بخشی از مقاله
فصل 1:
1-1- تاريخچه سازمان
1-2- نمودار سازماني و تشكيلات
1-3- نوع محصولات توليدي
1-4- شرح مختصري از فرآيند توليد يا خدمات
فصل 2:
2-1- موقعيت رشته كارآموز در واحد صنعتي با بررسي جزييات سازماني رشته كارآموز در واحد صنعتي:
2-2- بررسي وظائف رشته كارآموز در واحد صنعتي
2-3- امور انجام شده
2-4- امور جاري در دست اقدام
2-5- برنامه هاي آينده
2-6- ساير موارد (توسط استاد كارآموز مشخص مي گردد)
فصل 3
3-1- عمل ساختمان و پياده كردن نقشه:
پي سازي:
كليات:
قبل از اقدام به پي سازي ساختمان، بايد اطمينان حاصل گردد كه در طرح و محاسبات نكات زير رعايت شده باشد:
الف- نشست زمين بر اثر تغيير سطح ايستايي
ب- نشست زمين ناشي از حركت و لغزش كلي در زمينهاي ناپايدار
پ- نشست ناشي از ناپايداري زمين براثر گودبرداري خاكهاي مجاور و حفر چاه
ت- نشست ناشي از ارتعاشات احتمالي كه از تاسيسات خود ساختمان يا ابنيه مجاور آن ممكنست ايجاد شود.
تعيين تاب فشاري زمين
براي روشن كردن وضع زمين در عمق، بايد چاه هاي آزمايشي ايجاد گردد. اين چاه ها بايد بعمق لازم و بتعداد كافي احداث گردد و تغييرات نوع خاك طبقات مختلف زمين بلافاصله مورد مطالعه قرار گيرد و نمونه هاي كافي جهت بررسي دقيق به آزمايشگاه فرستاده شود. براي بررسي و تعيين تاب فشاري زمين در مورد خاكهاي چسبنده نمونه هاي دست نخورده جهت آزمايشهاي لازم تهيه مي گردد و براي خاكهاي غيرچسبنده آزمايشهاي تعيين دانه بندي و تعيين وزن مخصوص خاك و يا آزمايش بوسيله دستگاه ضربه اي در محل انجام ميگيرد. در حين گمانه زني بايد تعيين كرد كه آيا زمين محل ساختمان خاك دستي است يا طبيعي و تشخيص اين امر حين عمليات خاكبرداري با مشاهده مواد متشكله جدار محل خاكبرداري و وجود سوراخها و مواد خارجي (نظير آجر چوب و زباله و غيره) مشخص ميشود.
چنانچه تشخيص داده شود زمين محل ساختمان خاك دستي است، بايد عمليات احداث چاه از قشر خاك دستي عبور كرده و بزمين طبيعي برسد.
چنانچه زمين طبيعي قابل بارگذاري در عمقي بيش از آنچه كه در نقشه پيش بيني شده است قرار گرفته باشد ، بايد در محاسبات پي سازي تجديدنظر شده و مشخصاتي متناسب با عمق و نوع و تاب زمين در نظر گرفته شود و هر گاه زمين طبيعي قابل بارگذاري عمق كم قرار گرفته باشد بايد با رعايت حداقل عمق لازم بمنظور حفاظت پي از يخبندان و آبهاي سطحي ، پي سازي ساختمان انجام گيرد.
در نقاطيكه داراي فصل يخبندان طولاني و شديد بوده و سطح آب زير زميني بالا باشد بايد كف پي در عمق پائين تر از عمق يخبندان قرار گيرد و همچنين در ساختمان هائيكه داراي سردخانه بوده و سطح ايستابي بالا ميباشد بايد ترتيبي اده شود كه زمين زيرپي از يخبندان مصنوعي نيز مصون باشد.
بمنظور تعيين تاب مجاز زمين ميتوان از تجربيات محلي مشروط بر آنكه كافي بوده باشد استفاده كرد. ابعاد پي ساختمانهاي ساخته شده قرينه اي براي تعيين تاب مجاز زمين خواهد بود.
هنگاميكه نتايج تجربي در دسترس نباشد و از طرفي تعيين دقيق تاب مجاز زمين با توجه به اهميت ساختمان، مورد نياز نباشد ميتوان تاب مجاز را با تعيين نوع خاك توسط متخصص با استفاده از جداول شماره يك مندرج در بخش دوم آئين كاربرد مكانيك خاك شماره 2-19 ايران تعيين نمود.
قراردادن پي ساختمان روي خاكريزهائيكه داراي مقدار قابل توجهي مواد رسي بوده و يا بخوبي متراكم نشده باشد، صحيح نبوده و بايد از آن خودداري كرد. در صورتيكه پي سازي در اين نوع بعللي اجباري باشد بايد نوع و جنس زمين مورد مطالعه و آزمايش قرار گرفته و سپس نسبت به پي سازي متناسب با اين نوع زمين اقدام گردد.
بتن و بتن آرمه
مصالح
سيمان: سيمان پرتلند مورد مصرف در بتن بايد مطابق ويژگيهاي استانداردهاي زير باشد:
الف- سيمان پرتلند، قسمت اول تعيين ويژگيها، شماره 389 ايران
ب- سيمان پرتلند، قسمت دوم تعيين نرمي، شماره 390 ايران
پ- سيمان پرتلند، قسمت سوم تعيين انبساط، شماره 391 ايران
ت- سيمان پرتلند، قسمت چهارم تعيين زمان گيرش، شماره 392 ايران
ث- سيمان پرتلند، قسمت پنجم تعيين تاب فشاري و تاب خمشي شماره 393 ايران.
ج- سيمان پرتلند، قسمت ششم تعيين ئيدراتاسيون، شماره 394 ايران
سيمان مصرفي بايد فاسد نبوده و دركيسه هاي سالم و در سيلوويا محلي محفوظ از بارندگي و رطوبت نگهداري شود. سيماني كه بواسطه عدم دقت در نگهداري و يا هر علت ديگر فاسد شده باشد بايد فورا از محوطه كارگاه خارج شود.
مدت سفت شدن سيمان پرتلند خالص در شرايط متعارف جوي بايد از 45 دقيقه زودتر و سفت شدن نهايي آن از 12 ساعت ديرتر نباشد. در انبار كردن كيسه هاي سيمان بايد مراقبت شود كه كيسه هاي سيمان طبقات تحتاني فشار زياد كيسه هائيكه روي آن قرار گرفته است واقع نشود. درنقاط خشك قرار دادن كيسه ها روي يكديگرنبايد از ده رديف و در نقاط مرطوب حداكثر از 4 رديف بيشتر باشد محل نگهداري سيمان بايد كاملاً خشك باشد تا رطوبت به آن نفوذ ننمايد.
شن و ماسه: شن و ماسه بايد از سنگهاي سخت مانند گرانيك- سيليس و غيره باشد. بكار بردن آهكي سست ممنوع است. ويژگهايي شن و ماسه مصرفي بايد مطابق با استانداردهاي زير باشد:
الف- استاندارد شن براي بتن و بتن مسلح شماره 302 ايران
ب- استاندارد مصالح سنگي ريزدانه براي بتن و بتن مسلح شماره 300 ايران
مصالح سنگي بتن را ميتوان از شن و ماسه طبيعي و رودخانه اي تهيه نمود بجز در موارديكه در آن صورت بايد مصالح شكسته مصرف گردد:
- در موارديكه بكار بردن مصالح شكسته طبق نقشه و مشخصات ويا دستور دستگاه نظارت خواسته شده باشد.
- هر گاه مصالح طبيعي و يا رودخانه اي طبق مشخصات نبوده و يا مقاومت مورد نياز را دارا نباشد.
- در صورتيكه بتن از نوع مارك 350 و يا بالاتر باشد.
چنانچه مخلوط دانه بندي شده با ويژگيهاي استاندارد مطابقت نكند ولي بتن ساخته شده با آن داراي مشخصات مورد لزوم از قبيل تاب- وزن مخصوص و غيره باشد، دستگاه نظارت ميتواند با مصرف بتن مزبور موافقت نمايد.
شن و ماسه بايد تميز بوده و دانه هاي آن پهن و نازك و يا دراز نباشد. مقاومت سنگهائيكه براي تهيه شن و ماسه شكسته مورد استفاده قرار مي گيرند نبايد داراي مقاومت فشاري كمتر از 300 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع باشد.
دانه بندي ماسه بايد طبق اصولي فني باشد. ماسه ايكه براي كارهاي بتن مسلح بكار مي رود نود و پنج درصد آن بايد از الك 76/4 ميليمتر عبور كند و تمام دانه هاي ماسه بايد از سرندي كه قطر سوراخهاي آن 5/0 ميليمتر است عبور نمايد.
دانه بندي ماسه براي بتن و بتن مسلح بايد طبق جودل شماره يك باشد.
اندازه الكهاي استاندارد درصد رد شده از الكلهاي استاندارد
9500 ميكرن
4760 ميكرون
2380 ميكرون
1190 ميكرون
595 ميكرون
2597 ميكرون
149 ميكرون 100
95 تا 100
80 تا 100
50 تا 85
25 تا 60
10 تا 30
2 تا 10
جدول شماره 1: باقيمانده مصالح بين هر دو الك متوالي جدول فوق نبايد بيش از 45 درصد وزن كل نمونه باشد.
حداكثر لاي و ذرات ريز در ماسه نبايد از مقاديرز زير تجاوز نمايد:
الف- در ماسه طبيعي و يا ماسه بدست آمده از شن طبيعي 3 درصد حجم
ب- در ماسه تهيه شده از سنگ شكسته 10 درصد حجم
براي كنترل ارقام فوق بايد آزمايش زير در محل انجام گيرد. در يك استوانه شيشه اي مدرج به گنجايش 200 سانتيمتر مكعب، مقدار 100 سانتيمتر مكعب ماسه ريخته و سپس آب تميز به آن اضافه كنيد تا مجموع حجم به 150 سانتيمتر مكعب برسد بعد آنرا بشدت تكان داده و براي سه ساعت بحال خود باقي گذاريد پس از 3 ساعت ارتفاع ذرات ريز كه بر روي ماسه ته نشين شده و بخوبي از آن مقادير است از روي درجات خواند ميشود و بر حسب درصد ارتفاع ماسه در استوانه محاسبه مي گردد. درصد رس ولاي و ذرات ريز كه بدين ترتيب بدست ميآيد نبايد از مقادير مشخص شده در بالا تجاوز نمايد.
مصرف شن و ماسه ايكه از خرد كردن سنگهاي مرغوب و سخت در كارخانه بدست مي آيد، مشروط بر آنكه ابعاد دانه هاي آنها در جدول دانه بندي فوق قرار گرفته باشد، نسبت به شن و ماسه طبيعي ارجحيت دارد.
شن و ماسه بصورت حجمي و يا وزني با پيمانه ها و يا ترازوهائيكه بدينمنظور تهيه شده اندزه ميشوند. مقدار شن و ماسه مصرفي در بتن در جدولي كه بعدا خواهد آمد مشخص شده است. ابعاد شن مصرفي براي بتن بايد طوري باشد كه 90 درصد دانه هاي آن بر روي الك 76/4 ميلي متري باقي بماند.
انبار كردن شن و ماسه بايد بنحوي باشد كه مواد خارجي و زيان آور به آنها نفوذ نكنند. مصالح سنگي بايد برحسب اندازه دانه ها تهيه و در محلهاي مختلف انباشته شوند. مصالح درشت دانه (شن) بايد حداقل در دو اندازه جداگانه تهيه و انباشته گردد. مصالحي كه دانه بندي آنها حدودا بين 76/4 تا 1/38 ميليمتر است بايد از مرز دانه هاي 05/19 ميليمتري و مصالحي كه دانه بندي آناه بين 76/4 تا 8/50 يا 5/64 ميليمتر است بايد از مرز دانه هاي 4/25 ميليمتري به دو گروه تقسمي گردند.
آب: آب مصرفي بتن بايد تميز و عاري از روغن و اسيد و قليائي ها و املاح و مواد قندي و آلي و يامواد ديگري كه براي بتن و فولاد زيان بخش است، باشد. منبع تأمين آب بايد بتائيد دستگاه نظارت برسد. آب مورد مصرف بايد درمخازني نگهداري شوند كه از آلودگي با مواد مضر محافظت گردد.
حداكثرمقدار مواد خارجي موجود در آب بشرح زير است:
الف- حداكثر مواد اسيدي موجود در آب بايد باندازه اي باشد كه 50 ميليمتر مترمكعب سود سوزآور دسي نرمال بتواند يك سانتيمتر مكعب آب را خنثي كند.
ب- حداكثر مواد قليائي موجود در آب بايد باندازه اي باشد كه 50 ميليمتر مكعب اسيد كلريدريك دسي نرمال بتواند يك سانتيمتر مكعب آبرا خنثي كند.
پ- درصد مواد موجود در آب نبايد از مقادير زير تجاوز كند:
مواد آلي - دو دهم در هزار
مواد معدني- سه در هزار
مواد قليائي- يك در هزار
سولفاتها- نيم در هزار
درحالتي كه كيفيت آب مصرفي مورد ترديد باشد در صورتي ميتوان از آن استفاده نمود كه تاب فشاري بتن نمونه ساخته شده با اين آب حداقل 90 درصد تاب فشاري بتن نمونه ساخته شده با آب مقطر باشد. بطور كلي مصرف آبهاي آشاميدني تصفيه شده براي ساختن بتن بلامانع است.
فولاد (آرماتور): آرماتور تميز و عاري از پوسته هاي زنگ- روغن- گرد و خاك و يا هر نوع پوشش خارجي ديگرباشد. آرماتور معمولي بايد از فولاد با مقطع دايره و يكنواخت بوده و در هيچ مقطعي بواسطه عواملي از قبيل زدگي تضعيف شده و خواص مكانيكي آن مطابق جدول شماره (3-1-4) باشد. آرماتور بايد درنقاط خشك و عاري از رطوبت نگهداري شوند تا از نفوذ رطوبت و در نتيجه زنگ زدگي مصون بمانند.
گروه خصوصيات قطر به سانتيمتر
حداقل حد جاري شدن به كيلوگرم بر سانتيمتر مربع تاب كششي بكيلوگرم بر
سانتيمتر مربع درصد حداقل ازدياد طول نسبي در حالت گسيختگي
نرم I 18 2200 5000-3400 18
نيم سخت II الف- IIa فولاد با سختي طبيعي
ب- IIb فولاد اصلاح شده 18
18
18
18
3600
3400
3600
3400 6200-5000
5000 20
18
14
نيم سخت III الف- III¬a فولاد با سختي طبيعي
ب- IIIb فولاد اصلاح شده 18
18
18
18
4200
4000
4200
4000 5000
5000 18
8
سخت IV الف- IVa فولاد با طبيعي
ب- IVb فولاد اصلاح شده 5000
5000 16
8
آزمايش ازدياد طول نسبي بر روي 20 سانتيمتر ازطول آرماتور آزمايش ميشود. منظور از فولاد اصلاح شده فولادي است كه بوسيله عمليات مكانيكي مخصوص از قبيل پيچاندن يا از حديده گذراندن و يا ضربه زدن حد ارتجاعي آنرا بالا برده باشند.
علاوه برخواص مندرج در جدول شماره (4-1-4) آرماتور مورد مصرف در بتن مسلح بايد در حرارت معمولي قابليت تغيير شكل كافي داشته باشد بنحوي كه اگر قطعه اي از ميله گرد را بزاويه 180 درجه در حالت سرد خم بنمائيم (بطوريكه دهانه انحناء آن دو برابرقطر ميله ميباشد) هيچگونه تركي در قسمتهاي كششي آن ايجاد نشود.
ميله گرد نبايد به گل يا هر گونه مواد ديگري كه تقليل دهنده يا از بين برنده چسبندگي بين بتن و ميله گرد است آغشته شده باشند بشرطي مجاز است كه اولا زنگ زدگي و پوسته هاي آن با برس زدن كاملاً برطرف گردند و ثانيا ضخامت ميله گرد پس از برس زدن و تميز كردن بيش از 5/0 ميليمتر (نيم ميليمتر) كاسته نگردد.
در انبار كردن ميله گرد ها بايد دقت شود كه آنها در مقابل هر گونه آسيبي، چه عمقي و چه سطحي و هر گونه زنگ زدگي و يا زيانهاي ديگر محافظت گردند.
آزمايش فولاد: انجام آزمايشهاي كنترل بعد از تحويل فولاد به كارگاه اجباري است و فقط در صورتيكه وزن كل آرماتور مصرفي در كارگاه از 50 تن كمتر باشد ميتوان به تشخيص دستگاه نظارت از انجام اين آزمايشها صرف نظر كرد.
براي كنترل حد جاري شدن و تاب كششي در حد گسيختگي و ازدياد طول نسبي بايد از فولادهائيكه بدفعات مختلف وارد كارگاه شده است نمونه برداري كرده و بآزمايشگاه فرستاد و چنانچه طبق تشخيص دستگاه نظارت آزمايشهاي ديگري ضروري باشد (مانند آزمايش تاشدگي) اين آزمايشها نيز براي روشن كردن بيشتر مشخصات فولاد بايد انجام گيرد. اگر ضمن آزمايش فولاد نقطه جاري شدن مشخصي بدست نيايد (مانند فولاد گروههاي b) بايد تنش نظير ازدياد طول نسبي دائمي 2 در هزار را بعنوان حد جاري شدن اختيار نمود. در صورتيكه شرايط ديگري پيش بيني نشده باشد و تعداد نمونه براي هر پنجاه تن فولاد و براي هريك از قطرهاي مورد استفاده 5 عدد ميباشد.
بطور كلي آهنهاي گرد مخصوص بتن مسلح بايد از فولاد نرم بوده و داراي مشخصات زير باشد:
الف- مدول ارتجاي آهن برابر 2.100.000 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع
ب- حد مقاومت ارتجاعي برابر 2400 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع
پ- مقاومت گسيختگي باربر 3600 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع
ت- ازدياد طول نسبي در موقع گسيختگي برابر 20 درصد
ث- تنش مجاز برابر 1400 كيلوگرم بر سانتيمنتر مربع
در موارديكه در نقشه هاي اجرائي آهن آج دار پيش بيني شده باشد بايد از آهن آج دار مارپيچ (توراستيل )42 استفاده شود كه مشخصات آن بشرح زير است:
مدول ارتجاعي برابر 2.100.000 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع و مقاومت ارتجاعي برابر 4200 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع و مقاومت گسيختگي برابر 5000 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع و ازدياد طول نسبي آن در موقع گسيختن برابر 8 درصد و تنش مجاز آن برابر 2400 كيلوگرم برسانتيمتر مربع خواهد بود.
مواد شيميائي
مصرف مواد شيميائي در بتن بايد طبق دستور دستگاه نظارت و از نوع و بميزان خواسته شده باشد. مواد شيميائي را بايد در محلهاي مناسبي نگهداري شوند بطوريكه از‌آلودگي، تبخير، يخ زدگي و نيز تغييرات درجه حرارت زياد و عوامل ديگري كه باعث تغييرات در خواص شيميائي ميگردد، جلوگيري بعمل آيد.
اجراي كارهاي بتني
كليات: جهت اجراي كارهاي بتني بايد علاوه بر استانداردهاي موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران نكات زير نيز رعايت شود: قبل از بتن ريزي بايد كليه وسائل مخلوط كردن و حمل بتن تميز شوند. قالبها و محلهائيكه بتن در آنها ريخته ميشود بايد از مواد زائد و يخ پاك گردند. قالبها بايد كاملاً مرطوب و يا روغن مالي شده باشند.
جايگزاري آرماتور، لوله، ميله مهار و ساير قطعاتيكه در داخل بتن قرار ميگيرند و همچنين سوراخها و فضاهاي خالي كه لازم است در داخل بتن تعيين شود بايد قبلا به رويت و تصويب مهندس ناظربرسد. موادي كه جهت سوراخها و فضاهاي خالي در بتن قرارداده ميشوند بايد با موادي كه بتوان آنها را بآساني خارج نمود آغشته شوند.
سطوحي كه با بتن در تماس است و قابليت جذب آب دارد بايد كاملاً مرطوب شود.
چنانچه در محلي كه بايد بتن ريخته شود آب وجود داشته باشد بايد قبلا آب را از آن محل خارج كرد. اينكار ممكنست با كمك پمپ يا هواي فشرده و يا بصورت ديگري كه دستگاه نظارت مجاز بداند انجام گيرد. قبل از بتن روي بتن قبلي، شيره خشك شد و مواد زائيد و دانه هاي لق بايد از سطح بتن پاك شود.
بتن بايد با بتونيرساخته شود و زمان اختلاط نبايد از 5/2 دقيقه كمتر باشد. اختلاط با دست فقط با اجازه دستگاه نظارت در موارد استثنائي و كم اهميت مجاز ميباشد كه دراين صورت لازم است نكات زير رعايت گردد.
الف- ده درصد برمقدارسيمان مندرج در نقشه ها اضافه شود
ب- مواد متشكله بتن بايد قبل ازاضافه نمودن آب روي سطح صاف و تميز سه بار بخوبي با هم مخلوط شود.
پ- ضمن اضافه نمودن آب لازم مخلوط حداقل سه بار بخوبي زير و رو شود.
ت- بتن بدست آمده بايد ظرف نيم ساعت مصرف شود.
درصورتيكه بتن ساخته شده با ماشين بمحل حمل گردد، بايد حمل در اسرع وقت صورت گرفته و روشي به كار رود كه از آغشته شدن آن بمواد زائد و يا جدا شدن اجزاء بتن از يكديگر جلوگيري بعمل آيد و در هر حال زمان حمل نبايد از سي دقيقه تجاوز كند. بتن بايد قبل از شروع به سفت شدن، در محل مورد مصرف ريخته شده و از بهم خوردن و جابجا شدن بعدي آن جلوگيري شود. در مورد بتن آرمه تراكم بايد با نهايت دقت صورت گيرد تا حفره هاي هوا كاملاً از بين برود. بطور كلي ارتفاع ريختن بتن نبايد حداكثر از 2 متر بيشتر باشد. استفاده از پمپ جهت انتقال بتن فقط درصورت موافقت دستگاه نظارت مجاز ميباشد. انتقال بتن حاوي مصالح سنگي بزرگتر از 75 ميليمتر با استفاده از پمپ مجاز نمي باشد. بر اي تراكم بتن آرمه بايد از ويبراتور استفاده نمود.
ويبراتور بايد بفواصل 50 سانتيمتري داخل بتن شده و از تماس آن با آرماتور و قالب بندي جلوگيري بعمل آيد. داخل و خارج نمودن ويبراتور بايد در حين ويبره كردن بآرامي صورت گيرد. ويبراتور بايد بين 5 تا 15 ثانيه دربتن باقي مانده وقبل از ظاهر شدن دوغاب سيمان، از بتن خارج گردد. در بتن ريزي عمودي نظير ستونها، تقويت قالب بندي براي تحمل اضافه فشار و ويبراتور ضروري نباشد براي تأمين تراكم لازم بايد از تخماق دستي و كوبيدن با دست استفاده كرد) ويبراتورهاي استوانه اي بايد حتي المقدور در وضع قائم نگاه داشته شده و در امتداد محورشان جابجا شوند. استفاده از ميزهاي لرزان فقط براي بتن هاي با ضخامت حداكثر 20 سانتيمتر مجاز ميباشد و لرزاندن بيش از اندازه بتن خصوصا در مواردي كه بتن روان باشد مجاز نيست. بتن ريزي بايد تا كامل شدن قطعه مورد نظروتا رسدن بمحل مجاز توقف بتن ريزي، بطور مداوم ادامه يابد.
از متوقف نمودن بتن ريزي بايد حتي الامكان احتراز كرد. عمل قطع بتن ريزي بايد در نقاط حداكقل لنگر خمشي صورت گيرد. بتن كليه قسمتهاي پردهانه يك دال و تيرهاي مربوطه آن بايد در يك نوبت ريخته شود. سطح مقطع بتن در محل قطع بتن ريزي بايد حتي الامكان عمود برسطح بتن ريزي باشد و در موقع شروع مجدد، سطح اتصال با برس سيمي تميز و سپس خيس شده با دوغاب سيمان آغشته گردد.
ضخامت لايه هاي مختلف بتن در هنگام بتن ريزي نبايد براي بتن مسلح از 35 سانتيمتر و براي بتن در حجم هاي زياد از 45 سانتيمتر بيشترشود. قطعات وبست هاي غيرفلزي كه براي تثبيت آرماتورها مورد استفاده قرار گرفته بايد هنگامي كه ديگر لزومي بوجود آنها نيست برداشته شوند. كليه كارهاي بتني مورد ايراد بايد تخريب و تجديد و يا بنحويكه مورد قبول دستگاه نظارت باشد ترميم گردد. تخلخل زياد در سطح بتن، بتن ريخته شده را غيرقابل قبول ميكند ولي تخلخل جزئي سطح بتن بايد با ملات ماسه سيمان پرو صاف شود. در كليه موارد ذكر شده تشخيص دستگاه نظارت ملاك عمل خواهد بود.
شرايط بتن ريزي
بتن ريزي در هواي سرد: تهيه و ريختن بتن نبايد در حرارت كمتر از 2 درجه سانتيگراد صورت گيرد. در هواي سرد (نزديك به يخ بندان) براي تسريع در سفت شدن بتن بايد از سيمانهاي تندگير استفاده شود و يا بسيمان پرتلند معمولي به نسبت حداكثر 2 درصد كلروركلسيم يا مواد مشابه اضافه كرد.
مصالح يخ زده بهيچوجه نبايد مصرف شوند و بتني كه بعلت يخ زدن ضايع شده باشد بايد تخريب و مخلوط تازه بجاي آن ريخته شود.
در صورتيكه بتن ريزي در هواي غيرمساعد اجباري باشد (از صفر تا منهاي پنج درجه سانتيگراد) بايد پيش بيني هاي احتياطي بشرح زير بعمل آيد:
الف- گرم كردن دانه هاي سنگي و گرم كردن آب تا 60 درجه سانتيگراد قبل از ساخت (هنگام ساخت نبايد اين حرارت از 38 درجه بيشتر باشد)
ب- مصرف 350 تا 400 كيلوگرم سيمان در مترمكعب بتن
پ- احتراز از حمل طولاني
ت- حفاظت سطوح برهنه بتن بلافاصله پس از ختم بتن ريزي براي اينكه اطمينان حاصل شود كه تا سخت شدن بتن درجه حرارت بتن بالاتر از 6 درجه باقي خواهد ماند. ميتوان از كلرور كلسيم يا مواد مشابه ديگري براي اختلاط بتن استفاده كرد. مصروف كلرور كلسيم نبايد بيش از 2 درصد وزن سيمان باشد.
بطور كلي بتن ريزي در حرارتهاي پائين تر از منهاي 5 درجه سانتي گراد بايد تحت شرايط خاصي ديگر صورت گيرد.
بتن ريزي در هواي گرم: در صورتيكه درجه حرارت درسايه از 43 درجه سانتيگراد تجاوز نمايد، نبايد بتن ريزي انجام گيرد هنگامي كه درجه حرارت از 32 درجه بيشتر باشد بايد شن و ماسه را با پاشيدن آب خنك نگاه داشت بطوريكه حرارت آن هنگام ساخت بتن از 38 درجه بيشتر نباشد.
بديهي است مقدار آب اضافه شده به شن و ماسه از مقدار كل آب مصرفي بايد كسر گردد. حرارت آبي كه جهت ساخت بتن مورد استفاده قرار ميگيرد در هنگام ساخت نبايد از 38 درجه تجاوز نمايد.
درصورتيكه درجه حرارت هوا بالا باشد، بايد اقدامات احتياطي زير صورت گيرد:
الف- متوقف كردن بتن ريزي در گرمترين ساعات روز
ب- حفاظت دانه هاي سنگي انبارشده از تابش آفتاب
پ- پوشاندن بتن در حين حمل از تابش آفتاب
ت- آبپاشي و مرطوب كردن سطوح خارجي قالبها قبل و بعد از بتن ريزي
ث- انجام عمليات بتن ريزي در كوتاهترين مدت پس از اختلاط
كليه كارهاي بتني بايد پس از ريختن و گرفتن بمدت حداقل 7 روز بوسيله حصير- گوني- پارچه هاي ضخيم يا ماسه و نظايرآن در مقابل باد و تابش آفتاب محافظت شده و با آبپاشي همواره مرطوب نگاه داشته شود.
نسبت اختلاط و انتخاب نوع بتن
مقادير و نسبتهاي مربوط به سيمان، مصالح سنگي و آب و مواد شميايي كه در ساختن بتن بكار مي رود بايد آنچنان تعيين گردد كه بتن تهيه شده مطابق كليه مشخصات مندرج در نقشه ها، مشخصات فني و يا دستور دستگاه نظارت بوده باشد. تعيين اين مقادير بطور كلي بر مبناي آزمايشات قبلي خواهد بود و چنانچه نسبتهاي مخلوط بتن در نقشه ها و يا مشخصات ذكر نشده و يا بوسيله آزمايشگاه تعيين نگرديده باشد، ميتوان از ارقام مندرج در جدول شماره (4-2-3) استفاده نمود. مقدار ماسه داده شده در جدول شماره (4-2-3) بر اي ماسه خشك (رطوبت نسبي تا 2 درصد) ميباشد و چنانچه ماسه مرطوب مورد استفاده قرار گيرد بايدمقدار آن تا 20 درصد(بسته به رطوبت نسبي ماسه) اضافه گردد.
چنانچه نوع بتن در نقشه و مشخصات و يا دستور كارها مشخص نشده باشد بايد نكات زير را در انتخاب نوع بتن رعايت نمود:
الف- بتن نوع B75 فقط براي پر كردن و تهيه سطح صاف (بتن نظافني) بكار مي رود.
ب- بتن مسلح نبايد ضعيف تر از نوع B200 باشد.
پ- بتن قطعاتيكه داراي تكيه گاه سراسري نيستند مانند شاه تيرها، تير ستون، دال و قسمتهاي مشابه نبايد ضعيف تر از نوع B250 باشد.
ميزان اختلاط شن و ماسه و سيمان و آب براي تهيه يكمتر مكعب بتن آماده
رديف مارك بتن مقاومت 28 روزه برحسب كليوگرم بر سانتيمتر مربع مقدار سيمان مقدار آب مصرفي بر حسب ليتر مقدار ماسه
بر حسب
متر مكعب مقدار شن برحسب
متر مكعب
براي ساختن براي مطوب كردن ماسه خشك
1 B 75 75 100 50 20 6/0 74/0
2 B 100 100 150 75 20 59/0 73/0
3 B 150 150 200 100 20 58/0 72/0
4 B 200 200 250 125 20 57/0 70/0
5 B 250 250 300 150 20 56/0 68/0
6 B 300 300 350 175 20 54/0 66/0
7 B 350 350 400 200 20 53/0 65/0
8 B 400 400 با آزمايش قبلي
9 B500 500
10 B 600 600
يادآوري: مصرف سيمان بيش از 500 كيلوگرم در مترمكعب بتن مجاز نمي باشد و براي تهيه بتن B 400 و B 500 و B 600 تعيين نسبتهاي اختلاط و تعيين طرح و كنترل كامل بتن در آزمايشگاه قبل از مصرف اجباري است.
ميزان مصرف آب
نسبت آب به سيمان در بتن نبايد از حد مجاز تجاوز كند. چنانچه مواد متشكله بتن خشك، مرطوب، خيس باشد ميزان آب مورد نياز تغيير خواهد كرد و در هر حال رواني بتن را با آزمايش مخصوص Slump test طبق استاندارد شماره 492 موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران تعيين مي نمايند. براي بتن پي و بتن نمايان Expesed cone نسبت وزني آب به سيمان نبايد از 55/0 تجاوز كند.
نمونه برداري و آزمايش بتن
قبل از ريختن بايد از بتن تهيه شده بتعداد مورد نياز نمونه برداري و در آزمايشگاهي كه صلاحيت آن قبلا بتائيد دستگاه نظارت رسيده است از جنبه هاي مختلف مورد آزمايش قرار گيرد. نمونه برداري و انجام آزمايشات بايد طبق استانداردهاي موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران صورت گيرد.
چنانچه دستگاه نظارت علاوه بر آزمايشات فوق الذكر آزمايش بتن ريخته شده در محل را نيز ضروري بداند بايدآزمايشات محلي طبق روشي كه دستگاه نظارت تعيين مي نمايد انجام گيرد (مانند آزمايش بارگذاري و غيره).
بتن لاغر
كف كليه نقاط گود برداري جهت پي هاي بتن آرمه بايد با يك قشر بتن لاغر كه ضخامت آن از 5 سانتيمتر كمتر نباشد پوشيده و سطح صافي آماده گردد.
در موارديكه عرض بتن لاغر و گودبرداري برابرباشد بخصوص در زمينهاي رسي نيازي به قالب بندي نمي باشد. چنانچه طبق نظر دستگاه نظارت قالب بندي اجتناب ناپذير باشد لازم است به مجرد برداشتن قالب فواصل قالب بندي تا ديواره گودبرداري با بتن لاغر پر شود.
بتن پيش ساخته
مشخصات بتن پيش ساخته برحسب نوع مصرف بايد قبلا بوسيله دستگاه نظارت مشخص شده و تحت نظر همان دستگاه ساخته شود.
بتن پيش فشرده
نوع مخلوط بتن پيش فشرده و نوع آرماتور طريقه پيش فشرده كردن و ساير مشخصات و خصوصيات آن بايد جداگانه تعيين و در اجراي آن دقت كافي بعمل آيد.
