بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
جامعه شناسي آموزش و پرورش
فصل دوم
جامعه و آموزش و پرورش
اسلاید 2 :
استمرار و بقاي هر جامعه اي مستلزم آن است كه مجموعه باورها، ارزشها، رفتارها، گرايشها، دانشها و مهارتهاي آن به نسلهاي جديد منتقل شود.
وسيله اين انتقال (ساخت و كار)
آموزش و پرورش: به معني اعم: مترادف با جامعه پذيري
فراگردي كه افراد از طريق آن به يادگيري
نقشها، قواعد، روابط و به طور كلي، فرهنگ
جامعه خود مي پردازند.
به معناي اخص: فراگردي كه افراد به واسطه آن
در وضعيتهاي اجتماعي سازمان يافته، در معرض
آموزش منظم دانشها، مهارتها، رفتارها و گرايشهاي
معين قرار مي گيرند.
در هر جامعه اي اين وضعيتها در قالب نظام آموزش و پرورش و سازمانهاي رسمي آن تشكل مي يابد.
اسلاید 3 :
آموزش و پرورش در جامعه ابتدايي
در جامعه ساده ابتدايي آموزش و پرورش هدف و مظور آگاهانه اي نداشت: هر فرد پس از تولد، به تدريج، طي مراحل مختلف زندگي،متناسب با سن و موقعيت اجتماعي خويش، سازگاريهاي لازم با محيط اجتماعي را فرا گرفته، از طريق يادگيري موازين اجتماعي و الگوهاي رفتاري، طي ترتيباتي به زندگي بزرگسالي راه مي يافت.
با پيچيده تر شدن شرايط زندگي اجتماعي، انسان به مرور به دانشها و مهارتهايي دست يافت: بعضي از قواي طبيعت تحت تسلط او در آمد و استفاده از آنها به منظور تسهيل شيوه زيست، تهيه نيازهاي اوليه، و تدارك ابزار و وسايل كار، متداول شد.
اسلاید 4 :
3. وقتي كه زبان به عنوان وسيله ي ارتباط و همكاري اجتماعي، پديد آمد، درانتقال مجموعه ي اعتقادات، دانشها و مهارتهاي جامعه از نسلي به نسل ديگر، مؤثر و كارساز افتاد.
4. پيچيدگي روزافزون زندگي اجتماعي، موجب تنوع و كثرت تقسيم كار اجتماعي گرديد: هر مرحله از گردش كار در جامعه، كسبمهارتهاي متناسب با نوع و كيفيت كار را الزامي مي ساخت.
زيرا اعضاي جامعه قادر نبودند بدون آموختن مهارتهاي لازم، كارها و وظايف خود را انجام دهند. انباشت تدريجي دانشها، مهارتها و فنون كار و زندگي اجتماعي، انديشه حفظ و انتقال اين دستاوردها را پديد آورد. از هنگامي كه انسان با قصدي آگاهانه، وسايل آموزش و يادگيري فرزندان خود را فراهم ساخت، آموزش و پرورش رسمي پديد آمد و تشكل آن آغاز شد.
ارضاي بسياري از نيازهاي زندگي فردي و اجتماعي، مستقيم و غير مستقيم به آموزش و پرورش از روي نقشه و هدف وابستگي پيدا كرد.
اسلاید 5 :
پيدايي آموزش و پرورش رسمي
سرآغاز آموزش و پرورش را بايد در خانواده جستجو كرد.
خانواده اوليه: تمام كاركردهاي لازم براي بقا و دوام زندگي اجتماعي
را بر عهده داشت.
تقسيم كار در آن فقط بر اساس جنسيت بود.
هر گونه تفكيك و تقسيم كار فراتر، مستلزم گسترش
گروه و توسعه شيوه و فنون جديد توليد و افزايش و
افزايش فراورده ها و مايحتاج زندگي بود.
اسلاید 6 :
تشكل نظام آموزشي
اولين كساني كه به طور رسمي و با هدف آگاهانه به امر آموزش و پرورش پرداختند، احتمالا افرادي بودند كه از نظر دانش و تجربه و مهارت بر ساير اعضاي گروه اجتماعي خود برتري داشتند و گروه در مواقع بحراني، براي بقا و دفاع از خويش معمولا به آنها توسل مي جست. اولين كوششهاي منظم انتقال دستاوردهاي گروه به نسل جوانتر، در هاله اي از تقدس و حول اعتقادات و اعمال ديني شكل پذيرفت. تدريجا كساني پيدا شدند كه اختصاصا حفظ و تحكيم شعائر، مناسك و سنتها را بر عهده گرفتند. آموزش امور و مهارتهاي موردنياز گروه اجتماعي، به وسيله اين افراد كه جادوگر، حكيم، يا كاهن ناميده مي شدند، رسميت يافت و جامعه يا گروه جوانان مستعد خود را، از لحاظ آمادگي براي ايفاي وظايف مهم اجتماعي،تحت آموزش آنان قرار داد. آغاز تعليمات حرفه اي
اسلاید 7 :
تشريفات پاگشايي در مقام آموزش و پرورش رسمي
هدف غايي اجراي مراسم پاگشايي، ارشاد اعضاي جديد والقاي اين باور بود كه اقتدار جامعه و رهبران آن، واقتدار سنتها، آداب و رسوم، ارزشها و هنجارهاي آن مطلق بوده
پيروي از آنها شرط مهم عضويت در جامعه است.
كاركرد اجتماعي تشريفات پاگشايي در فرهنگهاي ساده، به اندازه كاركرد نهاد آموزش و پرورش در فرهنگهاي پيشرفته امروز، رسميت و اهميت دارد.
اسلاید 8 :
تأثير پيدايي و تكامل خط و نوشتار بر آموزش و پرورش
ضرورت همكاري در زندگي گروهي، انسان را به ايجاد يا يافتن وسايلي براي هماهنگ سازي فعاليتهاي گروهي وادار ساخت.
ابتدا اشكال اوليه زبان گفتاري و سپس اختراع خط و نوشتار انتقال مفاهيم و معاني را آسان تر و اثربخش تر ساخت.
1.امرآموزش و پرورش را تحت تأثير قرار داد
پيدايي مراكز آموزشي
2. حيات فرهنگي را استمرار و قوام بخشيد.
اسلاید 9 :
مفهوم آموزش و پرورش در جامعه جديد
نيازهاي گوناگون زندگي، انواع نوين آموزش و پرورش را طلب مي كنند. شيوه هاي زندگي از نسلي به نسلي، تجديد شكل پيدا مي كنند. ولي اين تجديد شكل، همواره با تجارب بيشتر و انگاره هاي پيچيده تري همراه است.
جامعه ساده فقط شكل ابتدايي نظامهاي سياسي و اقتصادي را داشت
فاقد تمام تمايزهاي موجود در جامعه پيچيده بود.
كاركردهاي آموزش و پرورش از طريق خانواده يا مشاركت فرد در فعاليتهاي گوناگون گروه اجتماعي صورت مي گرفت نهاد جداگانه اي لازم نبود.
اسلاید 10 :
اما
در جامعه پيچيده متمدن، با گسترش شهرنشيني،
توسعه صنعتي،
دگرگون شدن ساختارها و
كاركردهاي سياسي و اقتصادي
خانواده ديگر اقتدار و نفوظ كافي براي ايفاي وظايف پيچيده آموزشي و پرورشي ندارند.
شرايط جامعه متحول، مستلزم ايجاد نهاد خاصي به نام نظام آموزشي رسمي است.
اسلاید 11 :
آموزش و پرورش در محيط اجتماعي
هر آنچه در زندگي اجتماعي اتفاق مي افتد آكنده از امكانات و تجربه هاي آموزشي و پرورشي است.
از اين رو
حتي در شرايط پيچيده جامعه امروز، علي رغم وجود مدرسه به عنوان كارگزار خاص آموزش و پرورش، بسياري از كاركردهاي مهم آموزش و پرورش، در موقعيتهاي اجتماعي گوناگون، ضمن تجربه هاي زندگي روزمره جامه عمل مي پوشند.
اسلاید 12 :
آموزش و پرورش پيش از مدرسه
آموزش و پرورش هر فردي با تولد، يا حتي پيش از آن، شروع مي شود و در سراسر زندگي ادامه مي يابد.
هر كودك پيش از مدرسه، مراحل آغازين رشد جسماني، عاطفي و عقلاني را سپري ساخته، امور ابتدايي زندگي كردن را آموخته، و سرانجام،الگوي زندگي او پيش از ورود به مدرسه شكل گرفته است. با وجود اينكه كودك، در خانواده و پيرامون خود، با محدوديتهاي زيادي مواجه مي شود، قبل از ورود به مدرسه در معرض تجربه هاي بي شماري قرار مي گيرد. آموزش و پرورش با مدرسه شروع نميشود.مدرسه، وظيفه آموزشي و پرورشي كودك را زماني بر عهده مي گيرد كه فراگرد آموزش و پرورش او، پيشاپيش آغاز شده است.
اسلاید 13 :
آموزش و پرورش دوران مدرسه
هرساعت تجربه ي بيرون از مدرسه، به همان اندازه ي ساعت صرف شده در مدرسه، در تعيين و شكل دهي شيوه ي زندگي كودك مؤثر و نافذ است. مدرسه شايد مورد كودكان باهوش، نقش مؤثرتري داشته باشد.
ولي دور از انصاف است كه به آموزش و پرورش در اين ساعات خارج از مدرسه بي اعتنا بوده، اعتبار و اهميتي بدان قائل نشويم.
اسلاید 14 :
انواع تجربه هاي آموزشي و پرورشي در زندگي اجتماعي
همه كودكان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان، به طور مداوم، از طريق تماس و ارتباط باذ يكديگر، با نهادهاي اجتماعي، در معرض و جريان آموزش و پرورش قرار مي گيرند.
انواع تجربه هاي نامنظم زندگي
خانه و خانواده و تمام آنچه پيرامون آن مي گذرد ما را تربيت مي كند: خانواده عامل مقتدر تربيتي به شمار مي رود. تزلزل و فروپاشي خانواده، فقدان بسياري از تجربه هاي تربيتي را به دنبال دارد.
اسلاید 15 :
2. همسايگان و اهل محله در تربيت ما مؤثرند: ما از طريق كنش و واكنش با محركهاي پيرامون خود در كوچه و محله، تحت تعليم و تربيت قرار مي گيريم.
3. بازيها: در زمين بازي، در انواع بازيها، رسمي يا غيررسمي، فعال يا منفعل، تأثيرات عميق تربيتي مي پذيريم. بازيها، روحيه، موازين رفتاري، خوي و منش ايجاد مي كنند.
4. طبيعت بسته به اينكه تا چه اندازه بدان دسترسي داريم، در تربيت ما مؤثر است: جاذبه هاي طبيعت، بعضي را به چشم اندازهاي گسترده علم رهنمون مي شوند و برخي ديگر را به اديشه و.
5. نهادها و فعاليتهاي ديني تربيت مي كنند: مسجد، كليسا، معبد، آموزشهاي ديني، اختلافات و تفاوتهاي ديني و ساير جوانب اديان، در گذشته و حال، اثرات تربيتي مهمي بر افراد بشر داشته اند.
اسلاید 16 :
6. كار تربيت مي كند: زماني كودكان كار مي كردند و كار بيش از امروز بر تربيت آنان اثر داشت. در دهه هاي اخير، اهميت كار، نظامهاي آموزشي را بر آن داشته كه از طريق برنامه هاي ويژه، آموزش و پرورش رسمي را با كار پيوند دهند.
7. خيابانهاي شهر آموزنده اند: چشم انداز گسترده شهر بر روحيه ما تأثير اجتناب ناپذيري دارد. رويدادهاي خوب و بد، برخوردهاي تصادفي با انواع مردم در خيابانها، ترافيك، احساس نظم و امنيت، يا احساس خطر همه اينها اثرات تربيتي دارند.
8. سفر مي آموزد: سفرها و تجربه هاي ناشي از آنها، دنياي محسوس را قابل شناسايي مي سازد.
9. شرايط زندگي شهري، تأثيرات تربيتي گوناگوني دارند: پليس و انتظامات، جشنهاي ملي، احزاب سياسي، مبارزات سياسي، انتخابات، گفتگوها و بحثهاي اجتماعي و سياسي، شايعات، همه، در تعليم و تربيت مردم نقش دارند.
اسلاید 17 :
10. زيباييها و زشتيهاي محيط اطراف ما آموزنده اند: معماري خانه ها، شكل خيابانها، با تمام ويژگيهايي كه دارند، در پرورش حس زيبايي يا زشتي، شادي يا غم تأثير دارند.
11. عضويت در گروهها، در تربيت ما نقش بسيار مؤثري دارند: همه ما، حاصل و ثمره ي تجربه ها، روابط و تعاملهاي گروهي مان هستيم.
12. تجربه هايي كه از اعمال قدرت و اقتدار يا عدم اعمال آنها به ما دست مي دهد، برخوردهايي كه با افراد مستبد داريم، فرامين و دستوراتي كه به ما تحميل مي شود، كوششهايي كه براي كنترل رفتار ما صورت مي گيرد تا ما را به اطاعت وادارند يا نظم و ترتيبي در رفتارمان ايجاد كنند، متابعتها و مقاوتهايي كه در موارد فوق از ما سر مي زند، همه اموزنده اند.
اسلاید 18 :
13. بيماريها، تصادفات و پيشامدهاي، فقر، ثروت، درد و رنجها، پيروزيها و شكستها و همه تجربه هايي كه ما را مجبور مي سازند تا به شرايط زندگي خود توجه كرده درباره آنها فكر و تأمل كنيم، آموزنده اند.
14. تنبيهات و تشويقها، خطاها و جرائم، راست و دروغها، امر ونهي هايي كه به وسيله والدين و اطرافيان، معلمانف نهادهاي اجتماعي و جامعه اعمال مي شوند، همه آموزنده اند.
15. اميدها و آرزوها، دوستيها، حرمتها، اميال ارضا شده و ارضا نشده، زندگي در تنهايي محض يا زندگي با دوستان واقعي، مواردي تجربه زا و آموزنده محسوب مي شوند.
16. مطالعه روزنامه ها، مجلات، كتابها، تماشاي آثار هنري، گوش سپردن به آواي موسيقي، استفاده از برنامه هاي گوناگون رسانه هاي ارتباطي مثل راديو، تلويزيون، سينما، تأتر، ضبط صوت، ويدئوو. همه عناصري از آموزش در خود دارند.
اسلاید 19 :
هر آنچه با احساس و درك وفهم ما سروكار دارد و بر ما اثر مي كند شامل عنصري از يادگيري و آموزش است.
مدرسه فقط بخشي از تأثيرات تربيتي را بر عهده دارد. دانش و رفتار ما نه فقط از مدرسه بلكه از مراجع و منابع بيشماري اخذ مي شود.
تعريف آموزش و پرورش
جامعه شناسي آموزش و پرورش را غالبا به عنوان يك نهاد اجتماعي مورد مطالعه قرار مي دهد. اين مفهوم بر كليت نظام آموزش وپرورش و سازمانهاي آن، يا اشكال و مراحل مختلف آموزشي، شامل آموزش و پرورش ابتدايي، متوسطه، حرفه اي، فني، تخصصي و عالي دلالت دارد.
