بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
چارچوبی برای تحلیل نظاممند اخلاق سیاستگذاری
علم و فناوری
اسلاید 2 :
فهرست مطالب
1- اخلاق سیاستگذاری
2- تم های پایدار در ادبیات اخلاق سیاست گذاری
3- نظریه سیاستگذاری
4- صورت بندی نظام مند پرسش ها در اخلاق سیاستگذاری
5- مطالعه موردی: تصویب قانون و آیین نامه اجرایی مقابله و پیشگیری با تقلب در آثار علمی
اسلاید 3 :
1- اخلاق سیاستگذاری
اخلاق سیاستگذاری: شاخه ای از اخلاق کاربردی
اخلاق سیاستگذاری علم و فناوری: بسط مسائل اخلاق سیاستگذاری به موضوع علم و فناوری
هدف: تحلیل معضلات، دوراهیها و چالشهای اخلاقی درگیر در فرایند سیاستگذاری و تصمیمسازی علم و فناوری
اسلاید 4 :
1- اخلاق سیاستگذاری (ادامه)
وجود تکثر در موضوعات مورد بحث در اخلاق سیاستگذاری
فقدان چارچوب یا نگاه نظام مند که همه تمها و مباحث زندۀ این حوزه را زیر چتر مفهومی واحدی قرار داده است
معرفی تم های پایدار در اخلاق سیاستگذاری و پیشنهاد چارچوب
اسلاید 5 :
2- تمهای پایدار در ادبیات اخلاق سیاستگذاری
1- نظریه دموکراتیک و فرایند سیاسی
اهمیت نگاه دموکراتیک در حدف سوگیری های ممکن در تصمیم گیری
اخلاق سیاستگذاری میبایست در چارچوب بزرگتر اخلاق سیاسی مورد مطالعه قرار گیرد و عملکرد اخلاقی یک سیاستگذار میبایست با معیار «جهتگیری به سمت ایدهآلهای دموکراتیک» توجیه گردد.
اهمیت فرایندهای دموکراتیک در بازاندیشی اهداف
اسلاید 6 :
2- تمهای پایدار در ادبیات اخلاق سیاستگذاری (ادامه)
1- نظریه دموکراتیک و فرایند سیاسی (ادامه)
با ایدهالهای دموکراتیک (و با حذفِ فاصلۀ میان سیاستگذاران و حوزه شهروندی) میتوان سوگیریهای ممکن در تصمیمگیریِ سیاستگذاران را از بین برد
اهمیت نگاه دموکراتیک در مسئولانه بودن فرایند سیاستگذاری علم و فناوری
در غالب رویکردها توجه به مشارکت دادن عامه در مراحل متفاوت تصمیمگیری مشاهده میشود
اسلاید 7 :
اخلاق فضیلت
فضیلت به عنوان خصلتی استعدادی که به واسطه آن فرد در شرایط خاص رفتار (به لحاظ اخلاقی) مقبول نشان می دهد.
فضایل شخصیتی باعث میشوند که شخص در بزنگاههای اخلاقی بطور خودکار تصمیم به لحاظ اخلاقی درستی را اتخاذ کند. خصوصیتی که به طور ویژه مورد بحث و آزمونهای متعدد قرار گرفته است
اهمیت فضیلت هایی همانند مسئولیت پذیری، پاسخگویی فردی، . در سیاستگذاری علم و فناوری
2- تمهای پایدار در ادبیات اخلاق سیاستگذاری (ادامه)
اسلاید 8 :
اخلاق فضیلت (ادامه)
نقش شیوع علم و فناوری در تغییر (یا زوال) فضیلت های بشری
مثال: فناوریهای اطلاعاتیِ دیجیتال (که انتقال اطلاعات در آنها بدون نیاز به وساطت کاغذ و قلم و دیگر محیطهای واسط انجام میشود) و همچنین شیوع شبکههای اجتماعی که قابلیت به اشتراک گذاشت اطلاعات را در سطح وسیعی دارا هستند، شرایط جدیدی ایجاد کرده که برخی فضیلتها از جمله احترام به حریمشخصی دیگران کمتر مورد توجه قرار میگیرد.
اسلاید 9 :
اخلاق در قوانین
حرکت به سمت حوزه سیاسی
ارزشهای بنیانگذاران حوزۀ سیاسی و اصول قانون اساسی بدین ترتیب، همانطور که مبانی اخلاقی حوزه سیاسی را میسازد، میتوانند مبانی اخلاقی حوزه سیاستگذاری را نیز بنا بگذارند
اهمیت قوانین نهادینه شده در درون افراد
همواره این تمایل وجود دارد که آنچه در حوزه سیاسی و به عنوان «قانون» (و خارج از ذهن و عادات افراد) وضع میشوند، در درون افراد، نهادینه شوند.
اسلاید 10 :
اخلاق در قوانین (ادامه)
وجود «اصل احتیاطی» در مدیریت ریسک و قوانین جهانی
قرائتِ قوی از اصل احتیاطی: زمانی که احتمال خطر وجود دارد (حتی در صورت کامل نبودن شواهد و حتی در صورتی که تنها حدسهایی در مورد برخی خطرها وجود دارد) بهتر است اعمال تنظیمی صورت گیرد.
قرائت ضعیف از اصل احتیاطی: نبود شواهد کافی در مورد خطرناک بودن چیزی، دلیل بر عمل نکردن (علیه خطرها) نیست.
اسلاید 11 :
حمایت از اخلاق در بافتار سازمانی
رابطه میان اخلاق حرفه ای و اهداف تجاری
نحوه تأثیر سازمان و دیوان سالاری سازمانی بر تفکر اخلاقی و عمل اخلاقی بوده است.
تضاد میان تلاش برای حفظ بقای فردی و حفظ بقای سازمانی
اسلاید 12 :
حمایت از اخلاق در بافتار سازمانی (ادامه)
شخصیت های افشاگر در سازمان های عمومی
کسانی که در سازمان برابر اقدامات غیراخلاقی سکوت نمیکنند و آشکارا به نقد و افشاگری آن اقدامات میپردازند.
باورمندی این شخصیت ها به اصول اخلاقی مطلق مانع از اینکه در فرایند اجتماعی شدن در سازمان، همرنگ جماعت شوند و حساسیت خود را نسبت به اعمال غیراخلاقی از دست بدهند.
اسلاید 13 :
نظریات فلسفی حامی اخلاق سیاست گذاری
اخلاق هنجاری در مقابل اخلاق توصیفی
بر خلافِ اخلاق توصیفی که در آن، از چیستی رفتار و کردار افراد یک سازمان یا جامعه (فارغ از اینکه به لحاظ عقلانی موجهاند یا خیر) صحبت میشود، در اخلاق هنجاری، چرایی یک عمل اخلاقی محل بحث است.
اخلاق هنجاری به دنبال دلایل عقلانی برای اخلاقی بودن رفتارها است. .
اسلاید 14 :
نظریات فلسفی حامی اخلاق سیاست گذاری (ادامه)
در رویکرد هنجاری برای بایدها (و اینکه چرا میگوییم که عمل خاصی باید انجام شود) دلایل ارائه میشود
تفاوت مکاتب (نتیجه گرایی و وظیفه گرایی) در اخلاق هنجاری
وظیفه گرایی ارزشها را بر خود عمل (یعنی بر قصد و نمود فیزیکی آن) نسبت میدهد.
نتیجه گرایی ارزش را به نتیجه ای که عمل به بار میآورد نسبت میدهد.
اسلاید 15 :
رویکردهای شناختی به توسعه اخلاقی
دیدگاه های توصیفی درباره توسعه اخلاقی (دیدگاه کوهلبرگ و کولبی)
کوهلبرگ مراحل رشد اخلاقی را در سه مرحله کلی مینشاند،
سطح پیشاقراردادی که مبتنی بر تنبیه و پاداش است.
سطح قراردادی که پایه استدلال اخلاقی را دغدغه نظم و هنجارهای اجتماعی میسازند.
سطح پساقراردادی که در آن قوانین درونی شده و جهانشمول اخلاق پایه یک استدلال اخلاقی قرار میگیرند
اسلاید 16 :
رویکردهای شناختی به توسعه اخلاقی (ادامه)
محاسبات سود و زیان برای یافتن توجیه اعمال اخلاقی (یا غیر اخلاقی)
مثال: در توضیح چرایی انجام سوءرفتارهای علمی همانند تقلب، جعل یا تحریف آثار علمی، میتوان به این توجه کرد که اگر هزینۀ کشفشدن یک سوءرفتار علمی، به نسبت سودی که در نتیجۀ کشف نشدن آن عمل ایجاد میشود کم باشد، (و احتمال کشف شدن آن سوءرفتار نیز زیاد نباشد) سوءرفتار علمی عملی دارای توجیه عقلانی محسوب خواهد شد
اسلاید 17 :
3- نظریه سیاستگذاری
1.رويکرد نهادی: سازمانهای سياسی همچون پارلمان، نظامهای حقوقی و بوروکراسیها عواملی هستند که خروجی فرآيندهای سياستگذاری و تصميمسازی را مشخص میسازند و به سياست شکل میبخشند.
2.رويکرد شبکهای: انجمنها و شبکههای روابط غيررسمی چه درون و چه بيرون نهادهای سياسی نتايج سياستگذاری را معين میکنند.
3. رويکرد اقتصادی–اجتماعی: عوامل اقتصادی و اجتماعی احاطه کننده فضای سياسی مشخص میسازند که کدام تصميمات گرفته میشوند و خروجی فرآيندهای سياستگذاری را معين میکنند.
اسلاید 18 :
3- نظریه سیاستگذاری (ادامه)
4. نظريه انتخاب عاقلانه: ترجيحات و چانهزنیهای بازيگران سياسی به تصميمات و خروجیها شکل میبخشند. اين چانهزنیها در هيات رشتهای از بازيها ميان عناصر مشارکتکننده صورت میبندند که در آن بازيها، ساختار انتخابهای ممکن از طريق شرايط نهادی و اقتصادی–اجتماعی تعيين میگردند.
5. رويکرد ايده-محور: ايدههای مرتبط با راهحل مسائل سياستگذارانه زندگی مستقل خويش را دارند. ايدهها و انديشهها در فضای سياسی منتشر میشوند و در اذهان نفوذ پيدا میکنند و به شکلی مستقل از منافع يا مقدم بر آنها بر روی خروجیها تأثير میگذارند.
اسلاید 19 :
3- نظریه سیاستگذاری (ادامه)
هرکدام از رويکردهای مورد اشاره، تنها بخشی از واقعيت را مورد ملاحظه قرار داده و تبيينی جزئی از امور بدست میدهند.
حرکت به سمت نوعی رويکرد تلفيقی در مطالعه سياستگذاری
تصميمسازی و سياستگذاری از يک منظر تلفيقی، به عنوان برآيندی از تعامل فرآيندهای گوناگون
اسلاید 20 :
سیستم سیاست گذاری عمومی
