بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی تاثیر کودهای ازت - نیترات آمونیوم، سولفات آمونیوم و اوره - بر برخی از خصوصیات کمی و کیفی چمن - اسپرت بارنبروگ شامل چهار رقم - آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار و 7 تیمار به صورت گلدانی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بین المللی امام خمینی - ره - تحت شرایط کنترل شده به اجرا در آمد. تیمارها شامل: نیترات آمونیوم به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، نیترات آمونیوم به میزان 200 کیلوگرم در هکتار، سولفات آمونیوم به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، سولفات آمونیوم به میزان 200 کیلوگرم در هکتار ، اوره به میزان 100 کیلوگرم در هکتار، اوره به میزان 200 کیلوگرم در هکتار، شاهد و خصوصیات مورد بررسی در این پژوهش رنگ چمن، وزن تر برگ، وزن خشک برگ، میزان عناصرنیتروژن، فسفر و پتاسیم موجود در برگ، بودند.
نتایج به دست آمده نشان داد که مصرف سطوح مختلف نیتروژن، بر وزن تر و خشک برگ چمن در سطح %5 معنی دار بود و بیشترین میزان وزن تر و خشک این گیاه در حضور تیمار اوره 200 - کیلوگرم در هکتار - حاصل شد. با توجه به این که ماهیت سه نوع کود استفاده شده در این پژوهش مشابه بود در ارزیابی کیفیت ظاهری چمن از طریق کیفی تفاوت محسوسی مشاهده نشد.
اما نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده های مربوط به میزان عناصر موجود در برگ چمن نشان داد بیشترین میزان نیتروژن موجود در برگ، مربوط به تیمار سولفات آمونیوم 200 - کیلوگرم در هکتار - به میزان6/2 درصد بود و بیشترین میزان فسفر برگ در تیمار سولفات آمونیوم 100 - کیلوگرم در هکتار - و به میزان0/62 درصد مشاهده گردید. همچنین بیشترین میزان پتاسیم موجود در برگ، در تیمار شاهد و به میزان 5/42 درصد حاصل شد. بنابراین مصرف تیمارهای سطوح نیتروژن، میزان عناصر NPK را به صورت معنیداری تحت تاثیر قرار داد.
1 مقدمه و هدف
دسترسی به فضای طبیعی و سبز یکی از نیازهای روحی مردم شهرها و جوامع صنعتی است که می توان به وسیله آن بخشی از اوقات فراغت شهروندان را پر نمود. فضای سبز شهری بخشی از فضای باز شهری است که عرصه های طبیعی یا اغلب مصنوعی آن زیر پوشش درختان، درختچه ها، بوته ها، گل ها، گیاهان پوششی و چمن ها است
چمن ها گیاهانی هستند تک لپه از خانواده Poaceae که جنس های مختلف آن به عنوان گیاه پوششی استفاده می شود. از دلائل کاربرد فراوان چمن ها می توان به داشتن ظاهری جذاب و دلپذیر، پوششی سریع و مقاوم، قدرت مقاومت در برابر پاخوری و مقاومت بالای آن به کوتاه شدن بدون این که آسیب ببینند اشاره کرد. چمن با رنگ سبز و ملایم خود موجب آرامش روح و روان انسان شده و بر رفتارهای اجتماعی انسان نیز تأثیر مثبت دارد
چمن برای رشد مناسب به حضور متعادل چهار فاکتور مهم شامل نور، هوا، آب و مواد غذایی نیاز دارد و کمبود هر یک از این موارد یا فراهم کردن مقدار بسیار زیاد از هر کدام، ممکن است باعث مرگ فوری یا تدریجی چمن شود. به طور کلی چمن به دو دلیل نیاز به کود پیدا می کند، یکی رقابت مداوم چمن با سایر گیاهان برای جذب آب و غذا و دوم چیده شدن مرتب چمن که باعث کاهش قدرت آن از لحاظ نیرو و ذخیره غذایی می شود. نهایتا با درک ضرورت تغذیه این گیاه ، کاربرد کود با هدف دست یافتن به چهار کیفیت اصلی چمن یعنی رنگ خوب، تراکم مناسب، نیرومندی و استقرار و مقاومت به آفات و بیماری ها، علف های هرز و تنش های ناگهانی، اهمیت خود را نشان می دهد
کودهای شیمیایی در دو نوع کودهای ماکرو - شامل عناصر پر مصرف نظیر نیتروژن، فسفر و پتاسیم - و کودهای میکرو - شامل عناصر کم مصرف از جمله آهن، روی و ... - در پرورش چمن مورد استفاده قرار میگیرند. نیتروژن عنصر معدنی است که به بیش ترین مقدار مورد استفاده چمن قرار می گیرد و اغلب برنامه های تغذیه ای بر اساس این عنصر تنظیم می شوند و عنصری است که معمولا بیش ترین هزینه صرف آن می شود
نیتروژن یکی از اجزای تشکیل دهنده کودهای ماکرو است که از اهمیت بالایی در کشت چمن برخوردار میباشد، این عنصر جزء اصلی تشکیل دهنده کلروفیل است و سبزی و رشد رویشی چمن را به طور معنی داری افزایش می دهد. کودهای نیترات آمونیوم، سولفات آمونیوم و اوره، جزء کودهای نیتروژنه سریع آزاد شونده هستند که به راحتی در آب حل شده و نیتروژن را به سرعت در محلول خاک آزاد می کنند. این دسته از کودها بسیار ارزان بوده و هزینه کمی را برای تولید کننده ایجاد میکنند
مطالعات زیادی در رابطه با تغذیه گیاهان و نیز چمن در کشور انجام شده مانند بررسی اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر کیفیت چمن آفریقایی1 در زمستان در شرایط خوزستان که در آن تیمارها شامل 0 - شاهد - ، 5 ، 10 ، 15 و 20 گرم نیتروژن در متر مربع بود، شاخص های مورد بررس ی شامل میزان کلروفیل، درصد ماده خشک ریشه و شاخساره، وزن تر و خشک ریشه و تعداد پنجه بود، نتایج این پژوهش نشان داد که تیمار 10 گرم نیتروژن در متر مربع نسبت به سایر تیمارها به طور معنیداری در جلوگیری از خفتگی چمن مؤثر بوده و روی دیگر شاخصهای رشد اثر مطلوب داشت
در آزمایشی دیگر تاثیر تراکمهای مختلف خردل وحشی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد کلزای پائیزه در مقادیر مختلف کود نیتروژن بررسی گردید تیمارها شامل میزان نیتروژن در چهار سطح 100 - ،150،200،250کیلوگرم در هکتار - به عنوان فاکتور اصلی و تراکم علف هرز در پنج سطح به عنوان فاکتور فرعی بود و نتایج بیانگر این بود که با کاربرد بیشتر نیتروژن تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و به تبع آن عملکرد دانه افزایش یافت، افزایش نیتروژن از 100 به 250 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه را بیش از 53 درصد افزایش داد با افزایش میزان نیتروژن ارتفاع، تعداد شاخه فرعی در بوته، طول خورجین، عملکرد روغن و درصد پروتئین به طور معنی داری افزایش یافت
هم چنین به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف ازت و تراکم بوته بر روی عملکرد کمی و کیفی تریتیکاله آزمایشی انجام گردید که در آن چهار سطح ازت معادل 90 - ،135 ،180،225 کیلوگرم ازت خالص در هکتار - در کرتهای اصلی و سه سطح تراکم بوته به عنوان کرت های فرعی مورد مطالعه قرار گرفتند و نتایج نشان داد که افزایش عملکرد دانه نسبت به کاربرد ازت به صورت خطی بود و بیشترین عملکرد دانه با مصرف 180کیلوگرم ازت خالص در هکتار به دست آمد، اختلاف عملکرد بین سطوح مختلف ازت در درجه نخست مربوط به تاثیر مثبت ازت در افزایش تعداد دانه در سنبله بود، زیرا افزایش مصرف ازت موجب افزایش تعداد و هم چنین بهبود باروری سنبلچه ها گردید
هم چنین به منظور بررسی اثر سطوح نیتروژن بر روی کارایی مصرف نیتروژن، عملکرد گل و مواد موثره در گیاه همیشه بهار آزمایشی اجرا گردید که در آن سطوح تیمار نیتروژن - فاکتور اصلی - شامل صفر،50،100و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و سطوح تیمار تراکم - فاکتور فرعی - بود و صفات مورد بررسی شامل عملکرد وزن خشک گل، میزان عصاره و اسانس موجود در گل، میزان نیتروژن موجود در ماده خشک اندام هوایی گیاه و در نهایت جنبه های مختلف کارایی استفاده از نیتروژن بود،
نتایج حاصله نشان داد که بیش ترین عملکرد گل خشک در تیمار150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به دست آمد، با افزایش کاربرد کود نیتروژن کارایی استفاده از نیتروژن کاهش یافت و بیش ترین مقدار آن مربوط به تیمار50 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بود، در این آزمایش، با افزایش استفاده از کود نیتروژن، کارایی جذب نیتروژن و هم چنین کارایی مصرف نیتروژن کاهش یافت
هدف از اجرای این طرح بررسی تاثیر کودهای ازت بر برخی از خصوصیات کمی و کیفی چمن و تعیین و پیشنهاد بهترین ترکیب کود ازته برای به دست آوردن بیشترین عملکرد در چمن اسپرت بار نبروگ است، مهم ترین هدف برنامه های مدیریت چمن، تولید چمنی جذاب و سالم با حداقل هزینه است که ما نیز در این تحقیق در پی رسیدن به این مهم هستیم.
.2 مواد و روش ها
این آزمایش در سال 91-92 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار و 7 تیمار به صورت گلدانی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بین المللی امام خمینی - ره - تحت شرایط کنترل شده انجام پذیرفت. تیمارها شامل: -1 نیترات آمونیوم به میزان 100 کیلوگرم در هکتار - -2 - N1 نیترات آمونیوم به میزان 200 کیلوگرم در هکتار - -3 - N2 سولفات آمونیوم به میزان 100 کیلوگرم در هکتار -4 - S1 - سولفات آمونیوم به میزان 200 کیلوگرم در هکتار - -5 - S2 اوره به میزان 100 کیلوگرم در هکتار - -6 - O1 اوره به میزان 200 کیلوگرم در هکتار
