بخشی از مقاله
چکیده
هرستابستانه به منظور کنترل رقابت بین رشد رویشی و رشد میوه ها، افزایش تشکیل میوه، افزایش نفوذ نور و بهبود کمیت و کیفیت میوه در تاکستان ها استفاده می شود. این پژوهش به منظور مطالعه اثر سطوح مختلف شدت سرزنی بر بهبود کیفی انگور عسکری دیم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 11 تیمار - شاهد و هرس 1 تا 10 جوانه بالاتر از آخرین خوشه - و 4 تکرار در شهرستان دنا - سی سخت - انجام گرفت. نتایج جدول تجزیه واریانس اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5 درصد از نظر خصوصیات کیفی آب میوه همچون درصد کل مواد جامد محلول - Tss - ، واکنش آب میوه - - pH، اسید کل - TA% - نسبت TSS/TA و ویتامین ث نشان داد. مقایسه میانگین ها با آزمون دانکن نشان داد که هرس 10 جوانه بالاتر از خوشه در اغلب حالات نسبت به سایر تیمار ها از نظر بهبود خصوصیات کیفی، برتری داشت.
واژه های کلیدی: انگور عسکری، سرزنی، مواد جامد محلول، ویتامین ث.
مقدمه
انگور - . - Vitis vinifera L یکی از مهمترین میوههایی است که از نظر ارزش غذایی و خواص بهداشتی دارای فوائد فراوانی میباشد. انگور عسکری بدلیل مقاومت خوبی که نسبت به خشکی دارد، مناسب کشت دیم بوده و رقم غالب باغات انگور استان کهگیلویه و بویراحمد می باشد. تابش آفتاب و دمای مناسب باعث بالا رفتن کیفیت میوه انگور می شود، زیرا میزان قند، مواد جامد، اسید و مزه گس میوه بستگی مستقیمی به تابش آفتاب دارد. به همین دلیل عمل هرس کردن بخصوص هرس سربرداری، می تواند نفوذ نور را در تاج درخت افزایش داده و حتی با تابش نور بطور مستقیم بر روی خوشه ها موجب بهبود کیفیت حبه ها گردد. باید توجه نمود که در مو کاری بصورت دیم، میزان هرس به اندازه ای لازم است که موجب کاهش محصول از یکسال به سال دیگر نشود.
پس نگهداری تعداد مناسب شاخه یکساله بارور1 و تعداد جوانه مناسب بر روی شاخه ها، برای داشتن محصول اقتصادی با کیفیت مناسب لازم وضروری است. میزان هرس با توجه به شرایط آب و هوایی و رقم متغیراست.[4] هرس سبز مکمل هرس خشک بوده و باعث توزیع صحیح و منظم مواد غذایی در اندام های گیاه می شود1]و.[2 هرس تابستانه در مو بصورت های مختلف از جمله جوانه گیری2، پاجوش زنی3، سرزنی4، پانسمان5 و جداسازی برگ های بالغ انجام می گیرد . سربرداری مرکب از جداسازی 30 تا 60 سانتیمتر یا بیشتر از انتهای شاخه در حال رشد می باشد.[13] نتایج پژوهشی در سال 1986 نشان داد که اثر سربرداری و برداشتن شاخه جانبی باعث افزایش تشکیل میوه و میزان قند در انگور رقم Tepranillo گردید.[11]
نتایج تحقیقات Sulikeri و همکاران نشان داد که سرساخه زنی از گره ششم به بعد باعث افزایش میزان قند و کاهش اسیدیته در انگور رقم Bhokri شد.[12] در یک تحقیق اثرات میزان سرزنی بر روی محصول، وزن خوشه، میزان قند و اسید مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاکی از این بود که اثر عمده سرزرنی بر روی میزان خوشه بود و بیشترین وزن خوشه در سرزنی با شدت ملایم بود.[ 6] نتایج تحقیقات مردای و همکاران.[3] نشان داد که میزان مواد جامد محلول در سرزنی شدید کاهش معنی داری نسبت به شاهد نشان داد ولی در سرزنی مطلوب بیشترین میزان مواد جامد محلول مشاهده گردید. هدف از انجام این پژوهش تعیین مناسب سربرداری به منظور افزایش کیفیت میوه انگور عسکری در شرایط دیم و استفاده بهینه از رطوبت موجود در خاک و تعادل رشد رویشی بود.
مواد و روش ها
به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف هرس سربرداری بر ویژگی های کیفی انگور عسکری در شرایط دیم، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 11تیمار و 4 تکرار در شهرستان دنا اجرا گردید. باغ مورد نظر دارای سیستم تربیت پاچراغی و بوته های مورد نظر برای اجرای آزمایش از نظر سن، ارتفاع، وضعیت و قدرت رشد یکنواخت بودند. تیمارها شامل شاهد - بدون سربرداری - و سربرداری در سطح یک تا 10 جوانه بالاتر از آخرین خوشه بود. در فصل برداشت از هر تیمار تعدادی از خوشه بطور تصادفی برداشت ودر کیسه پلاستیکی به آزمایشگاه بخش علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز منتقل و فاکتور های مواد جامد محلول با قند سنج دستی1 ، میزان ویتامین ث از روش جاکوبس - 7 - ، pH و اسیدیته کل با روش تیتراسیون مورد اندازه گیری قرار گرفت. داده ها پس از جمع آوری با نرم افزار آماری MSTAT-C تجزیه و مقایسه میانگین ها با آزمون چند دامنه ای دانکن انجام گرفت.
نتایج و بحث
درصد کل مواد جامد محلول - - %TSS
نتایج مقایسه میانگین با آزمون دانکن نشان داد که بین تیمار های هرس سربرداری 5 تا 10 جوانه بالاتر از آخرین خوشه با شاهد اختلاف معنی داری وجود داشت. همچنین بیشترین درصدکل مواد جامد محلول - - % 20/38 مربوط به تیمار هرس سربرداری 10 جوانه بالاتر از آخرین خوشه و کمترین درصد کل مواد جامد محلول - - %16/96 مربوط به تیمار هرس سربرداری 1 جوانه بالاتر از آخرین خوشه می باشد - شکل . - 1
درصد اسیدیته کل - %TA -
نتایج مقایسه میانگین با آزمون دانکن نشان داد که بین تیمار های هرس سربرداری 1 ،2 و 10 جوانه بالاتر از آخرین خوشه با شاهد اختلاف معنی داری وجود دارد. همچنین بیشترین درصد اسیدیته کل - ./76 - مربوط به تیمار هرس سربرداری 1 جوانه بالا تر از آخرین خوشه و کمترین درصد اسید کل - - ./63 مربوط به تیمار هرس سربرداری 10 جوانه بالاتر از آخرین خوشه میباشد - شکل . - 3 هرس سربرداری شدید 1 و 2 جوانه بالاتر از آخرین خوشه، موجب افزایش اسیدیته کل وهرس سربرداری 3 تا 9 جوانه بالاتر از آخرین خوشه با شاهد اختلاف معنی داری نداشتند اما در تیمار هرس 10 جوانه بالاتر از آخرین خوشه میزان اسیدیته کل کاهش یافت - شکل . - 2
نسبت قند به اسید TSS/TA
نتایج مقایسه میانگین با آزمون دانکن نشان داد که بین تیمار های هرس سربرداری 4 تا 10 جوانه بالاتر از آخرین خوشه با شاهداختلاف معنی داری وجود دارد. همچنین بیشترین نسبت - 32/65 - TSS/TA مربوط به تیمار هرس سربرداری 10 جوانه بالا تر از آخرین خوشه و کمترین نسبت - 22/97 - TSS/TA مربوط به تیمار شاهد بود - شکل . - 3 تیمار های هرس سربرداری با لاتر از 4 جوانه از آخرین خوشه نسبت به شاهد موجب افزایش نسبت مواد جامد محلول به اسیدیته گردید که یک معیار کیفی مهم در برداشت این محصول محسوب می گردد.
میزان ویتامین ث
نتایج مقایسه میانگین با آزمون دانکن نشان داد که بین تیمار های هرس سربرداری 3 تا 10 جوانه بالاتر از آخرین خوشه با شاهد اختلاف معنی داری وجود دارد. همچنین بیشترین میزان ویتامین ث 8/49 - میلی گرم در100 میلی لیتر آب میوه - مربوط به تیمار هرس 10 جوانه بالا تر از آخرین خوشه و کمترین میزان ویتامین ث - 8/49 7/12 میلی گرم در100 میلی لیتر آب میوه - مربوط به تیمار هرس 1 جوانه بالاتر از آخرین خوشه می باشد - شکل . - 4
