بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
یک بیماری پوستی طولانی مدت بدون درد و تب می باشد که از دیرباز در کشور ما به صورت بومی وجود داشته و در بسیاری از مناطق استان خراسان نیز مشاهده می گردد. .
در سالهای اخیر با توجه به شرایط زندگی حاشیه نشینی در اطراف شهرها و بویژه شهر مشهد و همچنین با افزایش موارد و توسعه پراکندگی جغرافیایی کانونهای جدید این بیماری بوجود آمده است.
اسلاید 2 :
انواع بیماری
بیماری سالک به دو شکل زیر وجود دارد:
الف – نوع شهری یا سالک خشک
حدود 2 تا 8 ماه پس از گزش، برآمدگی قرمز رنگ و بدون درد در محل گزش پیدا شده و کم کم بزرگ و زخمی می شود. اندازه زخم چند میلی متر تا چند سانتی متر می باشد که معمولا در مناطق باز بدن مانند صورت، دست و پا دیده می شود. ضایعه به آهستگی و طی مدت 6 ماه تا یکسال بهبود می یابد که در صورت عدم درمان مناسب، در محل زخم یک جوشگاه فرو رفته و دائمی باقی می ماند که به زیبایی لطمه
می زند. مخزن بیماری در نوع شهری انسان است و سگ نیز بطور اتفاقی مبتلا و می تواند به عنوان مخزن عمل نماید.
اسلاید 3 :
ب – نوع روستایی یا سالک مرطوب
چند هفته پس از گزش پشه (بسته به تعداد محل گزش) زخمهای متعددی در نقاط باز بدن که مورد گزش قرار گرفته اند پیدا می شود. ضایعات معمولاً ترشح دار و مربوط هستند و معمولاً پس از6-4 ماه بهبود می یابند و از خود جوشگاه و آثار پوستی پایدار و نامناسبی به جای می گذارند. مخزن اصلی بیماری سالک روستایی جوندگان از جمله موشهای صحرایی می باشند.
اسلاید 4 :
راه انتقال بیماری
عامل بیماری یک انگل خونی بسیار ریز به نام لیشمانیا می باشد که توسط ناقل یعنی پشه خاکی از انسان به انسان یا حیوان به انسان و بالعکس منتقل می شود.
اسلاید 5 :
مشخصات ناقل
طول پشه خاکی حدود 3-2 میلی متر است. بنابراین از توری های با قطر بیش از یک میلی متر عبور می کند. پشه پروازهای کوتاه داشته و حداکثر تا ارتفاع 2-1 متر بصورت جهشی پرواز می کند. بیشترین فعالیت پشه هنگام غروب و بعد از آن بوده که از خون انسان و سایر حیوانات و خصوصاً زخم های سالکی تغذیه می کند و پس از حدود یک هفته می تواند عامل بیماری را به دیگری انتقال دهد. بیشترین انتقال در فصول گرم سال صورت می گیرد.
اسلاید 6 :
محل زندگی پشه خاکی
بهترین محل رشد و تکثیر پشه خاکی مناطق گرم، تاریک، مرطوب و سایه مانند شکافهای عمیق دیوارها، اماکن متروکه و مخروبه، محل تجمع طولانی مدت زباله، کودهای حیوانی، خاک و نخاله های ساختمانی مرطوب و پوسیده و محل نگهداری دام و طیور می باشد.
اسلاید 7 :
روشهای پیشگیری و مبارزه با بیماری
الف –حذف عوامل مساعدکننده :
1- بهسازی و ترمیم شکاف دیوارها در مناطق مسکونی و نگهداری دام و طیور
2- بهسازی کانالهای روباز، دفع صحیح فاضلاب و نخاله های ساختمانی
3- جمع آوری و دفع صحیح و به موقع زباله های خانگی (استفاده از سطل زباله درب دار)
4- اتلاف سگهای ولگرد و مبارزه با جوندگان
5- تخریب و تسطیح اماکن مخروبه و متروکه
اسلاید 8 :
ب – محافظت در برابر نیش پشه :
1- نصب توری ریز بر روی پنجره ها و دربهای ورودی
2- استفاده از پشه بند معمولی و ترجیحاً آغشته به حشره کش که برای مدت طولانی اثر آن باقی می ماند.
3- استفاده از پمادها و مواد دورکننده حشرات هنگام استراحت و خواب در مناطق آلوده
4- پوشانیدن زخمهای سالکی به منظور جلوگیری ازآلوده شدن پشه خاکی های جدید و انتشار بیماری به دیگران
اسلاید 9 :
سمپاشی
با توجه به عوارض زیست محیطی سم و تأثیر کم آن در کنترل بیماری فقط در نوع شهری می توان در کنار دیگر اقدامات بهسازی و پیشگیری در شرایط خاص گاهی از این روش استفاده نمود.
معمولاً سمپاشی موجب مهاجرت پشه ها به مناطق مجاور و پیداشدن انواع مقاوم ناقل می شود و بهترین راه برای از بین بردن رشد و تکثیر پشه خاکی بهسازی محیط است.
