بخشی از مقاله
بازار سهام
فهرست:
چگونگی تعیین قیمت سهام
عرضه و تقاضا
پشيماني معامله‌گران
تبديل مقاومت به حمايت
جمع‌بندي
چگونگی تعیین قیمت سهام
فرض كنيد كه قيمت سهام حاصل نبرد تن به تن بين خريداران و فروشندگان باشد. خريداران به دنبال بالا كشيدن قيمت و فروشندگان به دنبال پايين كشيدن قيمت هستند. سمت و سوي جابجايي قيمت نشان ميدهد كه كدام گروه برنده نبرد بوده است.
اين حال را مي‌توانيد با نمودار قيمت شركت Philip Morris كه در شكل زير نشان داده شده مقايسه كنيد. مشاهده ميكنيد كه در طول دوره نشان داده شده قيمت چطور هر بار تا سطح 50/45 دلار پايين آمده است، خريداران كنترل را در دست مي‌گيرند و از سقوط بيشتر قيمت سهام جلوگيري ميكنند. اين نشان ميدهد كه در قيمت 50/45 دلار خريداران احساس ميكنند كه سرمايه‌گذاري در شركت Philip Morris سودآور است ( و فروشندگان نيز تمايل به فروش پايين‌تر از 50/45 دلار را ندارند). اين عملكرد قيمت به حمايت مشهور است چرا كه خريداران از قيمت 50/45 حمايت ميكنند.
مشابه حمايت، سطح مقاومت نقطه‌اي است كه در آن فروشندگان كنترل قيمت را در اختيار مي‌گيرند و از افزايش آن جلوگيري ميكنند.
با توجه به شكل زير مي بينيد كه چطور هر بار قيمت تا نزديك 50/51 مي‌آيد، و با بيشتر شدن تعداد فروشندگان نسبت به خريداران جلوي رشد قيمت گرفته ميشود.
قيمتي كه در آن دادوستد سهم اتفاق مي‌افتد قيمتي است كه در آن يك خريدار و يك فروشنده به توافق مي‌رسند كه با هم معامله كنند. اين نشان دهنده توافق در انتظارات و توقعات هر دو است. خريداران فكر ميكنند كه قيمت بالاتر ميرود و فروشندگان فكر ميكنند كه قيمت پايين‌تر ميرود.
سطوح حمايت نشان دهنده قيمتي است كه در آن بيشتر سرمايه‌گذاران اعتقاد دارند كه قيمت بالاتر ميرود، و سطوح مقاومت نشان دهنده قيمتي هستند كه در آن اكثر سرمايه‌گذاران احساس ميكنند كه قيمت پايين خواهد رفت.
اما انتظارات سرمايه‌گذاران به مرور زمان تغيير مي‌كند! براي مدتها سرمايه‌گذاران توقع نداشتند كه قيمت شركت صنايع Dow از 1000 دلار بيشتر شود (مقاومت شديد نمايش داده شده در شكل زير گواه اين مطلب است). ولي فقط چند سال بعد سرمايه‌گذاران تمايل داشتند كه سهام Dow را حوالي قيمت 2500 دلار معامله كنند.
وقتي انتظارات سرمايه‌گذار تغيير مي‌كند، عموماً همين قدر ناگهاني عمل ميكنند. در شكل زير توجه كنيد كه قيمت چگونه از محدوده مقاومت شركت Hasbro خارج ميشود. همچنين توجه كنيد كه گذر از سطح مقاومت با افزايش چشم‌گيري در حجم معاملات همراه است.{ نمودار حجم معاملات بصورت استاندارد زير نمودار قيمت و به شيوه ستوني رسم ميشود. مقياس زماني هر دو نمودار قيمت و حجم معاملات يكي ميباشد. حجم معاملات در هر روز تعداد سهم مبادله شده در روز مورد نظر است.}
وقتي كه سرمايه‌گذاران پذيرفتند كه Hasbro را بالاتر از 20 دلار هم مي‌توان خريد و فروش كرد، طبعاً سرمايه‌گذاران بيشتري تمايل به خريد اين سهام پيدا ميكنند (در نتيجه هم قيمت و هم ميزان حجم مبادلات افزايش يافته است). همچنين فروشندگاني كه پيش از اين با نزديك شدن قيمت به 20 دلار سهمشان را ميفروختند{و باعث سقوط سهم ميشدند} توقع دارند كه قيمت رشد بيشتري داشته باشد و ديگر تمايلي به فروش ندارند.
بوجود آمدن سطوح حمايت و مقاومت شايد قابل توجه‌ترين و تكرارپذيرترين وقايع در نمودارهاي قيمت است. شكسته شدن سطوح حمايت / مقاومت{توسط نمودار قيمت} ممكن است بخاطر تغييرات بنياديني كه بالاتر يا پايين‌تر از انتظارات سرمايه‌گذاران است(مثل تغيير در درآمد، مديريت، رقبا و ...) باشد يا بخاطر پديده تشديد رواني(سرمايه‌گذاران با ديدن افزايش قيمت خريد ميكنند) رخ بدهد.{همانطور كه به ياد داريد در تحليل تكنيكال} دلايل يك واقعه به اندازه نتايج و آثار آن(روي نمودار قيمت!) اهميت ندارند. انتظارات جديد منجر به ايجاد سطوح قيمتي جديد ميشود.
شكل زير نشان دهنده شكست سطح مقاومت است كه بخاطر تغييراتي در عوامل بنيادي بوجود آمده‌است(پارامترهاي فاندامنتال). گذر زماني رخ داد كه شركت Snapple گزارش درآمد جديدي، بيش از حد توقع سهامداران را منتشر كرد. اگر داريد از خود سوال ميكنيد كه ما از كجا فهميديم كه گزارش فوق بالاتر از حد انتظار سهامداران شركت بوده است؟ جواب اينجاست: به وسيله تغييرات قيمت به‌وجود آمده پس از ارائه گزارش!
بعضي از سطوح حمايت / مقاومت بسيار احساسي هستند. به عنوان مثال در نمودار قيمت زير در نزديك قيمت 3000 دلار، توقعات سرمايه‌گذاران زمان زيادي ثابت باقي مانده است و شركت كار سختي را در تغيير انتظارات سهامداران پيش رو داشته و روند تغيير سطح قيمتي به كندي پيش ميرود.
عرضه و تقاضا
هيچ چيز اسرار آميزي در مورد حمايت و مقاومت وجود ندارد اين همان قاعدة عرضه و تقاضاي قديمي است، اصول اقتصاد خرد را به ياد بياوريد: خطوط عرضه يا تقاضا نشان ميدهند كه عرضه يا تقاضا در يك قيمت مشخص چقدر خواهد بود.
خط عرضه نشان دهنده مقداري (تعداد سهام) است كه فروشندگان تمايل دارند در قيمت مشخصي عرضه كنند و بفروش برسانند. وقتي قيمت افزايش مي‌يابد، تعداد فروشندگان هم بيشتر ميشود و دليل آن هم اينست كه سهامداران بيشتري تمايل به فروش در قيمت هاي بالاتر دارند.
خط تقاضا نشان دهنده تعداد سهامي است كه سهامداران در قيمت مشخصي، تمايل به خريد آن دارند. با افزايش قيمت همانطور كه تمايل خريداران براي خريد سهام كم ميشود از تعداد آنها نيز كاسته ميشود.
شكل زير(نمودار عرضه – تقاضا) نشان ميدهد كه در هر قيمتي، چه تعداد خريدار و فروشنده وجود دارند. به عنوان مثال نمودار زير نشان ميدهد كه در قيمت 5/42، 10 خريدار و 25 فروشنده وجود دارند.
حمايت در قيمتي رخ ميدهد كه در آن خط عرضه به محور عمودي مي‌رسد (به عنوان مثال 5/27 در نمودار بالا). قيمت پايين‌تر از اين مقدار نمي‌آيد، چرا كه هيچ فروشنده‌اي حاضر به فروش در اين قيمت{يا قيمتهاي پايين‌تر} نيست. مقاومت در قيمتي رخ ميدهد كه در آن خط تقاضا به محور عمودي مي‌رسد (به عنوان مثال 5/47 در شكل بالا). قيمت از اين مقدار بالاتر نمي‌رود، چرا كه هيچ خريداري حاضر به خريد در قيمتهاي بالاتر از اين مقدار نيست.
در يك بازار آزاد اين خطوط دائما در حال تغيير هستند. همانطور كه انتظارات سرمايه‌گذار تغيير مي‌كند، قيمتهاي مورد پذيرش خريدار و فروشنده نيز تغيير مي‌كند. شكست سطح مقاومت نشان دهنده جابجايي نمودار تقاضا به سمت بالا ميباشد يعني خريداران حاضرند كه سهام را در قيمتهاي بالاتر خريداري كنند. بطور مشابه شكست سطح حمايت نشان ميدهد كه نمودار عرضه به سمت پايين جابجا شده است.
اساس بسياري از ابزارهاي تحليل تكنيكي ريشه در مفهوم حمايت و مقاومت دارد. نمودار قيمت سهام ديد خوبي از عملكرد اين نيروها در تقابل با يكديگر به ما ميدهد.
پشيماني معامله‌گران
پس از يك شكست در سطح حمايت / مقاومت، عموماً اين سئوال براي معامله‌گران پيش مي‌آيد كه سطح قيمت جديد چيست. به عنوان مثال، بعد از يك گذر قيمتي از سطح مقاومت، هر دو گروه فروشندگان و خريداران ممكن است به سطح قيمتي جديد به ديده شك و ترديد نگاه كنند{و آن را معتبر ندانند} و تصميم به فروش بگيرند. اين مسئله باعث به وجود آمدن پديده‌اي ميشود كه از آن به عنوان " پشيماني معامله‌گران " ياد مي‌كنيم. پس از واقع شدن اين پديده و شكست سطح مقاومت(يا حمايت) سطح قيمتي جديد مورد توافق خريداران و فروشندگان قرار نميگيرد و قيمت به سطح مقاومت(يا حمايت) قبلي باز ميگردد.
گذر سهام شركت Phillip Morris را در شكل زير در نظر بگيريد. توجه كنيد كه چطور بعد از شكست سطح مقاومت، قيمت با يك تصحيح به سطح قيمتي پيشين باز ميگردد.
رفتار قيمت پس از دوره‌هاي پشيماني معامله گران بسيار مهم و تعيين كننده است. يكي از اين دو حالت رخ ميدهد: يا همه به اين نتيجه مي‌رسند كه قيمت جديد قابل اتكا نيست، كه در اين حالت قيمت به سطح قيمت پيشين بر ميگردد، يا سرمايه‌گذاران قيمت جديد را مي‌پسندند، كه در اين حالت قيمت به حركت در همان جهتي كه سطح حمايت يا مقاومت را قطع كرده است، ادامه ميدهد.
پس از دوره پشيماني معامله‌گران، در حالتي كه اجماع انتظارات بر اين است كه قيمت جديد(كه بالاتر است) غير قابل قبول است، تله سنتي صعود تقلبي(گذر نادرست) به وجود مي‌آيد. همانطور كه در شكل زير نشان داده شده است قيمت از سطح مقاومت 5/67 دلار خارج شده است (فريب‌خوردن گله خريداران مبني بر بالاتر رفتن قيمت)، و سپس با توافق بر قابل اتكا نبودن قيمت جديد، قيمت به زير سطح مقاومت برگشته و خريداراني را كه سهام‌هاي با قيمت بالا خريداري كرده‌اند را جا مي‌گذارد.
شرايط مشابهي تله نزول تقلبي را به وجود مي‌آورد. به شكل زير توجه كنيد. قيمت به قدري زير سطح حمايت باقي مي‌ماند كه افراد با نگاه نزولي به سهم را وادار به فروش مي‌كند و سپس قيمت به بالاتر از سطح حمايت باز ميگردد و فروشندگاني كه سهام خود را در قيمت پايين فروخته‌اند از دور خارج مي‌كند.
حالت ديگري كه ممكن است در ادامه پشيماني معامله‌گران رخ دهد اين است كه سرمايه‌گذاران قيمت جديد را قابل قبول دانسته و بپذيرند. در اين حالت قيمت به تغيير خود در راستاي گذر{شكستن سطح حمايت / مقاومت} ادامه ميدهد، يعني حركت قيمت به سمت بالا اگر گذر از سطح مقاومت رخ داده باشد و به سمت پايين اگر گذر از سطح حمايت رخ داده باشد. يك نمونه از اين نوع رفتار قيمتي را در نمودار زير مشاهده ميكنيد.
{قرارداد: از اين به بعد شكستن سطح حمايت يا مقاومت توسط نمودار قيمت را "گذر" ميناميم}
يك راه براي پيش‌بيني انتظارات پس از "گذر" توجه به مقادير خريد و فروش است. اگر قيمت از سطح حمايت / مقاومت با افزايش زيادي در حجم معاملات گذر كند و پشيماني معامله‌گران معمولا در مقادير حجمي كم صورت بگيرد، نتيجتاً انتظارات جديد حكمفرما خواهد شد (يعني تعداد كمي از سرمايه‌گذاران پشيمان شده‌اند). برعكس، اگر گذر با حجم معاملات متوسط رخ بدهد و عموماً پشيماني در مقادير زياد صورت بگيرد، نشان دهنده اين است كه انتظارات تعداد كمي از سرمايه‌گذاران تغيير مي‌كند و از نظر اغلب آنها قيمت اوليه قابل قبول است{در اين حالت شاهد پديده برگشت دوباره قيمت به زير خط روند- يا بالاي خط حمايت- خواهيم بود).
تبديل مقاومت به حمايت
وقتي گذر از محدوده مقاومت با موفقيت صورت بگيرد{يعني قيمت دوباره به زير خط مقاومت باز نگردد} اين سطح براي ادامه روند قيمت، يك سطح حمايت محسوب مي شود. همچنين وقتي گذر از سطح حمايت با موفقيت صورت بگيرد، اين سطح تبديل به سطح مقاومت ميشود.
نمونه تبديل شدن سطح مقاومت به سطح حمايت در شكل زير نشان داده شده است. وقتي قيمت سد مقاومت 45 دلاري را مي‌شكند 45 دلار تبديل به سطح حمايت ميشود.
اين بخاطر ايجاد نسل جديدي از خريداران است كه در قيمت زير 45 دلار خريد نكرده‌اند (چرا كه انتظار افزايش قيمت را نداشته‌اند) و اكنون منتظرند كه قيمت به نزديكي 45 دلار برسد تا خريد كنند{يعني از قيمت 45دلار حمايت ميكنند}.
بطور مشابه، وقتي قيمت بطور قطع به زير سطح حمايت سقوط مي‌كند، اين سطح عموما تبديل به سطح مقاومت ميشود و گذر قيمت از اين سطح به سختي صورت مي‌گيرد. وقتي كه قيمت به نزديكي سطح حمايت قبلي (مقاومت فعلي) مي‌رسد، سرمايه‌گذاران سعي ميكنند با فروش سهام خود ضرر خود را كم كنند (به شكل زير توجه كنيد).
جمع‌بندي
ما تا آنجايي كه ممكن بود به تشريح عملكرد قيمت، انتظارات سرمايه‌گذار، و حمايت و مقاومت پرداختيم. از تجربه همكاري با سرمايه‌گذاران به اين نتيجه رسيده‌ايم كه اغلب سرمايه‌گذاران مي‌توانند با توجه به عوامل اصلي ايجاد تغييرات در قيمت سهام يعني: انتظارات سرمايه‌گذاران و عرضه / تقاضا عملكرد خود را بهبود ببخشند.
1- آنچه در ادامه آمده است خلاصه‌اي كوتاه در مورد مفهوم حمايت / مقاومت است:
قيمت سهام نشان دهنده ارزش بازاري منصفانه‌اي است كه مورد موافقت خريداران (مثبت نگرها) و فروشندگان (منفي نگرها) است.
2- تغيير در قيمت سهام نتيجه تغيير در انتظارات سرمايه‌گذاران در مورد قيمت آتي سهم است.
3- سطح حمايت وقتي به وجود مي‌آيد كه اتفاق آرا بر اين است كه قيمت پايين تر نمي‌رود. اين نقطه‌اي است كه در آن تعداد خريداران از فروشندگان بيشتر است.
4- سطح مقاومت وقتي به وجود مي‌آيد كه اتفاق آرا بر اين است كه قيمت بالاتر نمي‌رود. اين نقطه‌اي است كه در آن تعداد فروشندگان از خريداران بيشتر است.
5- گذر از سطح حمايت يا مقاومت نشان‌دهنده تغيير در انتظارات سرمايه‌گذاران و جابجايي
در نمودار عرضه و تقاضا است.
6- حجم معاملات براي تعيين قدرت واقعي تغيير انتظارات بكار مي‌آيد.
پشيماني معامله‌گران معمولا در ادامه گذر از سطح حمايت يا مقاومت وقتي كه قيمت دوباره به سطح قبلي بر ميگردد رخ ميدهد.
