني شده در اين قسمت تنها در مورد چشمههاي بسته و دستگاههايي كه ممكن است ايجاد خطر پرتوگيري خارجي بنمايند (نظير مولدهاي اشعه ايكس و شتاب دهندههاي ذرات و دستگاههايي كه ممكن است به عللي پرتوهاي يونساز ايجاد نمايند) قابل اجرا است.
ماده 31: محلهايي كه ممكن است چشمهها و دستگاههاي مشمول اين آييننامه ايجاد خطر پرتوگيري خارجي نمايد بايد، با علايم خطر مناسبي كه به آساني قابل تشخيص باشد مشخص شوند.
ماده 32: در داخل و خارج محل استفاده از دستگاه مولد اشعه و همچنين در نزديكي آن بايد علايم خطر مانند چراغ يا آژير و يا هر دو نصب شود تا هنگام پرتوافكني و يا قبل از آن خطر را آگاهي دهد.
ماده 33: وسايل و تدابير مؤثري بايد به كار برده شود كه هنگام پرتوافكني از ورود اشخاص به داخل اطاقي كه دستگاه در آن قرار دارد جلوگيري شود.
فصل سوم - مقررات اختصاصي
قسمت اول - چشمههاي بسته و مولدهاي پرتوهاي يونساز