بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
تعریف و کاربردهای اپیدمیولوژی
اسلاید 2 :
تعریف اپیدمیولوژی
استنتاج از تعاریف اپیدمیولوژی
اهداف و کاربردهای اپیدمیولوژی
زمینه های استفاده از اپیدمیولوژی
واژه های متداول در اپیدمیولوژی
اهداف بررسی اپیدمی ها و انواع الگوهای اپیدمی
ويژگيهاي اپيدميولوژي بيماريهاي واگير و غیر واگیر
مراحل بررسی یک اپیدمی
فهرست مطالب
اسلاید 3 :
همهگیری شناسی ( Epidemiology )
از نظر لغوی
Epi به معنی روی
Demos به معنی مردم
Logos به معنی بررسی و شناخت بوده،
که معنی لغوی این اصطلاح عبارت است از:
(شناخت آنچه بر مردم میگذرد).
اسلاید 4 :
تعاريف مختلف
بقراط حدود 2400 سال قبل اولين بار واژه اپيدمي را بكار برد و كاربرد اپيدميولوژي را در مطالعه اپيدمي بيماريهاي واگير، مخاطرات محيطي و مسائل تغذيهاي نام برد.
اپيدميولوژي مطالعه توزيع، و اندازهگيري فراواني بيماريها در جوامع انساني است( روتمن 2002).
اپيدميولوژي مطالعه چگونگي، علت، كنترل، و اندازهگيري فراواني و توزيع بيماري، ناتواني و مرگ در جوامع انساني است(بوپال 2002).
اسلاید 5 :
اپيدميولوژي مطالعه چگونگي توزيع بيماريها در جمعيت و بررسي عواملي است كه در اين توزيع تاثير ميگذارد( گورديس 2004)
اپيدميولوژي رشتهاي پژوهشي است كه با توزيع و تعيينكنندههاي بيماري در جوامع سروكار دارد يا اپيدميولوژي مطالعه رخداد بيماري در جمعيتهاي انساني است( فلچر 2005)
اپيدميولوژي مطالعه وقايع مرتبط با سلامتي در جمعيتهاي تعريف شده است كه شامل بررسی وضعيتهاي خاص و مواجههها و عوامل مربوط به ميزبان است كه در رخداد بيماريها سهيم هستند. ( مندل و همكاران 2005)
ادامه تعاريف اپیدمیولوژی
اسلاید 6 :
تعریفی که مورد پذیرش گروه زیادی از پژوهشگران قرار گرفته است:
مطالعه وفور بيماري ها ، توزيع بيماري ها و بررسي عوامل تعيين کننده بيماري ها در جوامع انسانی
اسلاید 7 :
استنتاج از تعاريف مختلف
تأكيد بر گروه دارد نه فرد.
اپيدميولوژي علم كميتهاست و با اندازهها و اندازهگيريها سروكار دارد.
علم بررسي ارتباطها ، اختلافها، و تغييرات روند و الگوي سلامت و بيماري در جمعيتهاي انساني است.
علم بررسي تفاوت و مقايسه سلامتي و بيماري است.
فقط به بيماري و ناتواني توجه ندارد و سلامتي و مرگ هم در دامنه فعاليتهايش قرار دارد.
به جنبه هاي مختلف پيشگيري توجه دارد.
هم علم (Science ) است و هم عمل .(Practice )
اسلاید 8 :
مقایسة دیدگاه اپیدمیولوژی و پزشکی بالینی
در نهایت باید مد نظر داشت این دو در تضاد با هم نیستند
بلکه ارتباط نزدیکی با هم دارند .
اسلاید 9 :
اهداف و كاربردهاي اپيدميولوژي
مشخص كردن عوامل سببساز و علل بيماريها و عوامل خطرزايي كه ميتوانند خطر افزايش بيماري را در يك فرد يا يك جمعيت، افزايش دهند.
مشخص كردن وضعيت و اندازه بيماريها در جامعه، و بار بيماريها
مطالعه تاريخچه طبيعي و عوامل پيشآگهي بيماريها .
ارزشيابي روشهاي حاضر و جديد درماني و شيوههاي مختلف خدمات و مراقبتهاي بهداشتي.
پايهگذاري و ايجاد روشها، سياستگذاريها و تصميمگيريهاي مناسب
اسلاید 10 :
زمينههاي استفاده از اپيدميولوژي
فهميدن علل و عوامل ثبات بيماري در جمعيتها
پيشگيري و كنترل بيماري در جمعيتها
هدايت و راهنمايي برنامهريزيها و سياستگذاريهاي خدمات و مراقبتهاي بهداشتي
مشخص كردن جمعيت در معرض خطر بيماري، ناتواني يا مرگ هستند
كمك به مديريت و مراقبت سلامت و بيماري افراد جامعه
اسلاید 11 :
بیماری بومی Endemic)):
بيماری یا عامل بيماریزایی که بطور پایداردر یک منطقه جغرافيایی یا گروه جمعيتی وجود داشته باشد بدون آنکه از خارج به آن وارد شده باشد.
همه گیری(Epidemic):
بروز غيرمعمول بيماری در یک جامعه یا منطقه یا رویداد غيرمعمول ورفتارهای ویژه مرتبط با سلامتی یا دیگروقایع مرتبط با بهداشت که آشکارا بيش از رویداد پيش بينی شده باشد.
تک گیرSporadic)):
به معنی پراکندگی است، یعنی موارد بيماری بطور نامنظم وگاه وبيگاه پراکنده ومعمولآبصورت نادر بروز ميکند.
واژه های متداول در اپيدميولوژی
اسلاید 12 :
عالمگیر Pandemic)):
بيماری همه گير است که بطور معمول نسبت بزرگی ازجمعيت را دچار ميکند ودر یک منطقه جغرافيایی گسترده مانند بخشی از یک کشور یا یک قاره جهان روی ميدهد.
بيماری بيگانه یا خارجی (Exotic):
هر گاه بيماری درکشوری روی نداده ولی از خارج به آن وارد شود .
بیماری تمام بومی( Disease Holo Endemic):
بیماری ای که در سال های نخست زندگی از شیوع بالایی برخوردار است(کودکان را بیشتر مبتلا می کند) و در بالغین به نوعی حالت تعادل می رسد و در نتیجه شیوعش در بالغین نسبت به کودکان کمتر است گفته می شود.مانند مالاریا که در بسیاری از جوامع یک بیماری تمام بومی است.
اسلاید 15 :
بیماری فرابومی(Hyper Endemic Disease):
بیماری که به صورت مداوم با بروز و شیوع بالا در منطقه وجود داشته باشد و تقریبا همگان در همه سنین به نسبت مساوی به آن مبتلا هستند گویند.
همه گیری حیوانی(Epizootic):همه گیری یک بیماری در بین حیوانات
همه گیری طیور( Epornithic): همه گیری یک بیماری در بین طیور
بيماریهای مشترک انسان ودامZoonosis):):
یک عفونت یا بيماری عفونی که در شرایط طبيعی ميتواند از جانور مهره داربه انسان انتقال یابد
اسلاید 16 :
4 نکته را در مورد اپیدمی باید در نظر گرفت
اپیدمی شامل هر نوع بیماری یا آسیب می شود. (مزمن، حاد، عفونی، غیر عفونی)
یک عدد کلی و جهانی که بتوان آن را مبنا و پایه قرار داد وجود ندارد.
همه گیری را نمی توان به ناحیه جغرافیایی معینی اختصاص داد.
همه گیری ممکن است هر فاصله ای از زمان را شامل شود. و دوره آن ممکن است چند ساعت، چند هفته یا چند ماه باشد.
اسلاید 17 :
همه گيري تك منبعي (لحظه اي و مداوم)
Common Source Epidemics
همه گيري پيشرونده
Propagated Epidemics
همه گيري هاي آرام و يا نوين
Slow or Modern Epidemics
الگوهاي مختلف همه گيري
اسلاید 18 :
از يك محل و منبع شروع ميشود
بروز ناگهاني دارد و موارد بيماري بطور همزمان بروز ميكنند
تعداد موارد سريعا افزايش و كاهش مييابد
منحني همه گيري يك موج داشته و امواج ثانوي ندارد
طول مدت همه گيري به اندازه يك دوره كمون بيماري مربوطه است.
مسموميت هاي غذايي
ابتلاء به هپاتيت از مصرف يك نوع نوشابه در يك جشن
فاجعه نشت گاز در بوپال هندوستان.
ويژگي هاي همه گيري تك منبعي لحظه اي
اسلاید 20 :
محدود به يك محل نيست
شروع تدريجي دارد و موارد بطور غيرهمزمان بروز ميكنند
منحني همه گيري داراي امواج ثانوي نيز هست.
طول مدت همه گيري بيش از يك دوره كمون بيماري است و تداوم آن نيز بيشتر ميباشد.
آلودگي آب يك چاه آب
انتقال بيماري از يك فرد ناقل (مثل سوزاك)
واكسن آلوده اي كه در سطح كشور توزيع شده.
همه گيري تك منبعي مداوم