بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
مقدمه:
هرس و تربیت درخت یکی از نگرانیهای مهم باغداران است و انجام صحیح آن میتواند ضامن موفقیت باغدار گردد اما اگر ناآگاهانه انجام شود ناخودآگاه این شعر به یاد انسان می آید که:
خشت اول چون نهد معمار کج
تا ثریا میرود دیوار کج
و اما...
اسلاید 2 :
چرا هرس؟
واژه هاي Pruning ( هرس) و Training ( تربيت) در واقع اهداف يكساني را دنبال مي كنند اما امروزه باغباني نوين سعي در سوق دادن درختان ميوه به سمت fruiting habit ( عادت ميوه دهي) با استفاده از تربيت صحيح آنان دارد. شايان ذكر است كه Training فرم و شكلي است كه هرس در آن اجرا مي گردد و هيچگاه تربيت و هرس جدا از هم نبوده اند. در واقع مي توان گفت كه هر تربيتي به هرس محتاج است اما هر هرسي لزوما تربيت نيست.
اسلاید 3 :
اهداف هرس
1- حذف شاخه هاي ناخواسته و نابه جا و آلوده
2- توزيع و پراكنش مناسب شاخه ها در كليه جهات به گونه اي كه همة شاخه ها به طور يكنواخت از نور خورشيد و هواي تازه بهره مند گردند.
3- ايجاد تعادل بين Aerial Part ( اندام هوايي) و Ground Part ( اندام زميني)
4- حذف Water sprouts ( نركها) و پاجوش ها و Suckers ( ريشه جوش ها) و Epicromic shoots ( تنه جوش ها) و ساير شاخه هاي ناخواسته
5- تنك كردن گل ها و ميوه ها و متعادل كردن بار درخت به گونه اي كه درخت دچار Alternate bearing (سال آوري) نگردد.
6- فرم دادن درخت
7- شكل سازي زينتي
اسلاید 4 :
هرس و ارتفاع درخت
در تفكر باغداري قديمي و سنتي، باغدار خوب كسي است كه صاحب درختان تنومند و بزرگ باشد اما امروزه استفاده از مكانيزاسيون در باغباني باعث گرديده درختان كوتاه اما پر بار جاي خود را در دل باغداران باز نمايد.
امروزه ديگر، گردو كاران ضرب المثل معروف ديگران كاشتند ما بخوريم ما مي كاريم تا ... را فراموش كرده و به جاي آن گردوهايي مي كارند كه یک چهارم گردوهاي ايراني ارتفاع داشته و 5 ساله به باردهي مي رسند.
درختان پا كوتاه مقاومت خوبي در برابر فشار باد از خود نشان مي دهند و كار با آنها بسيار ساده و كم هزينه تر از درختان بلند قد است. ناگفته نماند علاوه بر آن ضرب المثل ايراني ، ضرب المثل معروف انگليسي (Long is beautiful) نيز در باغباني رنگ بافته است!
اسلاید 5 :
Pruning time ( زمان هرس)
با توجه به زمان هرس دو نوع هرس عمده وجود دارد.
1- winter pruning ( هرس زمستانه)
2- Green pruning our summer pruning ( هرس سبز يا تابستانه)
چنانچه هرس منجر به قطع تعداد زيادي از شاخه ها و خصوصاً جوان كردن درختان پير گردد به آن Hard pruning (هرس سنگين) و در صورتي كه فقط به سرزني و حذف چند شاخه محدود منتهي گردد به آن Light pruning ( هرس سبك) گفته مي شود.
اسلاید 6 :
summer pruning (هرس تابستانه)
هرس سبز به علت ذخيره سازي مواد غذايي و رشد شاخه هاي جديد، تشكيل جوانة گل روي شاخه هاي بارور و بالا رفتن كيفيت ميوه تأثير زيادي در موفقيت باغدار ايفا مي كند اما بايد توجه كرد كه اين عمل كاملاً علمي است و اگر بي رويه انجام شود موجب ضعف عمومي درخت مي گردد. باغدار با شناخت شاخه هاي نرك و بارده مي تواند بوسيلة هرس سبز مي تواند جريان شيرة نباتي به سمت شاخه هاي مولد سوق داده و از هدر رفت آن در شاخه هاي غیر بارده جلوگيري به عمل آورد.
همچنين باغدار بوسيله هرس سبز نور بيشتري را به ميوه ها مي رساند و باعث خوشرنگ تر شدن آنان مي گردد.
اسلاید 7 :
هرس سبز و اسپورها ( سيخك ها):
تشكيل شاخه هاي بارده رابطة مستقيمي با ذخيرة مواد غذايي در درخت دارد.
تنك كردن شاخه ها در اوايل فصل رشد در تشكيل اسپورها اثر مطلوب دارد. رسيدن نور خورشيد به قاعدة شاخه ها و كمتر شدن برگهاي عامل مصرف، سبب بالا رفتن مواد قندي در شاخه گرديده و باعث تحريك توليد جوانه گل مي شود.
سربرداري درختاني مانند انگور باعث توليد شاخه هاي بيشتر فرعي و بارده مي گردد حذف جوانه انتهايي انگور قبل از باز شدن گلها باعث كاهش ريزش گلها مي گردد.
در درختاني با فرم رويشي محدود مانند كوردون، بادبزني و اسپاليه، قطع شاخه ها و تقليل آنها به 6 برگ در اوايل فصل رشد و كاهش مجدد آنها تا 3 برگ در اواخر فصل، باعث تشكيل ميوه هاي زيادتري در آنها مي شود.
اسلاید 8 :
Black pruning هرس سياه يا زمستانه:
زمان هرس سياه پس از ريزش برگها در پاييز شروع شده و در اواخر زمستان با شروع جريان يافتن شيره گياهي خاتمه مي يابد. البته در برخي درختان مانند انگور اين تعريف قدري دچار تغيير مي گردد. زيرا ، در انگور با شروع پاييز، جريان شيره گياهي متوقف نمي گردد. و اين مسئله ممكن است تا 6 هفته ادامه پيدا كند. و بنابراين اگر در اين مدت هرس انجام شود باعث وقوع پديدة Grope guttution (گرية مو) مي گردد.
هرچه هرس در پاييز و زمستان زودتر انجام شود، جوانه ها در بهار، زودتر شروع به باز شدن مي كنند كه مي تواند خطر آسيب ديدگي در برابر سرماي ديررس بهاره را افزايش دهد.
همچنين هرس زود هنگام در مناطق سردسير باعث مي گردد به علت حذف سپر دفاعي درخت، شاخه هاي داخلي دچار يخ زدگي گردند كه توصيه مي شود در اين مناطق، پس از رفع خطر سرماي زمستانه اقدام به هرس نمود.
هرس زمستانه نيازمند داشتن تجربه كافي و دانستن ريزه كاري هاي فراوان است به اين ترتيب اگر از شما سوال شود كه زمان دقيق انجام هرس زمستانه چه موقع است شما بايد پاسخ دهيد: چه درختي؟ با چه سني؟ در كجا؟ با چه منظوري ؟ و... !
اسلاید 9 :
هرس و شاخه هاي بارده
ميوه يا بار درخت بر حسب Fruiting habit ( عادت ميوه دهي) در گونه هاي مختلف درختان متفاوت و در شاخه هاي كوچكي بنام اسپور تشكيل مي شود.
هرس در گام اول با كم كردن حجم شاخه ها به نظر باعث ضرر مي گردد اما در آينده نزديك تبديل به سود مي گردد.
در درختان سردسيري مانند سيب و گلابي و حتي درختان گرمسيري مانند مركبات انجام هرس شديد روي درختان مسن و كم بار، ابتدا به علت توليد شاخه هاي نرك باعث كاهش باردهي شده ولي در سالهاي بعد اين شاخه هاي جوان باعث افزايش باردهي مي گردند. البته بايد دانست كه براي جوان سازي، هرس شديد بايد با برنامه ريزي دقيق تغذيه اي و آبياري توأم باشد.
در درختاني مانند سيب كه ميوه هاي خود را روي سيخك ها توليد مي كنند بعد از چند سال بايد اقدام به هرس اين سيخك هاي مسن نمود تا اسپورهاي جوان و پربار جانشين آنان گردند.
اسلاید 10 :
هرس و باروري:
مي گويند بهتر است قبل از هرس بايد صاحب باغ را از باغ بيرون كنيد! زيرا باغدار مايل است كه درختان جوان، زودتر از زمان استاندارد خود بارآوري كند و اين توقع بي جا و عجولانه با هرس علمي formative pruning (هرس فرم)، در تضاد است.
در اكثر درختان ميوه سردسيري نبايد قبل از 3 تا 5 سالگي توقع توليد اقتصادي داشت
به طور كلي باغدار بايد در اين مورد به 2 نكته اساسي توجه نمايد.
1- ايجاد چهارچوبي محكم در هرس فرم به گونه اي كه درخت بتواند بار سنگين ميوه را تحمل نمايد.
2- تجهيز و نگهداري چهار چوب درخت در حد ميزان معيني ميوه و با كيفيت قابل قبول با توجه به فضا و فاصله بين دو درخت.
