بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
برنامه جامع كشوري پيشگيري و كنترل بيماري قلبي عروقي
اسلاید 3 :
وضعیت بیماری های قلبی عروقی در کشور
در مطالعه سیمای مرگ در كشور در 28 استان کشور در سال1389):
درصد مرگ ناشی از بيماري هاي قلبي عروقي : بيش از يك سوم مرگ ها (43/7درصد) که از این ميان عمده مرگ ها به علت:
درصد مرگ ناشی از سكته هاي قلبي: (حدود24/14درصد)
درصد مرگ ناشی از سكته مغزي: (حدود11/33درصد)
درصد مرگ ناشی از فشارخون بالا: (حدود 3/4درصد) و
مرگ ناشی از ساير بيماري هاي قلبي عروقي: ( 26/4درصد)
ميزان مرگ ناشي از بيماري هاي قلبي عروقي در سال 1389: 195/75در 100.000 نفر
میزان مرگ ناشی از سكته هاي قلبي: 102/45در 100.000 نفر ،
میزان مرگ ناشی از سكته هاي مغزي: 48/08در 100.000 نفر و
میزان مرگ ناشی از يماري هاي ناشي از فشارخون بالا: 18/38در 100.000 نفر و
میزان مرگ ناشی از ساير بيماري هاي قلبي: 26/84 در 100.000 نفر
اسلاید 4 :
وضعیت بیماری های قلبی عروقی در کشور
نسبت بار بيماري ناشي از بيماري هاي قلبي عروقيDALY : حدود 10درصد كل بار بيماري ها است و بعد از حوادث و بيماري هاي رواني سومين علت بار بيماري هستند
حدود 80 درصد بار قلبي عروقي ناشي از بيماري هاي ايسكميك قلبي و بيماري هاي عروقي مغز است. (مطالعه ملي بار بيماري ها و آسيب ها در ايران در 6 استان – 1386).
نسبت سال هاي از دست رفته عمر( YLL) ناشي از بيماري هاي قلبي عروقي: حدود يك چهارم (24درصد) كل سال هاي از دست رفته عمر است و بعد از حوادث و سرطان سومين علت هستند.
بيش از دو سوم سال هاي از دست رفته عمر به علت بيماري هاي قلبي عروقي ناشي از بروز سكته هاي قلبي و مغزي است. (مطالعه سيماي مرگ و مير در 29 استان كشور- 1383)
اسلاید 5 :
برنامه جامع كشوري پيشگيري و كنترل بيماري قلبي عروقي
اولين برنامه اداره پيشگيري و كنترل بيماري هاي قلبي عروقي: برنامه کشوری پیشگيری و كنترل بيماري فشار خون بالا در سال 1370 تهيه شد .
در سال 1371 در شبكه خدمات بهداشتي درماني روستايي 6 شهرستان کشور به صورت آزمايشي اجراء گرديد.(بروجن چارمحال و بختیاری، کاشان، تفت یزد،نیشابورمشهد،مرندتبریز، طارم علیای زنجان)
پس از ارزشيابي از سال 1373 در شبكه هاي بهداشتي درماني روستايي كشور اجراء شد.
سپس در سال1381 بطور كامل در تمام شبكه هاي بهداشتي درماني روستايي كشور ادغام شد.
از سال 1383 به علت دارا بودن گروه هدف مشابه(افراد 30 سال و بالاتر) فقط در مرحله غربالگري، با برنامه كشوري پيشگيري و كنترل بيماري ديابت بطور مشترك در حال اجراست.
اسلاید 6 :
در پنجاه و سومين اجلاس منطقه اي وزراي بهداشت EMRO-WHO که در سال 1385 در ايران برگزار شد، يك سند راهبردي منطقه اي توسط صاحب نظران منطقه براي تقويت و جهت دهي برنامه هاي پيشگيري و كنترل بيماري هاي غيرواگير به منظور دستيابي به هدف جهاني كاهش 2% مرگ هاي ناشي از بيماري هاي غيرواگير تا سال 2015 در كشورهاي عضو ،تنظيم گرديد.
از طرف ديگر در سند سياسي بخش بهداشت از برنامه ملي چهارم و پنجم توسعه كشور به عنوان هدف نهايي بر كاهش10% عوامل خطر بيماري هاي غيرواگير تاكيد شد.اين مصوبات مبنايي براي تهيه برنامه هاي پيشگيري و كنترل بيماري هاي غيرواگير گرديده است.
کاهش 5% از بار ناشي از بيماري هاي ايسكمي قلبي را در برنامه پنجم توسعه(94-1390) هدف گذاري شده است.
برنامه جامع قلب و عروق (كه در حال حاضر به علت شيوع بيماري هاي عروق كرونر و سكته هاي مغزي فقط به اين بيماري توجه شده است) : برنامه اي پيشگيرانه در سطوح مختلف براي عوامل خطر قلب و عروق و بيماري هاي قلبي عروقي شامل نارسايي قلبي ، بيماري هاي ايسكميك قلب و سكته مغزي است و اميد است كه با ادغام طرح مذكور در نظام سلامت و گسترش مداخلات در سطوح مختلف و عزم ملی و حمایت همه جانبه در بخش های مختلف و نظام ارائه خدمات بهداشتی درمانی بتوان، بار بیماری را كاهش داد و از سير صعودي اين بيماري پيشگيري كرد.
اسلاید 7 :
يك برنامه جامع بهداشتی متشكل از:
آماده سازي و معرفي استانداردها،
اهداف و مدل هاي مراقبت در حيطه هاي مختلف پیشگیری و
نظام هاي اطلاعات و پژوهش مشخص
براي درمان ادغام يافته بيماري ها يا شرايط مرتبط است.
بايد مطابق با:
نيازها و مبني بر رضايت گیرنده خدمت،
حداقل استانداردها و مدل هاي مراقبت اساسي و پايه و
براي پيشگيري، تشخيص بموقع، درمان و توانبخشي يك بيماري يا گروهي از بيماري ها با يك اثر نهايي مهم تهيه شود.
اسلاید 8 :
اصول راهنماي اين طرح ها: كاهش بي عدالتي ، افزايش مراقبت و توليد اطلاعات است.
طرح هاي جامع به تمامی جنبه هاي بيماري كه مي توان و بايد توسط نظام سلامت بر آن غلبه كرد، اشاره دارند. هدف آين طرح ها تاثير بر روي مرگ، بيماري، رنج و بار اقتصادي و اجتماعي ناشي از بيماري يا گروه بيماري ها است.
اصول عدالت این طرح ها: بدنبال به حداقل رساندن تمايز و تفاوت و نابرابری های غيرقابل توجيه بروز، شيوع، مراقبت و درمان است.
اسلاید 9 :
يك طرح جامع بيماري قلبی عروقی (بیماری ایسکمیک قلبي) بايد داراي حيطه هاي مداخله زير باشد:
پيشگيري از عوامل خطر بيماري كرونر قلب و سكته مغزي در جامعه عمومي و ارتقاء رفتارها و عادات بهداشتي
شناسايي،تشخيص و درمان افراد داراي عوامل خطر بیماری ایسکمیک قلبي و سكته مغزي
درمان و مراقبت بيماران داراي بيماري ایسکمیک قلبي و سكته مغزي
پيشگيري ثالثیه و توانبخشي قلبي
نظام اطلاعات مرتبط با بيماري ایسکمیک قلبي و سكته مغزي
پژوهش هاي مرتبط با بيماري ایسکمیک قلبي و سكته مغزي
گرچه دو مورد آخر جزء طبيعت كار حيطه هاي اول تا چهارم هستند.
اسلاید 10 :
الويت هاي پيشگيري از بيماري قلبي عروقي
الويت هاي پيشگيري و کنترل بيماري قلبي عروقي در گروه هاي هدف به ترتيب اهميت زياد تا كم شامل گروه های زير است:
1-افراد داراي بيماري قلبي عروقي(بيماري عروق كرونر يا هر بيماري انسدادي شرياني :مغزي يا محيطي)
2-افراد بدون بيماري قلبي عروقي اما داراي خطر بالاي ابتلاء به بيماري قلبي عروقي در 10 سال آينده
3-افراد بدون بيماري قلبي عروقي اما داراي خطر متوسط قلبي عروقي و حداقل يك عامل خطر
4-افراد بدون بيماي قلبي عروقي اما داراي خطر كم قلبي عروقي و بدون عامل خطر
با توجه به اهمیت جلوگیری از بروز بیماری ، برای پیشگیری اولیه باید عوامل خطر را کاهش داد:
مؤثرترين راه شناسايي عوامل خطر در جمعيت، استفاده از يك راهبرد غربالگري از طرق مختلف از جمله فراخوان و يا فرصت طلبانه با استفاده از مراجعات افراد براي دريافت خدمات و مراقبت هاي بهداشتي و مشاوره هاي فردي در سطح مراقبت هاي اوليه بهداشتي است. تشخيص، درمان و پايش ترجيحا" در سطح مراقبت هاي اوليه بهداشتي انجام مي شود.
اسلاید 11 :
بار قابل انتساب به عوامل خطر
با تغيير در شيوه هاي زندگي (مصرف غذاي مناسب، افزايش فعاليت بدني و مصرف نكردن دخانيات،كنترل وزن و فشارخون بالا) مي توان حداقل 80% بيماري هاي قلبي عروقي ،80% ديابت نوع 2 و يك سوم سرطان ها را كاهش داد.
اسلاید 12 :
جدول متوسط شاخص هاي عوامل خطر مهم بيماري هاي غيرواگير-سالهاي 1389 -1385
اسلاید 13 :
پيشگيري از بيماري هاي قلبي وعروقي (CVD)-
بر چهار اصل مبتني است:
سياستگذاري
نظام ارائه خدمات
تغيير در سطح فردي
تغيير در سطح جامعه
اسلاید 14 :
راهبردها
تعيين اولويت عوامل خطرزا در ايران با برقراري نظام مراقبت به تفكيك دانشگاه ها
سياستگذاري كلان براي توسعه سياسي براى اصلاح محيط و سياست هاي موجود در سطح ملي و محلي و سوق دادن منابع در جهت برنامه
جلب حمايت مسئولين و مردم و سازمان هاي غير دولتي
تصويب قوانين در ارتباط با سلامت جامعه و اجراي آن
اصلاح ساختار نظام ارئه خدمات بهداشتي درماني بر اساس نياز هاي برنامه شامل ظرفيت سازي ،ارائه خدمات استاندارد،نظام پرداخت
تعيين و سطح بندي سلامت افراد
ارائه خدمت سطح بندي شده به گروه هدف
ترويج خود مراقبتي
مداخلات مبتني بر شواهد
افزايش توانمندي و فرصت هاي يادگيري جامعه و ارائه دهندگان خدمات بهداشتي و درماني
بازار يابي مناسب
اسلاید 15 :
تاریخچه برنامه جامع كشوري پيشگيري و كنترل بيماري قلبي عروقي
تاریخچه
تدوين طرح پيشگيري و كنترل بيماري هاي عروق كرونر با رويكرد كنترل عوامل خطر بيماري قلبي عروقي (تغذيه ناسالم، مصرف دخانيات،كم تحركي، فشارخون بالا، ديابت، اختلال چربي خون و چاقي) : در سال 1376
برنامه های اجرائی پیشگیری و کنترل :
- مصرف دخانیات، فشارخون بالا، تغذیه ناسالم ، چاقي و کم تحرکی
- اين طرح به علت مشكلات اجرايي در هماهنگي ها و سياستگذاري هاي برون بخشي به مرحله اجراء گذاشته نشد.
بازنگری : در سال 1381
تدوين برنامه راهبردي پيشگيري وكنترل بيماري قلبي عروقي بر مبناي برنامه راهبردي توسعه اقتصادي اجتماعي چهارم(88-1384) : در سال 1384
در اين برنامه راهبردي تمركز بر تهيه و اجراي برنامه هاي مداخلاتي در راستاي اصلاح شيوه هاي زندگي در زمينه كم تحركي ، تغذيه نامناسب و مصرف دخانيات بوده است.
اين برنامه از سال 1385 در 9 دانشگاه علوم پزشكي به اجراء گذاشته شده است.
بازنگری و تدوین برنامه جامع کشوری پیشگیری و کنترل بیماری قلبی عروقی: در سال 1392
اسلاید 16 :
بخش جلب حمايت همه جانبه و هماهنگي هاي برون بخشي و طراحي مداخلات مبتني بر جامعه و هزينه اثر بخش اين برنامه با اهداف و راهبردهاي زير از سال 1385در 10دانشگاه علوم پزشکی به صورت آزمايشي شروع و در حال حاضر در حال اجراء است.
دانشگاه های علوم پزشکی مجری برنامه آزمایشی:
کرمانشاه،کردستان، همدان، شاهرود، مشهد،گلستان، تبریز، گیلان، بوشهر، شیراز
فعالیت های انجام شده:
-انجام نیاز سنجی
- تشکیل تیم طراحی برنامه مداخلاتی
-تهیه برنامه عملیاتی
-اجراي مداخلات
هدف کلی
کاهش میزان بروز، شیوع و مرگ ناشی از بیماری قلبي عروقي (بيماري هاي عروق کرونر و سکته مغزی)
اسلاید 17 :
اهداف اختصاصی
كاهش ميزان اضافه وزن و چاقي
كاهش ميزان تغذيه نامناسب
افزايش ميزان آگاهي درخصوص بيماري قلبي عروقي و عوامل خطرساز آن و راه هاي پيشگيري از آن ها
كاهش ميزان بروز بيماري قلبي عروقي (بيماري عروق كرونر و سكته مغزي)
كاهش ميزان بروز عوارض و ناتواني ناشي از بيماري قلبي عروقي (بيماري عروق كرونر و سكته مغزي)
كاهش ميزان بروز مرگ ناشي از بيماري قلبي عروقي
اهداف اختصاصی
كاهش ميزان بروز و شيوع بيماري قلبي عروقي و عوامل خطر ساز آن :
کاهش میزان شیوع بیماری فشار خون بالا
كاهش ميانگين فشارخون
کاهش میزان شیوع بیماری اختلال چربی هاي خون
كاهش ميانگين كلسترول خون
کاهش میزان شیوع بیماری دیابت
کاهش میزان شیوع مصرف دخانیات
کاهش میزان شیوع کم تحرکی
اسلاید 18 :
اهداف راهبردی
سياستگذاري به شكل قانون و آيين نامه در سطح هيئت دولت و شوراي عالي انقلاب فرهنگي و آيين نامه داخلي براي پذيرش و حفظ شيوه هاي زندگي قلب سالم
تقويت زير ساخت هاي لازم براي برنامه (منابع انساني، مالي و تجهيزاتي،مديريتي)،
آموزش و اطلاع رساني در مورد عوامل خطرساز مهم و بيماري قلبي عروقي براي بهبود شيوه زندگي
تقويت نظام بررسي و مراقبت اپيدميولوژيك بيماري هاي غير واگير براي پايش و ارزشيابي روند بيماري هاي غير واگير
تامين استانداردهاي پيشگيري ،تشخيص،درمان عوامل خطرساز مهم و بيماري قلبي عروقي
هدايت پژوهش هاي كاربردي در جهت تحقق اهداف برنامه
اسلاید 19 :
فعاليت ها
تشكيل كميته بيماري هاي غير واگير(زير كميته قلب و عروق)در دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور
تنطیم سیاست ها و مقررات /راهنماها برا ی اجرای برنامه
حمايت از اجراي مصوبات قوانين مرتبط با عوامل خطر بيماري قلبي عروقي در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران
جلب مشاركت بخش خصوصي و تشكل هاي غير دولتي و مردمي مرتبط دراجراي برنامه پيشگيري و كنترل بيماري قلب و عروق براي آموزش و افزايش آگاهي جامعه
تهيه تفاهم نامه هاي همكاري سازمان هاي دولتي و غير دولتي در زمينه پيشگيري ازبيماري قلبي عروقي
جلب حمايت شوراي عالي بيمه براي تصويب بيمه هزينه هاي غربالگري ،تشخيصي و درماني عوامل خطرساز مهم و بيماري قلبي عروقي (آيين نامه)
اسلاید 20 :
فعاليت ها
هدفمندكردن يارانه ها در جهت غذاهاي تامين كننده سلامت قلبي عروقي (قانون)
جلب مشاركت بخش هاي خصوصي و تعاوني هاي مرتبط براي تهيه و توليد مواد غذايي مناسب قلب و عروق به منظور دسترسي بيشترجامعه
پيشنهاد و حمايت از اعطاي وام ،تسهيلات لازم و مساعدت هاي فني به كارخانه ها براي توليد وسايل ورزشي مناسب و صنايع غذايي براي توليد مواد غذايي سالم و مناسب قلب و عروق و توليد و تقويت صنايع غذايي رژيمي(مثل لبنيات كم چربي،نان بي نمك و سبوس دار،سس هاي رژيمي،محصولات با قندرژيمي،محصولات كم چربي و كم كلسترول،روغن هاي مايع مخصوص،كره مخصوص،.)
تبادل منظم اطلاعات با سازمان هاي بين المللي(سازمان جهاني بهداشت،يونيسف،بانك جهاني،انجمن ها و اتحاديه هاي بين المللي قلب و عروق و عوامل خطرساز آن،..)
هماهنگي بين برنامه هاي داخل بخشي مرتبط و مشترك با برنامه پيشگيري و كنترل بيماري قلبي عروقي (برنامه هاي مربوط به كودكان،زنان باردار،سالمندان،كارگران ،ميانسالان ،مدارس،محيط و كار)
