بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
سبحانک لاعلم لنا ما علمتنا انک انت العليم الحکيم
منزهی تو ، نيست مارا دانشی جز آنچه تو آموختی ، همانا توئی دانشمند حکيم
اسلاید 2 :
سمينارآموزشی : آشنايي با استاندارد ISO 14001 : 2004 سيستم مديريت محيط زيست
اسلاید 3 :
تعريف استاندارد
نمونه ، قاعده ، اصل ، مقياس ، نمونه تصويب شده هر چيزی که از طرف عموم بعنوان مبنائي برای مقايسه پذيرفته شود
اسلاید 4 :
معرفی سازمان بين المللی استاندارد ISO: International Standard Organization
يک مرجع جهانی متشکل از مراجع ملی استاندارد (اعضاء ايزو) به شمار می آيد که کار آماده سازی استانداردهای بين المللی را به عهده دارد. موسسه استاندارد وتحقيقات صنعتی ايران در سال 1339 تاسيس و از همان سال به عضويت سازمان بين المللی ايزو پذيرفته شد. ايران با بيش از 9500 استاندارد در بين کشورهای گروه D8 بعد از ترکيه دارای بيشترين تعداد استاندارد ملی است .
اسلاید 5 :
تاريخچه :
محيط زيست دغدغه دانشمندان ، پژوهشگران و سازمانهای علمی و اقتصادی قرن معاصر است و آنان را بر آن داشته که به سهم خويش به ملاحظات زيست محيطی توجه بيشتری نمايند و سيستم هايي را ابداع کنند که با کاربرد آنها در بخشهای مختلف صنعت ، کشاورزی ، اقتصاد و . . . بتوان وضعيت محيط زيست را بهبود بخشد .
اولين کنفرانس سازمان ملل متحد درباره محيط زيست انسان در سال 1972 در استکهلم برگزار شد
در اين کنفرانس جرقه های تدوين استانداردهای ايزو 14000 ايجاد گرديد .
در همان سال برنامه محيط زيست سازمان ملل متحد ايجاد شد
سازمان ملل در سال 1992 کنفرانس محيط زيست و توسعه را در ريودوژانيرو برزيل برگزار کرد.
اسلاید 6 :
تاريخچه :
در سال 1993 کميته فنی 207 در سازمان بين المللی استاندارد تشکيل شد (وظيفه کميته تهيه و تدوين استانداردهای مديريت محيط زيست ايزو 14000 است و کانادا مسئوليت دبيرخانه آنرا برعهده دارد )
اين کميته در سال 1996 موفق به انتشار اولين استانداردها از سری ايزو 14000 گرديد که يکی از آنها ايزو 14001 مبنای صدور گواهينامه است .
در سال 2004 مجدداً استاندارد زيست محيطی مورد بازنگری قرار گرفت و از همين سال گواهينامه های ايزو 14001 – 1996 فاقد اعتبار بوده و حتماً بايستی سيستم مديريت زيست محيطی استقرار يافته در سازمانها بروز رسانی شده باشد .
اسلاید 7 :
تاريخچه
سری استاندارد ISO 14000 دو بار و بشرح زير بازنگری شده است :
ويرايش اول : 1996 (موسسه استاندارد 1377)
ويرايش دوم : 2004 (موسسه استاندارد 1385)
استاندارد ايزو 14000 در ايران :
از مهمترين فعاليتها در اين زمينه تدوين استاندارد ملی ايران ايزو 14001 است که بوسيله موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتی ايران در مرداد ماه 1377 منتشر شد . اولين گواهينامه ايزو 14001 در ايران در 29/8/1376 صادر گرديد و متعاقب آن شرکتهای ديگر نيز موفق به اخذ اين گواهينامه شدند .
اسلاید 8 :
برخی مزايای به کارگيری اين استانداردها:
اهميت دادن به جنبه های محيط زيستی درتوليد و ارائه خدمات
صرفه جويي در مصرف انرژی فسيلی و الکتريکی
کاهش ضايعات و پسماندها و استفاده مجدد از ضايعات
يکپارچه کردن سيستم های مديريتی و بهبود روشهای مديريت
به حداقل رساندن موانع غير تعرفه ای تجاری و تسهيل تجارت بين الملل با توجه به بها دادن بيشتر به محيط زيست در سازمانها
جلب مشتريان بيشتر و افزايش سهم بازار در سطح بين المللی
استفاده بهينه از منابع طبيعی
رعايت قوانين ملی محيط زيستی
حفاظت از محيط زيست و توجه به علائق جامعه در اين ارتباط
اسلاید 9 :
ساختار استاندارد سری ايزو 14000
اغلب استانداردهای ايزو دارای ساختار يکسانی می باشند که اين ساختار از 4 بخش مختلف به شرح زير تشکيل يافته است :
Scope 1- دامنه کاربرد
Normative References 2- مراجع مورد استفاده
Definitions 3- تعاريف ، اصطلاحات و مفاهيم
System Requirements 4- الزامات سيستم
اسلاید 10 :
1- دامنه کاربرد Scope
کاربرد اين استاندارد درخصوص آندسته از جنبه های محيط زيستی است که سازمان ميتواند تحت کنترل داشته و يا بر آنها تاثير بگذارد
استانداردISO 14001 برای کليه سازمانها بدون توجه به اندازه , ماهيت فعاليتها ، نوع و محل فعاليت آنها کاربرد دارد
تنها چيزی که از ديدگاه اين استاندارد در رابطه با سازمانها متفاوت است خط مشی محيط زيستی ، اهداف کلان ، اهداف خرد و قوانين و مقررات حاکم بر فعاليت سازمان است و در بقيه موارد مغايرت مشخصی وجود ندارد .
اسلاید 11 :
3- تعاريف و اصطلاحات ISO 14001 : 2004
محيط زيست : محيطی شامل : هوا ،آب ، خاک، منابع طبيعی ،گياهان ، جانوران ، انسان و روابط متقابل بين آنها که سازمان در آن فعاليت می نمايد .
جنبه محيط زيستی: بخشی از فعاليتها ، محصولات يا خدمات يک سازمان که بتواند با محيط زيست تأثير متقابل داشته باشد .
جنبه محيط زيستی بارز :جنبه محيط زيستی مخربی است که اثرات عميق در محيط زيست داشته و يا الزام قانونی داشته و بايد در سازمان رعايت گردد .
پيامد محيط زيستی : هر تغييری اعم از نامطلوب يا مفيد که تمام يا بخشی از آن ناشی از جنبه های محيط زيستی سازمان باشد.
توسعه پايدار : آسانترين تعريف در اين خصوص عبارتست از : بدست آوری بيشتر از منابع کمتر برای مدت طولانی تر
اسلاید 12 :
3- تعاريف و اصطلاحات ISO 14001 : 2004
بهبود مستمر : فرآيند ارتقای سيستم مديريت محيط زيست برای دستيابی به بهبودهائی کلی در عملکردمحيط زيستی در راستای خط مشی محيط زيستی سازمان .
طرف ذينفع :فرد يا گروهی که به عملکرد محيط زيستی يک سازمان مربوط می باشد يا از آن تأثير می پذيرد .
سازمان : شرکت ، بنگاه ، اداره ، مجتمع کاری ، نهاد مسئول يا موسسه، يا بخش يا ترکيبی از آنها ، اعم از ثبت شده يا نشده ،دولتی ،عمومی يا خصوصی که دارای وظايف و تشکيلات ادارای خاص خود باشد .
اسلاید 13 :
تعاريف و اصطلاحات ISO 14001 : 2004
سيستم مديريت زيست محيطی : بخشی از سيستم مديريت کلی سازمان می باشد که مديريت جنبه های زيست محيطی همراه با فعاليت تجاری سازمان را تسهيل می بخشد . فعاليتهای طرح ريزی ، مسئوليتها ، اعمال ، روشها ، فرآيندها و منابع برای تهيه ، اجراء ، حصول ، بازنگری و حفظ خط مشی زيست محيطی می باشد .
خط مشی زيست محيطی : بيانيه اعلام شده توسط سازمان راجع به مقاصد و اصول آن در رابطه با عملکرد زيست محيطی کلی سازمان که چارچوبی برای اقدام و برای تعيين اهداف کلان و خرد زيست محيطی آن بدست می دهد .
اسلاید 14 :
4-1 : الزامات عمومی
4-2 : خط مشي زيست محيطی
4-3 : طرح ريزي
4-4 : اجراء و عمليات
4-5 : بررسی و اقدامات اصلاحی
4-6 : بازنگري مديريت
4- الزامات سيستم مديريت زيست محيطی EMS Requirements
4-1- الزامات عمومی General Requirements بايد يک سيستم مديريت محيط زيستی را براساس الزامات ISO 14001 ايجاد , مدون , اجرا و برقرار نگهداشته و بطور مستمر بهبود دهد
اسلاید 15 :
4-2- خط مشی محيط زيستی EMS Policy تعريف خط مشی محيط زيستی توسط مديريت ارشد سازمان و اطمينان وی نسبت به موارد زير :
الف- تناسب با ماهيت ، وسعت و پيامدهای محيط زيستی فعاليتها ، محصولات و يا خدمات سازمان
ب- تعهد به بهبود مستمرو پيشگيری از آلودگی
ج- رعايت قوانين و مقررات محيط زيست و ساير الزامات مورد تعهد سازمان در ارتباط با جنبه های محيط زيستی خود
د- ايجاد چارچوبی برای تعيين و بازنگری اهداف کلان و خرد محيط زيستی
ه- تدوين ، اجراء و برقراری خط مشی محيط زيستی
و- ابلاغ و تفهيم به کارکنان
ز- قابليت دسترسی عموم
اسلاید 16 :
ايجاد , اجرا, و برقراری روش (های) اجرائی به منظور :
- شناسايي جنبه های محيط زيستی فعاليتها ، محصولات و خدمات که می توان آنها را کنترل کرد .
- تعيين آن جنبه هايي که پيامد (های) بارز محيط زيستی داشته و يا می تواند داشته باشد .
سازمان بايد :
-اين اطلاعات را مدون سازد و به روز نگهداری نمايد .
- اطمينان حاصل کند که جنبه های محيط زيستی بارز را در ايجاد , اجراء و نگهداری سيستم مديريت محيط زيستی خود مد نظر قرار می دهد .
4-3- طرح ريزی Planning
4-3-1- جنبه های محيط زيستی Environmental aspects
اسلاید 17 :
برخی از جنبه های زيست محيطی
انتشار گرد و غبار
آلودگی خاک ناشی از نشت مشتقات نفتی (روغن ، مازوت و . . . )
ضايعات ناشی از توليد
ضايعات غير توليدی (زباله ها ، کاغذ باطله ، براده های ناشی از تراش قطعات ، روغن و گريس استفاده شده)
آلودگی صوتی
مصرف انرژی الکتريکی و فسيلی (برق و مازوت)
استفاده از منابع طبيعی (تأثير در اکوسيستم طبيعی)
مصرف آب
اسلاید 18 :
ايجاد , اجراء و برقراری روش اجرايي به منظور شناسايي و دستيابی به الزامات قانونی و ساير الزاماتی که سازمان آنها را تقبل کرده است و در ارتباط با جنبه های محيط زيستی خود می باشد
سازمان بايد اطمينان حاصل کند که الزامات قانونی و ساير الزامات را در ايجاد , اجراء و نگهداری سيستم مديريت محيط زيستی خود مد نظر قرار می دهد .
4-3-2-الزامات قانونی و ساير الزامات
Legal and other Requirements
اسلاید 19 :
4-3-3-اهداف کلان ، اهداف خرد و برنامه (ها) Objectives , targets and programmers
ايجاد , اجراء و برقراری اهداف کلان و خرد محيط زيستی مدون ، در هر بخش و سطح مرتبط در درون سازمان و بازنگری آنها با در نظر گرفتن موارد زير :
تعهد به پيشگيری از آلودگی
الزامات قانونی و ساير الزامات
جنبه های محيط زيستی بارز
گزينه های فن آوری
الزامات مالی ، عملياتی و بازرگانی خود
نظرات طرفهای ذينفع
سازگاری با خط مشی محيط زيستی و تعهد به بهبود مستمر
اسلاید 20 :
4-3-3-اهداف کلان ، اهداف خرد و برنامه (ها) Objectives , targets and programmers
ايجاد و برقراری برنامه يا برنامه هايي برای دستيابی به اهداف کلان و اهداف خرد ، شامل موضوعات زير :
تعيين مسئوليتها برای دستيابی به اهداف کلان و خرد در هر بخش و سطح مرتبط سازمان
نحوه دستيابی به اهداف
زمانبندی برای دستيابی به اهداف
