بخشی از مقاله
مقدمه
نیشکر از خانواده Gramineae و از جنس Saccharum است، که دارای چهار قسمت اصلی ریشه، ساقه، برگ و گل و یا خوشه میباشد. از نیشکر علاوه بر آن که قند استخراج میگردد، مواد دیگری نیز بهدست می آید. واریته CP57 -614 جزء ارقام زود رس با دوره ی رشد 15 ماه می باشد. برگ ها حالت ایستاده، رنگ برگ ها سبز روشن، چسبندگی غلاف زیاد، امتداد ساقه بصورت مستقیم، حالت مومی در این واریته خیلی زیاد، شکل میانگره ها ماشوره ای، فاقد ترک های چوب پنبه ای و جوانه های ساقه زا بزرگ و مدورمی باشد
موجودات زنده با یکدیگر و محیط پیرامون خود دارای روابط پیچیده و همه جانبه ای هستند به طوریکه محیط و موجودات زنده تشکیل یک مجموعه مرتبط را می دهند و این مجموعه یک سیستم پیچیده اکولوژیکی را بوجود می آورد. بنابراین اگر دو موجود زنده در کنار یکدیگر زندگی می کنند و دارای روابط بسیار نزدیک باشند بطوریکه بدنبال این روابط، زندگی آنها امکان پذیر و یا بهتر گردد این دو موجود همزیست تلقی می شوند.از انواع همزیستی مسالمت آمیز در طبیعت - حالتی که هر دو طرف از هم سود می برند - می توان به میکوریزایی اشاره کرد.
این همزیستی را بطه ای است پویا و مسالمت آمیز بین سیستم ریشه ای گیاه و دسته ی خاص از قارچ های خاکزی. 2]و.[3تحقیقات متعدد Azcon و همکاران - 1998 - نشان داد هنگامی که فسفر خاک در سطح پایینی باشد سیستم میکوریزا، جذب فسفر و در نتیجه رشد گیاه را به نحو چشمگیری افزایش می دهد .[6] به عنوان مثال، میکوریزا آربسکولار می تواند %80 از فسفر و %25 از ازت مورد نیاز گیاه همزیست خود را تامین کنند .
نتایج بدست آمده از تحقیقات Data و Kulkarni در زمینه گیاه نیشکر با یافته های قبلی که در آن رابطه منفی بین تراکم اسپور وغلظت فسفر قابل دسترس، سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و غیره گزارش شده است، همخوانی دارد 4]و.[7 کاهش اسپور با افزایش فسفر قابل دسترس در گیاه نیشکر بیان کننده این واقعیت باشد که فسفر زیاد مانع کلونیزاسیون ریشه می شود .[5]در تحقیقات Gomathhi و Thandapani این مطلب را بیان می کند که N در گیاه نیشکر کاهش یافته و در شرایط شوری کاهش در برگ %21/5 و درغلاف %6 و ساقه %16/9 که بیشترین کاهش N در برگ است که نشان دهنده حساسیت بالا برگ به شوری است.[8] این یافته ها با نتایج حاصل از Muniaswamy در نیشکر که نشان دهنده ارتباط منفی بین N و Na تحت شرایط شوری است مطابقت دارد .
مواد و روشها
آزمایش در خرداد 1391 در گلخانه تحقیقاتی موسسه تحقیقات و آموزش توسعه نیشکر و صنایع جانبی استان خوزستان اجرا گردید.قبل از اجرای طرح به منظور تعیین خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک،3 نمونه مرکب از مخلوط خاک - ماسه شسته، ماسه بادی و خاک مزرعه بترتیب به نسبت 40،40و 20 است - تهیه گردید و نمونهها جهت تجزیه های خاک شناسی به آزمایشگاه ارسال گردید.
نتایج حاصل از تجزیه خاکشناسی نمونه های مرکب در جدول - 1 - نشان داده شده است. این تحقیق در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی و به صورت آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل شوری و تلقیح میکوریزایی بودند که در سه تکرار به اجرا در آمد. که بدین ترتیب طرح متشکل از 48 واحد آزمایشی می باشد..
به همین منظور ازرقم تجاری CP57-614 که از شرکت کشت صنعت نیشکر دهخدا اهواز تهیه شده بود استفاده شد. در این آزمایش از گونه قارچ میکوریزا Glomus mosseae اسفاده شد.همچنین از کود فسفره سوپر فسفات تریپل به منظور تلقیح با قارچ بصورت جامد استفاده شد .سطح شوری مورد استفاده در این تحقیق 3، 6، 9، 12 دسی زیمنس بر متر بود. بعد از کشت و تلقیح، تیمار ها اعمال شدند و عملیات آبیاری با آب شور پس از اسقرار بوته اعمال شد.
جدول : - 1 - خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک
نتایج و بحث
نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان می دهد که بین سطوح مختلف میکوریزا از لحاظ درصد ازت جذب شده در سطح %5 اختلاف معنی دار وجود دارد - جدول. - 2 براساس نتایج بدست آمده در این تحقیق با کاربرد میکوریزا به همراه افزایش سطح فسفر درصد ازت جذب شده نیز افزایش پیدا می کند.
بطوریکه بیشترین درصد ازت جذب شده با کاربرد میکوریزا و فسفر - - M1P100 با میانگین 1/83درصد و کمترین درصد ازت جذب شده با میانگین 1/68 درصد بدست آمد - شکل. - 1 همچنین با افزایش شوری،میزان ازت جذب شده در گیاه کاهش پیدا کرد
بدلیل افزایش جذب فسفر و سایر عناصر غذایی توسط میکوریزا و افزایش فعالیت آنزیم نیتروژناز باعث افزایش تثبیت نیتروژن و در نتیجه افزایش درصد نیتروژن جذب شده می گردد. در عنصر ازت جذب شده گیاه در اندام هوایی، میکوریزا به همراه میزان حداکثر فسفر مصرفی توانستن بیشتری جذب را برای این عنصر ذکر شده داشته باشند.اینکار از طریق ایجاد رابطه همزیستی بین میکوریزا و گیاه در میزان فسفر مصرفی و در نتیجه تقویت گیاه و برقراری روابط سینرژیسمی بین میکوریزا و میکروارگانیزم ها می تواند سطح جذب ریشه را جهت جذب بیشتر ازت افزایش دهد.
جدول - - 2 خلاصه تجزیه واریانس اثر تیمار ها بر درصد ازت جذب شده
شکل - - 1 تاثیر سطوح میکوریزا و فسفر بر درصد ازت جذب شده
