بخشی از مقاله
چکیده
لنگش به عنوان شایع ترین مشکل دامداري هاي صنعتی دو هدف عمده دامداريها، یعنی تولید مثل و تولید شیر را تحت تاثیر قرار می دهد؛ از این رو این بیماري به عنوان یک بیماري اقتصادي تلقی می شود. لنگش ممکن است در اثر عوامل مختلفی از جمله عوامل تغذیه اي، عفونی ، محیطی و مکانیکی مانند تروما، ضربه ایجاد شود. از جمله عوامل محیطی میتوان به جایگاه هاي نامناسب اشاره کرد که بستر بخشی از آن را شامل می شود.[4] کیفیت کف از لحاظ شکل، سختی، اصطکاك و بهداشت بسیار مهم است.
ایستادن در مناطق انتظار براي مدت زمان طولانی، دفعات شیردوشی مکرر، دوره هاي تغذیه طولانی و راه رفتن مسافتهاي طولانی در کف بستر بتونی می تواند به ایجاد سایش بیش از حد کمک کند. یکی از راهکارهاي رفع این معضل استفاده از تشک هاي لاستیکی است که به منظور ارائه شرایط مناسب براي زمانهاي پیاده روي گاو طراحی شده است.
واژههاي کلیدي: تشک لاستیکی، لنگش، راحتی و سلامت گاو
مقدمه
لنگش به دلیل اثرگذاري معکوس بر تولید شیر یکی از مهم ترین بیماري هاي گاوهاي شیري می باشد. این بیماري در میان گاوهاي شیري رایج بوده و برآورد میزان بروز آن از 13 تا 53 درصد بسته به معیارهاي تشخیصی مورد استفاده متفاوت است. از این رو تلاش براي کاهش بروز این بیماري موردتوجه مزرعه داران و دامپزشکان در سراسر جهان می باشد.
اهداف
بررسی اهمیت بستر در بروز بیماري لنگش و مزایاي بستر پلاستیکی نسبت به کفپوشهاي بتنی
روش مطالعه
براي ارزیابی تاثیر سطوح مختلف بر آسایش حیوان، رفتار حیوان را در این سطوح میسنجند، این رفتارها عبارتنداز:پذیرش جنسی، لیسیدن خلف بدن توسط حیوان، لیسیدن بدن در حالت ایستاده، افزایش زمان استراحت و به دنبال آن بررسی بروز بیماري لنگش در سطوح مختلف. براي بررسی بروز لنگش موارد موردتوجه قرار خواهد گرفت: جذب ضربه توسط تشک لاستیکی و کاهش لنگش در سال هاي اخیر استفاده از تشکهاي لاستیکی در مزارع به منظور به حداقل رساندن تاثیرات ناشی از کفپوشو سایش هاي مداوم بر روي سم ها مورد استقبال دامداران قرار گرفته است وقتی گاوي می ایستد و یا در حال راه رفتن است وزن حیوان نیروي بزرگی را در یک سطح کوچک به عبارتی روي سم ها وارد می کند.
براي اطمینان از اینکه هر یک از این سطوح کوچک در تحمل وزن موثر خواهند بود یک سیستم بالشتک مناسب لازم است. در آناتومی یک گاو، این وظیفه توسط بالشتک انگشتی پا، بالشتک چربی بین استخوان انگشتان و سم آن و لیگامنتهاي انگشتان به انجام میرسد.راه رفتن در سطوح بتنی به مدت طولانی،که هیچ گونه ظرفیت و قابلیت جذب شوك و ضربه را ندارد؛ سبب فرسودگی زودهنگام، تسریع در فرسایش بافت سم و خستگی در اعضاء بالشتکی به عنوان عامل خطر اصلی در بروز لنگش مطرح می شود.
ساختار سم گاو
رفتار و تشخیص زود هنگام لنگش نشانه درد است؛ یک گاو براي جلوگیري از این درد الگوي حرکتی خود را تغییر می دهد که این تغییر رویه علایم لنگش در حیوان را آشکار می سازد. هنگامی که حیوان بر روي سطح نرم می ایستد یا راه میرود، فشار بر روي قسمت آسیب دیده کاهش یافته و به دنبال آن درد نیز کاهش مییابد. با همان نوع و به همان اندازه از ضایعه، گاوها زمانی که بر کف بتونی قرار میگیرند علایم واضح تر و بیشتري از لنگش را، نسبت به کف نرم نشان می دهند. یک گاو لاغر با نمره حرکتی 4 بر روي بتون احتمالا داراي نمره حرکتی3 بر روي کف لاستیکی خواهد بود.
واضح است که استفاده از تشک لاستیکی در کوتاه مدت براي گاوي با همان نوع ضایعه، باعث کاهش درد حیوان خواهد شد؛ با این حال در بلند مدت می تواند به یک معضل تبدیل شود، زیرا زمان زیادي طول میکشد تا دامدار به درد حیوان خود پی ببرد، بنابراین، ممکن است تشخیص به تعویق بیافتد و در این صورت مزایاي استفاده از تشک لاستیکی از بین میرود یکی دیگر از مسایل کلیدي براي مبارزه با لنگش که به اندازه پیشگیري اهمیت دارد، تشخیص زودهنگام، درمان براي بازگرداندن سلامت گاو و به حداقل رساندن ضرر و زیان است. براي بهره مندي از مزایاي استفاده از تشک لاستیکی دامداران باید مهارتهاي خود را در تشخیص لنگش بهبود بخشند.
علائم ، شرح وضعیت ، شماره
به صورت نرمال میایستد و راه میرود،گامهاي حیوان هدف دار است. - نرمال1 - پشت حیوان فقط در زمانی که راه میرود قوس دار است. - خفیف 2 - راه رفتن و ایستادن حیوان با پشتی قوس دار،گامهاي کوتاه برمیدارد. - متوسط 3 - راه رفتن و ایستادن با پشت قوس دار ، درگیري یک یا چند پا، ولی در نهایت وزن قابل تحمل است. - لنگ 4 - پشت حیوان قوس دار،از حرکت و تحمل وزن امتناع می-کند . - شدید 5 -
براي کسب نتیجه بهتر در ضمن مطالعات بایدنکات ، در گله مورد نظر قرار میگرفت: همه حیوانات حاضردر گله از میان گوسالههاي جوان انتخاب شوند.محل نگهداري تمیز باشد کیس هاي جدید به سرعت شناسایی شده و جداگانه درمان شوند، اجراي یک برنامه عملکردي براي ترمیم سم اطمینان یافتن از تهویه خوب انبار غله، اگر کفپوش پلاستیکی نصب شود، باید یک سیستم تمیزکننده در محل تعبیه شود که داراي فشار قوي آب بوده و قدرت پاك کنندگی قوي داشته باشد. در صورت استفاده از این نوع کفپوش ها باید از دفع سریع فضولات اطمینان حاصل شود.
نتایج و بحث
بهدنبال قرار دادن کفپوش لاستیکی روي کف واقعی و بتونی، شرایط طبیعی و سطحی صاف و نرم ایجاد خواهد شد و این امربه کاهش فشارهاي وارده زیاد برساختارهاي بالشتکی آناتومیکی گاو کمک خواهد کرد. عایقی را در برابر سرما فراهم می کند . با جذب شوك و ضربه هاي وارد شده به پا، باعث کاهش آسیب می شود. سبب کاهش استرس لنگش؛ سلامتی پستانها و مفاصل پا، بهبود میزان باروري و افزایش تولید شیر خواهد شد.
در مطالعه Platz S و همکاران در بسترهاي پلاستیکی نسبت به بستر بتنی لیسیدن بدن توسط حیوان 5 برابر و زمان استراحت 10 برابر شد.مطالعات صورت گرفته توسط Vanegas و همکارانش در سال 2006 ، نشان داد،گاوهاي داراي امتیاز حرکتی 3 در بستر بتنی 30 درصد و در بستر لاستیکی 32 را شامل می شوند و همچنین به میزان 5 برابر گاوهایی که از بستر لاستیکی استفاده می کنند دچار لنگش خواهند شد. بنابراین،استفاده از تشک هاي لاستیکی علاوه بر حفظ و راحتی گاو در بهبود میزان تولید شیر، کاهش زمان مراقبت از دام بعد از زایمان و درصد تلفات پایین گوساله ها، کمک کننده است.
