بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
تعریف و اقسام شر
مسئله شر، یکی از صفات سه گانه خدا – علم، قدرت مطلق و خیر خواهی – را به چالش می طلبد؛ زیرا خدای ادیان، خدایی است که عالم و قادر مطلق است و هم کاملاً خیرخواه.
به نظر می رسد که مفاهیم خیر و شر یا خوبی و بدی از مفاهیم بدیهی و روشن است که همه انسانها کمابیش آنها را درک
می کنند. ساختار وجودی آدمی به گونه ای آفریده شده است که این مفاهیم را می فهمد. همگان به خوبی عدالت و بدی ظلم حکم می کنند.
اسلاید 2 :
به طور کلی شر را به دو قسم تقسیم می کنند:
شر اخلاقی و شر طبیعی
گاه شر نتیجه عامل انسانی است که به آن شر اخلاقی می گویند؛ مانند دزدی، قتل، غارت و جنگ. گاهی دیگر شرور بدون مداخله عامل انسانی پدید می آیند که به آن شر طبیعی می گویند؛ مانند زلزله، آتشفشان، سیل، طوفان و امراض ناعلاج
از بررسی این شرور – اعم از طبیعی و اخلاقی – به دست می آید که آنها، از آن رو شر به شمار می آیند که موجب رنج و ناراحتی انسان می شوند و اگر هیچ گونه رنج و ناراحتی از آنها به انسان نرسد، شر نیستند. همچنین اگر تفکر شخص به گونه ای باشد که امور شرورانه را عامل رنج و ناراحتی خود نداند، بلکه آنها را عوامل تکامل ساز بداند، شر معنا و مفهوم نمی یابد.
اسلاید 3 :
راه حل های مسئله شرور
1- شر، لازمه جهان مادی است
2- شر، ناشی از آزادی انسان است.
3- شر ناشی از جزئی نگری است.
4- شر ناشی از جهل انسان است.
اسلاید 4 :
شر، لازمه جهان مادی است
این دیدگاه بر آن است که در عامل، شر وجود دارد، اما لازمه جهان مادی است و جهان مادی در مجموع خیر است. از این رو، خلقت جهان بهتر از عدم آن است.
فارابی، فیلسوف بزرگ اسلامی در این باره می گوید:
خدا که قدرت و حکمت و علم خود تام است، تمامی افعال او کامل و بدون نقص و عیب است. آفات و شروری که عارض اشیای طبیعی می شود، ضروری است. عالم ماده، نمی تواند خیر محض را بپذیرد.
اسلاید 5 :
شر ناشی از آزادی انسان است
خداوند به انسان، نعمت آزادی و اختیار ارزانی داشته و خوبی های و بدی ها را نیز به او الهام کرده است. همچنین دستورهای سعادت بخشی را از طریق رسولان برای تکامل به انسان هدیه فرموده است.
خداوند به دو گونه می توانسته است انسان را خلق کند:
- بدون اختیار و یا به تعبیری مجبور، تا هیچ گناهی از او سرنزند؛
- مختار و آزاد تا مراحل کمال و سعادت را با اختیار طی کند و لازمه این گونه آفرینش است که برخی آدمیان، به اعمال شرورانه روی آورند.
اسلاید 6 :
خداوند از روی علم و حکمت نامتناهی خود، بهترین جهان ممکن را آفریده است که هرچیز آن به جای خود است؛ ولی آدمیان، که از دانش اندکی برخوردارند، نمی توانند درباره جهان به درستی داوری کنند.
قرآن مجید دلیل ناخوش دانستن برخی امور را ناشی از عدم شناخت جامع و کامل می داند و می فرماید:
و بسا چیزی را خوش نمی دارید و آن برای شما خوب است، و بسا چیزی را دوست می دارید و آن برای شما بد است و خدا می داند و شما نمی دانید.
اسلاید 7 :
ما نخست با برهان وجوب و امکان یا برهان صدیقین (فیلسوفان اسلامی) یا دیگر براهیم، وجود خدا را اثبات می کنیم. چون وجود خدا را اثبات کردیم، با براهین دیگر اثبات می کنیم که واجب الوجد بالذات باید همه کمالات را به صورت وجوب دارا باشد و او از جمیع جهات واجب الوجود است و در این صورت، جامع حمیع کمالات است. بنابراین، خدا، عالم، قادر مطلق و کاملاً خیر است. اگر به چنین نتیجه ای رسیدیم، مسئله شر به خوبی حل می شود.
دو فرضیه :
1- ابهام و ناسازگاری ناشی از نویسنده آن است
2- ابهام و ناسازگاری ناشی از ضعف علمی و عدم تسلط کافی ما بر موضوع کتاب است.
اسلاید 8 :
راز و فواید شرور جهان
1- شرور؛ لازمه ذاتی عالم ماده
2- شرور؛ علت شکوفا شدن استعدادها
3- شر؛ عاملی برای بیداری از غفلت
4- شرور؛ هدیه ای به بندگان خاص
5- شرور؛ آزمون الهی
اسلاید 9 :
شرور، لازمه ذاتی عالم ماده
تزاحم و تضاد از ویژگی های ذاتی عالم ماده است. اگر این
ویژگی ها نبود، چیزی به نام عالم مادی وجود نداشت. یا باید این ویژگی ها همراه عالم ماده باشد و یا اصلاً چنین عالمی موجود نباشد. از طرف دیگر، حکمت و لطف خدا ایجاب می کند که عالم مادی خلق شود؛ زیرا خیر آن بیش تر از نقص و شر آن است و ترک خیر کثیر به سبب شر قلیل، خلاف حکمت و لطف الهی است.
اسلاید 10 :
شرور؛ علت شکوفا شدن استعدادها
ساختار آدمی به گونه ای است که بسیاری از توانایی و استعدادهای او در سایه مواجهه با سختی ها و مشکلات، شکوفا می شود. بسیاری از اختراعات و ابتکارات، در برخورد با مشکلات و سختی ها، حاصل می شوند. بنابراین، وجود شرور برای تکامل روحی و معنوی و علمی انسان سودمند است. قرآن در این باره می فرماید:پس با دشواری، آسانی است. آری با دشواری آسانی است.
امام علی(ع) در این باره می فرماید:
بدانید که شاخه درختی که در بیابان می روید، سخت تر و پوست سبزه های خوش نما نازک تر و آتش گیاهان صحرایی افروخته تر و خاموشی آنها دیرتر است.
