بخشی از مقاله
چکیده
امروزه ظهور تئوری مدلسازی اطلاعات ساختمان1 بعنوان ابزاری قدرتمند برای بهرهوری به مدیران پروژه ها کمک می-نماید . بیشترین سودمندی استفاده از این ابزار مربوط به کنترل و کاهش هزینهها در طول عمر پروژه و صرفهجویی در زمان میباشد. همچنین مدلسازی اطلاعات ساختمان این امکان را فراهم میسازد تا مدیر پروژه فرآیند کار را باز مهندسی و سازماندهی کند تا یکپارچگی بهتری بین ذینفعان مختلف درگیر در پروژههای مدرن ساختمانی ایجاد نماید.
در این تحقیق مهمترین فاکتورها جهت پذیرش مدلسازی اطلاعات ساختمان توسط شرکتهای پیمانکاری با استفاده از مطالعات کتابخانهای جمع آوری شده است. سپس با روش میدانی جامعه آماری متشکل از کلیه شرکتهای پیمانکاری رتبه یک ابنیه ایران توسط پرسشنامه محققساخته مورد ارزیابی قرار گرفتهاست، سپس از روش های آماری t مستقل برای مقایسه و تجزیه و تحلیل فرضیه پژوهش استفاده شده است .
با مقایسه مقادیر میانگین متغیر سیستماتیک بودن پروژهها - 32/20 - و سطح متوسط آن - 45 - و نظر به کوچکتر بودن میانگین متغیر سیستماتیک بودن پروژهها، نشان داده شد که شرکتهای پیمانکاری داخلی نیاز به سیستماتیک کردن اطلاعات ساختمان دارند و کاستیهای موجود در نقشه های ساختمانی منجر به ایجاد ضعف در مدیریت پروژهها گشته است.
-1 مقدمه
در طی دهه اخیر، پیشرفت در تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات، منجر به تکثیر و افزایش استفاده از روش مدلسازی اطلاعات ساختمان در صنایع ساخت و ساز شده و همچنین باعث به وجود آمدن الگویی جدید از طراحیهای کامپیوتری با نرم افزار کد شده است. در حال حاضر مدلسازی اطلاعات ساختمان به عنوان متداولترین روش و رویکرد برای طراحی، ساخت و نگهداری ساختمان است که بصورت تلفیقی از خط مشیها، فرآیندها و تکنولوژی به منظور مدیریت طراحی ساختمان و اطلاعات پروژه به صورت دیجیتالی در طول عمر پروژه، تعریف شده است.
مدلسازی اطلاعات ساختمان بصورت هوشمند عوامل دو بعدی و سه بعدی که در طراحی یک ساختمان نقش دارند را به همراه عوامل خارجی مانند موقعیت جغرافیایی و شرایط طراحی بومی بصورت یک پایگاه اطلاعاتی ترکیب میکند و منبع واحد و یکپارچهای را برای کلیه اطلاعات مربوط به آن ساختمان فراهم مینماید. هوشمندی اطلاق شده به عوامل، شامل اطلاعات گرافیکی و غیرگرافیکیای می شود که به معمار، کاربرانMEP2 و پیمانکاران، توانایی نمایش روابط کارکردی و هندسی بین عناصر ساختمان را میدهد.
مدلسازی اطلاعات ساختمان این امکان را فراهم می سازد تا مدیر پروژه فرآیند کار را باز مهندسی و سازمان دهی کند تا یکپارچگی بهتری بین ذینفعان مختلف درگیر در پروژههای مدرن ساختمانی ایجاد نماید. این باز مهندسی کردن وابسته به قوانین کمکی می باشد. آراییسی3 این موضوع را با هفت رکن اساسی در اجرای مدلسازی اطلاعات ساختمان - BIM - مورد بررسی قرار داده است که شامل این موارد میباشند: از بین بردن پرتیها - ضایعات - ، افزایش بازخورد، به تعویق انداختن تصمیمگیری برای رسیدن به اجماع، ارائه سریع، ساخت یکپارچه، توانمندسازی تیم و دید کلی
در سال 1974، ایستمن4 و همکاران مقاله ای را ارائه کردند که مسائلی را درباره نتایج اصلی ارتباطات در فرایند ساخت و ساز مطرح کردند که اهداف آنها از ترسیم ها، شامل یادداشت ها و مشخصههای مکتوب بود .[2] برخی از مشکلاتی که آنها بدان اشاره کردند عبارتند از:
. نقشههای دوبعدیذاتاً زائد هستند زیرا برای تشریح یک فضای سه بعدی با دو نقشه دو بعدی شما حداقل به دو نقشه نیاز دارید، بنابراین یک بعد را دو بار رسم میکنید. نقشههای دوبعدی نیز از این دید که اشیا بسیاری روی چندین نقشه متعدد اما در مقیاس های مختلف ارائه شدهاند، بیهوده است. تمامی موارد تغییرات طراحی به تغییرات در یک مجموعه کلی از نقشه ها میانجامد.
. تلاشهای بسیاری برای حفظ اطلاعات به روز، نیاز است. اما حتی با تلاشهای بسیار، ریسک زیادی وجود دارد که اطلاعات در برخی موارد منسوخ و یا نامنطبق باشد. این ممکن است باعث شود طراحان طبق اطلاعات اشتباه تصمیمگیری کنند.
. اطلاعات مورد نیاز برای آنالیز ساخت و ساز باید به طور دستی از نقشهها گرفته شود و این یک کار طاقتفرسا است. بنابراین ایده اصلی مدلسازی اطلاعات ساختمان از دهه 1970 مطرح شد؛ لفظ "مدل ساختمان" اول بار توسط آیش5 در سال 1986 مطرح شد[3]؛ سپس ون ندروین و تولمن 6 در سال 1992 آن را بصورت "مدلسازی اطلاعات ساختمان" مطرح ساختند [4] و این ایده تا ده سال بعد بطور عمومی مورد استفاده نبود تا اینکه شرکت Autodesk در سال 2002 آن را منتشر ساخت.
در سال 2010 عجم7 و همکاران، به این موضوع پرداختند که استفاده بهینه از BIM منوط به اشتراک گذاری اطلاعات برای هدف مشخص می باشد. بنابراین BIM، کلیدی برای نزدیک شدن به یکپارچگی در الگوهای اطلاعاتی می باشد .[6] آلیسون8 مدلسازی اطلاعات ساختمان را به عنوان ابزاری برای مدیریت پروژه در نظر گرفته است. آلیسون، 10 دلیل را ذکر کرد که توصیف می کرد چرا یک مدیر پروژه باید از BIM پنج بعدی حمایت کند
اواد9 این ظرفیت چند بعدی را در BIM بنام nD تعریف کرد، برای اینکه اجازه می دهد که تعداد نامحدودی از ابعاد در مدل ساختمان اضافه شود
BIM . به طور کلی شامل مدل سه بعدی، اطلاعات برنامه زمانبندی - بعد چهارم - و اطلاعات تخمین پروژه - بعد پنجم - می باشد. زمانی که افراد در یک پروژه کار میکنند، ارتباط ویژه مشخصات این پروژه در قسمتهای مختلف، نیازمند مستندسازی برای هر ویژگی میباشد. به شیوه سنتی، این مستندسازیها بر روی کاغذ انجام میشد. BIM ابزار سنتی کاغذی در پروژههای ساختمانی را گرفته و آنها را در یک محیط مجازی قرار داده است و در نتیجه کارآمدی، ارتباطات و همکاری را نسبت به روش سنتی تسریع بخشیده است.
بنابراین، پیوسته کردن سیستمهای پیچیده پروژهاحتمالاً، مهمترین کار برنامه BIM می-باشد. فرآهم آوردن تکنیکهای جدید همکاری و ارتباطات میان اعضای گروه، یک فرآیند بسیار ایده آل میباشد. همچنین BIM برای مدیریت پروژه به روشهای کمکی نیز متصل میباشد، تا از طریق آن ارتباطات همکاری ارتقا پیدا کند و مدیر پروژه بتواند از انجام کارهایی که باعث کاهش بازدهی میشود، بپرهیزد.
شرکت در BIM چیزی بیش از ساختن محصولات و تحویل ترسیمات cad روی وبسایت و بالاتر از قرارداد بستن با یک نفر برای تبدیل ترسیمات سه بعدی cad به اشیاء BIM میباشد. و آن، در واقع شراکت با مشاوران و افراد درگیر در یکپارچهسازی میباشد که باعث میشود نه تنها اشیاء مدل در سطحی جزئی سازی شود که موردنیاز است بلکه نگهداری مواد، نصب، قیمتگذاری به طریقهای صورت گیرد که نیازهای کارفرما برای چرخه زندگی مدل، رفع شود.
در این تحقیق مهمترین فاکتورها جهت پذیرش مدلسازی اطلاعات ساختمان توسط شرکتهای پیمانکاری داخلی با استفاده از مطالعات کتابخانهای جمع آوری شده است. فرضیه اصلی تحقیق در خصوص جامعه آماری مورد مطالعه، نیاز به سیستماتیک کردن اطلاعات ساختمان بوده است که با روش میدانی توسط پرسشنامه محققساخته مورد ارزیابی قرار گرفت، سپس از روشهای آماری t مستقل برای مقایسه و تجزیه و تحلیل فرضیه پژوهش استفاده شد.
-2 روش تحقیق
این تحقیق سعی در آشکارسازی مزایای استفاده از مدلسازی اطلاعات ساختمان در کاهش زمان و صرفه جویی در هزینه در فازهای مختلف پروژه را دارد و هدف آن آگاه سازی پیمانکاران به مزایا و معایب این روش و در نهایت کمک به پیمانکاران میباشد لذا از نوع کاربردی و به صورت توصیفی بوده است و بازتاب آن در شرکتهای پیمانکاری ابنیه میباشد؛ جامعه آماری مورد مطالعه، شرکتهای پیمانکاری رتبه یک ابنیه هستند.
روشهای گردآوری اطلاعات پژوهش به دو دسته کتابخانهای و میدانی تقسیم میشوند. مهمترین ابزار بکار رفته در این تحقیق پرسشنامه میباشد. پرسشنامه مورد استفاده برای تحلیل سلسله مراتبی و تصمیم گیری چند معیاره به پرسشنامه خبره موسوم است. که در این تحقیق هم به کار رفته است. این پرسشنامه، پرسشنامه نگرشسنج است که بر اساس مقیاس لیکرت توسط محقق ساخته شده است. مقیاس لیکرت یک مقیاس فاصله ایست که امکان اندازهگیری تفاوتها، میزان یا شدت یک خصیصه را فراهم میکند و ساختن آن از سایر مقیاسهای نگرش آسانتر است. برای تهیه پرسشنامه خبره از مقایسه زوجی گزینهها استفاده شده است. برای هر سطح از سلسله مراتب یک پرسشنامه خبره تهیه و برای امتیازدهی از مقیاس نه درجه ساعتی استفاده شده است.
در این تحقیق از اعتبار محتوی برای سنجش گویههای پرسش نامه استفاده شده است به این صورت که ابتدا مجموعهای از معیارهایی که بکارگیری مدلسازی اطلاعات ساختمان با تاثیر بر آنها میتواند به شرکتهای پیمانکاری ابنیه کمک کند انتخاب می شود.
قابلیت اعتماد یکی از ویژگیهای فنی اندازه گیری است. مفهوم یاد شده به این امر سر و کار دارد که ابزار اندازهگیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی بدست میدهد. مقصود پایایی آن است که اگر ابزار اندازهگیری را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار و به گروه واحدی از افراد بدهیم نتایج حاصله نزدیک به هم باشد. با بهره گیری از روش تعیین آلفای کرونباخ و با استفاده از نرم افزار SPSS، ضریب آلفای کرونباخ 0/7 می باشد که نشانگر پایایی نسبتا خوب این ابزار است.
-3 بحث و بررسی
-1-3 آمار توصیفی
برای تحلیل یافته های پژوهش از روشهای خاص آماری استفاده شده است. همانطور که ذکر شد فرضیه پژوهش، نیازمندی پروژهها به سیستماتیک کردن اطلاعات است. برای بررسی صحت این فرضیه ابتدا از جامعه آماری ذکر شده نمونه-گیری تصادفی انجام می شود. توزیع فراوانی نمونه مورد بررسی در جداول 2 الی 4 آورده شده است. همچنین شاخصهای آماری توصیفی مربوط به خصوصیات دموگرافیک نمونه در جدول 1 نشان داده شده است.
