بخشی از مقاله
خلاصه
هدف از این پژوهش بررسی اثرات توام نانوذرات تیتانیومدیاکسید با آرسنیک بر روی بافت آبشش گورخر ماهی - Danio rerio - به عنوان گونه مدل است. در این پژوهش تعداد 50 قطعه گورخرماهی از کارگاه تکثیر ماهیان زینتی خریداری شد و پس از بعد از 10 روز سازگاری، ماهی ها تحت تاثیر غلظت توام از غلظت های از نانوذرات تیتانیوم دی اکسید 0/1 میلی گرم بر لیتر و دو غلظت از فلز سنگین آرسنیک 0/5 و 0/05 میلی گرم بر لیتر قرار گرفتند.
گورخرماهی ها به مدت 30 روز در معرض تیمارها قرار گرفتند. پس از پایان دوره 30 روز بافت های آبشش در فرمالین تثبیت شدند و به وسیله روش رنگ آمیزی کلاسیک - هماتوکسیلین-ائوزین - رنگ آمیزی شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که آسیبهای بافتی شامل جداشدن اپیتلیوم، چسبیدن لاملاها، هایپرپلازی، پرخونی و همجوشی لاملا، هایپرتروفی در بافت آبشش گورخر ماهی ایجاد گردید. این تغییرات در غلظت 0/5 میلی گرم بر لیتر آرسنیک به همراه 0 /1 میلی گرم بر لیتر تیتانیومدیاکسید بسیار بیشتر از غلظت 0/05 میلی گرم بر لیتر آرسنیک به همراه0/1 میلی گرم بر لیتر تیتانیومدیاکسید بود و تمام عوارض ایجاد شده با غلظت مواد رابطه مستقیم داشت.
.1 مقدمه
تیتانیومدیاکسید به صورت مادهای است که در زمینههای گوناگون مانند رنگها، کاغذها، جوهرها، مواد آرایشی و سنسورها کاربرد دارد . رشد تولیدات محصولات تجاری که در آنها از مواد نانو استفاده شده است، میزان ورود آنها را به زیست بومهای آبی بسیار افزایش داده است .
در میان آلاینده های زیست محیطی، فلزات سنگین نیز جایگاه ویژه ای دارند، چرا که جذب آنها به صورت کاتیونی توسط جانداران در غلظت های بیش از مقدار مورد نیاز بدن منجر به ایجاد ضایعات متعددی می گردند.
همچنین،فلزات سنگین سبب آسیب زیادی بر سلامت ماهیان شده، که اثرات آنها در اندامهایی از جمله پوست، کبد، کلیه، خون و آبشش گونه های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در بین فلزات سنگین آرسنیک نیز یک فلز سنگین شناخته شده است که از سمیت بسیار بالایی بر خوردار است و میتواند منجر به مرگ آبزیان گردد3]و .[4 غلظت بالا و خطرناک آرسنیک غیر آلی که در حال حاضر در آبهای سطحی موجود است، احتمال تغییرات بافتی در ماهیها را افزایش می دهد
در بین اندام ها آبشش به عنوان مهمترین جایگاه ارتباط با محیط بیرونی می تواند به عنوان اولین محل تاثیر آلودگی مطرح باشد، بنابراین به عنوان نخستین اندام هدف آلاینده مورد بررسی قرار می-گیرد
گورخرماهی به دلیل داشتن ویژگیهای منحصر به فرد از جمله اندازه کوچک، هزینههای پایین نگهداری، رشد سریع، زمان کوتاه تولید مثل یا ازدیاد نسل، شفافیت بدن در حین تکوین اولیه و انعطاف پذیری در زمینه های ژنتیکی به عنوان یک گونه با ارزش در تحقیقات علمی استفاده می گردد. همچنین گورخرماهی به عنوان یک گونه مدل در بسیاری از مطالعات بافتی مورد بررسی قرار می گیرد.
مطالعاتی هم در مورد اثرات فلز سنگین آرسنیک بر روی آبشش ماهیان از جمله گورخرماهی صورت گرفته است. از جمله: بررسی تغییرات هیستوپاتولوژی آبشش ماهی گورخرماهی در مسمومیت با آرسنیک و کادمیوم در شرایط آب شور و آب شیرین و تاثیرات آرسنیک بر روی وضعیت آنتی اکسیدانی آبشش گورخر ماهی
اما تاکنون مطالعات اندکی در مورد اثرات توام نانوذرات تیتانیوم دی اکسید و فلز سنگین آرسنیک انجام شده است. از جمله تاثیرات اثرات توام نانوذرات تیتانیوم دی اکسید و فلز سنگین آرسنیک بر روی میگوی وانامی
از آنجا که تا به امروز مطالعه ای در مورد اثرات متقابل نانوذرات تیتانیوم دی اکسید و و فلز سنگین آرسنیک بر ماهیان انجام نگرفته است، هدف از این پژوهش مطالعه اثرات توام نانوذرات تیتانیوم دی اکسید و فلز سنگین آرسنیک بر روی بافت آبشش گورخرماهی است.
.2 روش پژوهش
تعداد 50 قطعه گورخرماهی بالغ با میانگین وزنی 3- 0/5 گرم و طولی 2/5- 0/1 سانتیمتر از کارگاه پرورش و تکثیر ماهیان زینتی خریداری شد. ماهیها جهت سازگاری با محیط حدود 10 روز در فایبرگلاس 500 لیتری با هوادهی و دورهی نوری 12 ساعت روشنایی جهت سازگاری با شرایط آزمایشگاهی قرار گرفتند. بعد از سازگاری، ماهیها به ظروف تیمار - تعداد 10 عدد ماهی در هر تیمار با سه تکرار - حاوی غلظتهای آرسنیک 0/5و 0/05 میلی گرم بر لیتر و نانوذرات تیتانیوم دی اکسید 0/1 میلی گرم بر لیتر به همراه شاهد انتقال یافتند. تعویض آب ماهیها در شرایط ساکن-تجدید هر 48 ساعت یکبار انجام شده است.
گورخرماهیها به مدت 30 روز در تیمارها قرار گرفتند. پس از پایان دورهی 30 روزه، از بافت آبشش حداقل سه ماهی به طور تصادفی نمونه برداری شد و نمونهها به وسیله روش رنگآمیزی کلاسیک - هماتوکسیلین-ائوزین - رنگآمیزی شدند
.3 نتایج
در شکل - 1 - بافت آبشش سالم گورخر ماهی نشان داده شده است. انواع عارضههای مشاهده شده در غلظتهای نانوذرات تیتانیومدیاکسید به همراه آرسنیک در بافت آبشش گورخرماهی درشکلهای - 2 - و - - 3 نشان داده شده است. نتایج به دست آمده در جدول - 1 - ارائه شده است. همانطور که مشاهده می شود، شدت عوارض وابسته به غلظت است و در غلظت 0/5 میلی گرم بر لیتر آرسنیک توام با 0/1 میلی گرم بر لیتر از نانوذرات تیتانیوم دی اکسید شدت آسیب ها بسیار بیشتر از غلظت 0/05 میلی گرم بر لیتر آرسنیک توام با 0/1 میلی گرم بر لیتر از نانوذرات تیتانیوم دی اکسید است.
شکل - - 1 - بافت آبشش سالم در معرض تیمار بدون آلاینده: = Fفیلامنت . =Lلاملا
شکل - - - 2 بافت آبشش در معرض غلظت 0/1 میلی گرم بر لیتر از نانوذرات تیتانیوم دی اکسید توام با غلظت غلظت 0/05 میلی گرم بر لیتر از فلز سنگین آرسنیک = Hy:پرخونی. =HPCهایپرتروفی. =Dyجداشدن اپیتلیوم
