بخشی از مقاله
تاکسی درمی
مقدمه :
تازه هائي براي تاكسونوميست ها
اگردر مجلات علمي تقريبا روزانه گياهان و جانوران تازه كشف شده توصيف مي شوند ،جامعه از آن به ندرت يادداشت برداري مي نمايد . براي غير زيست شناس ها موضوع زماني جالب توجه مي گردد ،كه پديده اي درباره كشف جانوران بزرگ گزارش شود . چنين تازه هايي ديگر پس از پايان دوران سفرهاي اكتشافي قرن ها ي 18و 19 بهع ندرت روي مي دهند . به اين ترتيب وقتي اولين گزارش توصيفي اوكاپي ،
در سال 1901 درباره زرافه كوتاه گردن از جنگل ها ي دست نخورده آفريقاي مركزي ، و نيز 11 سال بعد گزارش كشف تازه مربوط به بك نوع سوسمار غول آساي 3 متري در جزيره كومودو منتشر گرديد ، براي مدت طولاني در ميان عموم به عنوان بزرگترين تازه هاي قرن بيستم سرگرمي آفريد .
اهميت علمي يك گونه موجود زنده تازه كشف شده براي زيست شناسان نه از اندازه آن بلكه از ويژگي هاي نقشه ساختماني و طرز زندگي آن حاصل مي شود . طي آن اشكالي از گياهان و جانوران جديد براي تاكسونوسيست ها جالب توجه هستند ، كه جهت توضيح روابط خويشاوندي موجودات اهميت دارند و يا حتي طرح هاي ساختماني ناشناخته را به نمايش مي گذارند .
اينكه چنين كشف هايي حتي در زمان ما نيز مي توانند تازه هاي واقعي براي گياه شناسان يا جانورشناسان بشمار آيند ، ممكن است با مثال زير اثبات شود :
در گياهان برگ سوزني (كاجها ) فقط فاميل علف هاي باتلاقي يا تاگزوديا سه با فقط 15 گونه ، قبل از هر چيز بدين جهت توجه همومي را به خود جلب نموده ، كه درختان ماموت كاليفرنيائي با بيش از 100 متر ارتفاع عمري بيش از 3000 سال لقب غول ها و پيران دنياي گياهان را به خود اختصاص دادند . در سال هاي بعد از جنگ دوم جهاني اين فاميل گياهي با كشف درخت ماموت دنياي قديمي كه به عنوان نماينده يك جنس مستقل شناخته شده بود ، مركز توجه گياه شناسان گرديد .
تاريخ كشف اين درخت جالب توجه است اين تاريخ از زماني شروع گرديد ، كه در سال 1941 ميكي ، فسيل شاخه هاي چوب سوزني ها را از دوران سوم ژاپن توصيف مي نمودند ، كه بايستي به يك جنس از علف هاي باتلاقي كه تاآن زمان ناشناخته شمرده مي شد تعلق داشته باشد . او براي آن نام متاسكويا را برگزيده بود با اين نام گذاري بايستي شباهت آن با جنس درخت ماموت سكويا بيان گردد . در همين سال 1941 بود كه ت . كان گياه شناس از دانشگاه نان كينگ در مركز چين يك نمونه درخت سوزني ناشناخته براي گياه شناسان با برگ هاي ريزان كشف نمود .
طي سفر هاي علمي متعدد در سال هاي 1944 تا 1948 توانستند بالاخره نشان دهند ، كه اين درخت 35 متري ، كه قطر ساقه اش به بيش از 2 متر مي رسد ، در بخش مرزي استان سي چوان و هوباي در مساحتي برابر 800 كيلومتر مربع گسترده است . از مطالعه دقيق در گياهان اين نتيجه بدست آمد كه درخت يك نمونه زنده از جنس متاسكوياست ،
كه با استناد به مطالعات فسيل شناسي سال 1941 توصيف گرديده بود امروز درخت ماموت دنياي قديم ، كه براي آن در سال 1948 نام علمي متاسكوياگليپتو استروبوئيدس انتخاب گرديد ، در شمار زيادي از باغ هاي نباتات يافت مي شود . هر چند كشف درخت ماموت دنياي قديم در اواسط قرن بيستم شگفتي زيادي بر انگيخت ولي اهميت علمي يافت چند سال بعد از آن بيشتر حدس زده مي شود . موضوع فقط به يك گياه كوچك مربوط مي شود، در سال 1954 گياه شناسي هايدلبرگي راو در مناطق مرتفع أندن در سرزمين پرو ، يك علف با تلاقي بالشتك ساز كشف نمود ، كه با نام استايليتز انديكولا معرفي گرديد .
براي اينكه به اهميت اين كشف بها داده شود ، لازم است طبيعت و جايگاه سيستماتيكي ايزوئيتس ها را كه تا أن زمان شناخته بود ، بررسي نمائيم .
راسته ايزوئتس (هميشه سبزان ) عبارت از گياهان علف مانند از گروه پتريدوفيت ها هستند كه غالبا در عمق درياچه يا در نقاط كم رطوبت مي رويند . در اين گياهان كه ظاهرا بدون ساقه هستند به نظر مي رسند ،از يك محور كوتاه غده اي شكل مجموعه اي برگ هاي بلند و نيشتر مانند خارج مي گردند ، كه اسپوروفيل هاي توليد كننده اسپور مي باشند . قريب 100 گونه ايزوتالي كه امروز حيات دارند ،
بقاياي گروهي از نظر شكل بسيار متنوع تر هستند ، كه نقطه اوج تكامل خويش را دروان هاي اوليه زمين دارا بوده اند .آنها احتمالا از زيگيلارياسه ها كه جزو وافرترين درختان پتريدوفيت جنگل هاي ذغال سنگي كربنيفر بودند ، منشا مي گيرند .
از اين گياهان در اثر كاهش اندازه پلورومياسه ها بوجود آمدند ، كه ما آنها را از ماسه سنگ هاي الوان مي شناسيم كه فقط ارتفاع ساقه اي برابر با دو تا سه متر داشتند . در نتيجه كاهش بيشتر طول ساقه بالاخره ايزوتال ها توليد گرديدند ، كه بيشتر گونه هاي آنها پس از تغييرات ثانويه اي زندگي در آب را برگزيدند . يكي از اشكال جالب حد واسط پلورومياسه هاي ساقه دار در ماسه سنگ هاي الوان ، و انواع امروزي بدون ساقه ايزوتال ها ،
در تشكيلات كرتا سه تحتاني در كودلينگ بورگ يافت شده است ، اين گونه ، ناتورستيانا آربورا عبارت از يك ايزوئتس به ارتفاع فقط 10 تا 20 سانتي متر است كه هنوز بطور واضح ساقه اي به بلنداي حدود 5 سانتي متر دارا بوده است .
تا سال 1954 گياه شناسان عقيده داشتند كه همه ايزوئتس ها زنده ، گياه بدون ساقه هستند . كشف استايليتز آنديكولا به اين ترتيب خبر هيجان انگيزي براي تاكسونوميست ها بود ، زيرا اين گونه ايزوئتس ساقه اي به طول 20 سانتي متر و قطر 3 سانتي متر بوجود مي آورد ،كه گاه چند شاخه بوده و همانند اشكال فسيل الگوي برگ هاي جدا شده را آشكار مي سازد . به اين ترتيب آخرين نمونه زنده پتريدو فيت هاي بوجود آورنده ساقه رابطه بسيار نزديك با جنس ناتورستيانا ، كه بيش از 100 ميليون سال قبل زندگي مي كرده است دارد .
هيجان انگيز تر از كشف گياهي توصيف شده ، در دهه هاي گذشته كشف اشكال سازماي جديد دنياي جانوران بود .
يكي از جالب ترين فصول تاريخ تحقيقات سيستماتيك جانوري زماني آغاز گرديد ، كه سرنشينان يك كشتي كوچك ماهي گيري در 22 دسامبر 1938 در اقيانوس هند ، مقابل سواحل آفريقاي جنوبي وتقريبا 180 مايل دريائي در جنوب غربي ايست لندن يك ماهي عجيب به طول 4/1 متر از عمق 75 متري صيد نمودند .
از آنجا كه هيچ يك از ماهي گيران تا آن زمان چنين ماهي نديده بودند فرمانده كشتي آنرا درون يخ بسته بندي كرد و سه روز بعد به خانم كورتيناي لاتيمر مديريت موزه محلي ايست لندن تحويل داد . همچنين بدان علت كه او نيز جانور را نمي شناخت ، ولي از طرف ديگر حدس مي زد ، كه اين يك كشف كاملا جديد است ، از آن يك تصوير اجمالي تهيه و براي ماهي شناس معروف جي. ال . اسميت در گراهامز تاون فرستاد .
اسميت به استناد شرح كوتاه همراه فورا متوجه گرديد ، كه جانور بايستي يك نمونه از ماهي هاي باله برسي ، يعني گروهي از ماهي هايي باشد ، كه از پايان كرتاسه بالائي در 70 ميليون سال قبل از بين رفته اند . او به منظور مطالعه نمونه يافت شده راهي ايست لندن شد ، ولي ناچار گرديد در اولين توضيح مونوگراف ماهي
، خود را با چند صفت قابل تشخيص ، ظاهري قانع سازد ، زيرا خانم كرتيناي لاتيمر پوست جدا شده و جمجمه پره پاراسيون شده جانور را در موزه نگه داشته بود ،ولي بخش هاي نرم بدن ماهي به دليل عدم اطلاع از اهميت فراوانش ، مدت كوتاهي پس از صيد جدا و نابود شده بودند . نمونه باله برسي زنده كشف شده به خاطر كاشف آن توسط اسميت نام جنس لاتيمريا را به خود گرفت ، در حالي كه نام گونه كالومنه آ مي بايست ياد آور محل كشف آن در نزديكي رودخانه كالومنا باشد .چه چيز در اين كشف اين همه اهميت دارد ؟
مسلما كشف اولين نمونه يك گروه جانوري كه آن هنگام فقط بصورت فسيل شناخته مي شد براي هر تاكسونوميستي البته يك مژده است ، كه هر چه از زمان تصويري انقراض اين گروه جانوري بگذرد ، به همان اندازه بزرگ تر مي شود . ولي كشف لاتيمريا كالو منه آ قبل از هر چيز بدين جهت به يك واقعه مهيج واقعي تبدل شدكه در آغاز اولين دهه هاي قرن ما نشانه هاي پالئونتولوژيكي در تاييد اين مطالب افزايش يافتند ، كه اينها از نظر انتساب تاريخي مهره داران زميني از باله برسي ها يا كروسو پتريژير ها آنگونه كه از نظر علمي خوانده مي شوند ، بايستي بوجود آمده باشند .
به اين ترتيب فهميده مي شود ، كه اسميت با فعاليتي خستگي ناپذير كوشيده نمونه هاي بيشتر و بهتر نگهداري شده از باله برسي هاي زنده تازه كشف شده بدست آورد . او اوراقي را با شرح كوتاه و تصوير جانور تهيه نمود . كه در سرتاسر سواحل جنوبي و شرقي آفريقا پخش گرديد و براي يابنده هر باله برسي 100 پوند انگليسي جايزه تعيين مي كرد . اسميت مي بايست براي دست يابي بر موفقيت 14 سال تمام تلاش كند و منتظر بماند .
هنگامي كه يك خريدار در بازار جزيره كوموري آنجوان يك ماهيي را مشاهده كرد ، كه شباهت كامل به آن تصوير داشت كه او چند روز قبل دست يك كاپيتان انگليسي و بر روي يكي از اوراق آن ديده بود ، باز هم ماه دسامبر بود .
جانور كه وزني بيشتر از 50 كيلو گرم داشت توسط يك صياد محلي از عمق 15 متري دريا به فاصله 200 متر دورتر از ساحل ، در آبراه موزامبيك صيد شده بود. كاشف كه كاپيتان هانت نام داشت ، جانور را خريداري و آن را با فرمل كنسرو كرده و پروفسور اسميت را خبر داد ، و او فورا با هواپيمائي اختصاصي سفر طولاني .3000 كيلو متري خود را به سوي يافته اي كه مدت ها مشتاقانه انتظارش را مي كشيد ، آغاز نمود .
مطبوعات و راديو ها موجب گرديدند ، كه اين كشف جالب بزودي در تمام دنيا شناخته شود با دومين نمونه از لاتيمريا همزمان بطور واقعي جانور كشف شد . ما امروز مي دانيم كه آخرين نمونه هاي باله برسي ها در آب هاي محدوده مجمع الجزاير كرموريافت مي شوند ، در آنجا در اعماق 150 تا 600 متري دريا بر روي صخر ه ها زندگي صيادي را مي گذرانند .اولين نمونه احتمالا مي بايست راه گم كرده اي باشد
، كه بوسيله جريان موزامبيك از سواحل جنوبي آفريقا دور گرديده و 3000 كيلومتر دورتر از وطن حقيقي اش كشف شده بود . حتي در منطقه كومورها اين جانور كمياب است ، زيرا به روايت صيادان محلي هر سال فقط 3 تا 4 نمونه يافت مي شود .
از سال 1952 تا سال 1976 تقريبا 80 نمونه لاتيمريا كشف شده است ، كه غالب آنها راهي كشور فرانسه گرديده اند . محققين فرانسوي تحت رهبري ژاك ميلوت ساختمان بدن جانور را بطور مفصل مطالعه و در يك مونوگرافي وسيع تشريح كردند . البته مطالعه طرز زندگي ماهي مشكلات بزرگي را ايجاد نمود ، زيرا جانوران هرگز بيش از چند ساعت زنده نبودند .
با وجود همه تلاش ها نخست در بيستم مارس 1972 موفق شدند يك باله برسي زنده بدست دانشمندان برسانند كه چند ساعت تمام رفتار جانور و مخصوصا حركاتش را ضمن شنا توانستند مورد دقت قرار دهند . درباره نحوه توليد مثل لاتيمريا تا چندي پيش اطلاعي در دست نبود . اولين بار در سال 1975 توانستند ضمن تشريح يك لاتيمريا ماده به طول 60/1 متر ، كه درون لوله تخم بر جانور نوزادان 5 تا 33 سانتي متري يافت شدند پي ببرند ، كه ماهي زنده زا مي باشد .
