بخشی از مقاله
خلاصه
هدف: در دهههای اخیر، تاثیر بررسی روش عمل آوری بتن با بخار آب مورد توجه پژوهشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است . همچنین در گذشته ثابت شده که عواملی همچون گرما،سرما،آفتاب و دیگر مواردی از این قبیل بر عمر و دوام بتن تاثیر بسیاری دارد. هدف از این مقاله بررسی تاثیر روش عمل آوری بتن با بخار آب و تاثیرات آن بر روی دوام بتن می باشد. عمل آوری بتن از جمله عواملی است که اهمیت و توجه به آن در سطوح مختلف دوام بتن ، می تواند منجر به افزایش بازدهی عمر مفید بتن شود.
یکی از روش های نوین برای عمل آوری استفاده از بخار آب در ساخت قطعات پیش ساخته بتنی است که با توجه به مزیت های نسبی از جمله کاهش زمان عمل آوری ، ضریب ایمنی بیشتر نسبت به روش های تسریع کننده دیگر ، سادگی روش وهمچنین کاهش نسبی هزینه های تولید امروزه با استقبال از سوی تولید کنندگان رو به رو می باشد با توجه به این رویکرد مطالعه ، این مقاله برای نخستین بار به بررسی دوام این گونه قطعات که توسط بخار آب عمل آوری شده اند پرداخته است .روش: روش پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی می باشد.که در این میان افزون بر این روش پژوهش از نوع همبستگی و کتابخانهای هم می باشد .
کلمات کلیدی : عمل آوری بتن ،دوام بتن ، روشهای تسریع کننده ، قطعات پیش ساخته بتنی.
.1 مقدمه
یکی از فعالیت های کشور های در حال توسعه برای ساخت زیربناهای اقتصادی خود، اجرای طرح های عمرانی زیر بنایی است که سالانه بخش عمده ای از بودجه کشور را به خود اختصاص می دهد و لذا برنامه ریزی اصولی در خصوص این طرح ها از ملزومات و ضروریات بوده تا بتوان کمترین نسبت هزینه به بهرهوری را از آن استحصال نمود.هر ساله بخش عظیمی از اعتبارات و منابع مالی کشور، صرف سرمایه گذاری در پروژه های بزرگ عمرانی وزیر بنایی می شود .مهم ترین شاخص موفقیت این پروژه ها علاوه بر دستیابی به اهداف مورد نظر و مقرون به صرفه بودن، اتمام آن در زمان پیش بینی شده می باشد. عمل آوری با استفاده از روشهای مختلفی صورت می پذیرد و بکارگیری هریک ازاین روشها بسته به شرایط آب وهوایی، اقلیمی و نیز نوع سازه متفاوت است.
این فرایند در قسمتهایی از سازه که در معرض تابش مستقیم آفتاب و یا وزش باد می باشد از اهمیت و حساسیت بیشتری برخوردار است. با توسعه زندگی شهری و در نتیجه آن افزایش پروژه های عمرانی نیاز به مصالح پیش ساخته بیشتر شده چرا که این نوع محصولات هم قیمت تمام شده کمتری نسیت به بتن ساخته شده در محل دارند و هم سرعت اجرا را بالا تر می برند همچنین به دلیل نظارت دقیق تر در کارخانه در مراحل تعیین و کنترل کیفیت این محصولات از مقاومت دوامی خوبی برخوردار خواهند شد.محصولات پیش ساخته بتنی با توجه به وزین و حجیم بودن فضا و نیروی زیادی را در کارخانه در مسئله عمل آوری و انبارش به خود اختصاص می دهند .
این موضوع باعث بالا رفتن قیمت تمام شده چنین محصولاتی می گردد، از این رو تولید کنندگان قطعات پیش ساخته بتنی به دنبال راهی برای کاهش زمان عمل آوری و انبارش محصولات تولیدی خود هستند ، یکی از بهترین روش ها استفاده از بخار آب در فشار اتمسفر جهت عمل آوری محصولات بتنی است چرا که سرعت بالایی نسبت به سایر روش ها دارد. پژوهشگران براین باورند که تلفیق مشخصی از مهندسی ارزش در مدیریت ریسک بکار گرفته شده است.همچنین بین نقش هاو ارزش بکار رفته در دوام بتن رابطه مستقیم در بحث دوام بتن از طریق بخار وجود دارد،که با بررسی بروی این مسئله میتوان به نکات ارزشمندی رسید که جایگاه دانش دوام بتن و بخار آب را در زمینه عمرانی بیان میدارد.
.2 بیان مسئله
در این مقاله ابتدا به اهمیت دوام و سیر تدریجی بها دادن به مسئله دوام پرداخته شده است و ضمن اشاره به بررسی دوام از دیدگاه های مختلف، نیاز به انجام آزمایش های دوام مطرح گردیده است. همچنین سعی شده است این آزمایش ها از جهت بررسی مستقیم یا غیرمستقیم دوام بتن طبقه بندی گردد و مشکلات آزمایش های دوام و ارتباط آن با واقعیت طرح شود. در بخش دیگر به برخی آزمایش های رایج و معروف موجود پرداخته شده است.دوام یا پایایی بتون متناظر با سن یا عمر خدمت رسانی آن در شرایط محیطی مشخص به شمار می آید. بدیهی است با تغییر شرایط محیطی حاکم بر بتن، مفهوم دوام بتن تغییر می کند.طبق تعریف ACI 201، دوام بتن حاوی سیمان پرتلند به توانایی آن برای مقابله با عوامل هوازدگی، تهاجم شیمیایی، سایش بتن و یا هر فرآیندی که به آسیب دیدگی می انجامد، گفته می شود.
بنابراین، بتن پایا بتنی است که تا حدود زیادی شکل اولیه و کیفیت و قابلیت خدمت رسانی خود را در شرایط محیطی حاکم حفظ نماید.تأخیر در پروژه های عمرانی به دلیل پیچیدگی خاص آن ها امری غیر قابل انکار است، به طوری که مطالعات انجام گرفته نشان می دهد که اغلب پروژه های ساخت در دنیا با حدود بیش از 50 درصد افزایش زمان مواجه می شوند .تأخیر در پیشرفت کار، علاوه بر آن که موجب طولانی شدن زمان اجرا و صرف هزینههای قابل ملاحظه ای برای راه اندازی مجدد یا تکمیل آن ها می گردد، به تحمیل هزینه فرصت از دست رفته بر بخش های اقتصادی و نیز توجیه ناپذیر شدن طرح در مراحل بعد نیز منجر می شود؛ به عبارتدیگر، گذشت زمان و تحولات فن آوری و تغییر شرایط محیطی و اجتماعی، ممکن است طرح هایی را که دریک مقطع زمانی دارای توجیه فنی و اقتصادی بوده اند، در شرایط جدید توجیه ناپذیر سازد .
عدم تحقق زمانی پروژه ها با ایجاد موانع و مشکلات بسیار در ایجاد بستر مناسب برای آغاز طرح های جدید، کشور را با لطمات جدی مواجه می سازد .همچنین به دلیل رابطه مستقیم میان زمان و هزینه اجرای پروژه، افزایش زمان اغلب منجر به افزایش هزینه ها می شود. ویژگی اصلی که پروژه های عمرانی را ازسایر پروژه ها جدا می نماید نیازهای مالی هنگفت تنوع و گستردگی پروژههای عمرانی حجم کاری بالا و زمان بری آنهاست لذا باتوجه به این ویژگی ها شناسایی و مدیریت دراین نوع پروژه ها بسیار حائز اهمیت بوده است و اشتباه دراین زمینه هزینه ها و زیان های گاه غیرقابل جبرانی را به بارخواهد آورد ازاین رو اتخاذ مکانیزم جامعی جهت شناسایی و مدیریت ریسک ها درپروژه های عمرانی حیاتی بوده و توسعه سیستم ها و ابزارهای پشتیبانی دراین زمینه میتواند به مجریان کمک شایانی نماید. - براتی و مفید، - 1392
.3 مبانی نظری
برآورد می گردد در کشورهای پیشرفته صنعتی بیش از 40 درصد کل منابع پولی صنعت ساختمان در بخش تعمیر و نگهداری سازه های موجود، و کمتر از 60 درصد آن برای ایجاد سازه های جدید خرج می گردد.این موارد ما را بر آن می دارد که موضوع دوام مصالح مصرفی بویژه بتن را جدی بگیریم. علاوه بر هزینه، موضوع حفظ محیط زیست و آلودگی هوا و خاک و آب کره زمین و حفظ منابع خدادادی طبیعی این کره خاکی، ما را مجبور به با دوام تر ساختن بتن می نماید.
سازه هایی همچون رویه های بتنی راه، فرودگاه و پارکینگ ها، بتن های سیلوهای غلات و سیمان و سایر مصالح معدنی، پلهای راه و راه آهن، باراندازها و اسکله های بتنی و پلهای ارتباطی آن، مخازن آب یا نفت و گاز مایع و غیره، جداول بتنی و قطعات نیوجرسی، قطعات پیش ساخته ای همانند تراورس و لوله های بتنی آب و فاضلاب، سازه های بتنی فراساحلی، سدهای بتنی و سرریزها، پوشش بتنی پیش ساخته و درجا برای تونل های راه و راه آهن و انتقال آب، سازه های بتنی تصفیه خانه های آب و فاضلاب، سازه های بتنی راکتورهای اتمی و تاسیسات وابسته به آن، کانالهای انتقال آب و آبروهای بتنی، دودکش ها و برج های مخابراتی بتنی، ساختمانها و بناهای مسکونی، تجاری، اداری و آموزشی، فرهنگی و ورزشی، نیروگاه های آبی، گازی و حرارتی، برجهای خنک کن باز و بسته نیروگاه های حرارتی، سازه های مرتبط با صنایع مختلف مانند سیمان، نفت و گاز، فولاد، شیشه و صنایع مختلف کشاورزی و غذایی، ساخت قطعات پیش ساخته غیرمسلح یا مسلح برای حفاظت از موج شکن ها و تاسیسات بندری و غیره از جمله مواردی است که مصرف بتن با دوام و قطعات بتنی با عمر زیاد را می طلبد.
هرچند از دیرباز مسئله دوام مصالح ساختمانی اهمیت داشته است اما بعد از جنگ جهانی دوم و بویژه از دهه 70میلادی به موضوع دوام بتن بیش از پیش پرداخته شده است و مرتبا بر اهمیت آن افزوده می شود.گستره دوام بتن به مراتب وسیع تر از موضوع مقاومت آن می باشد. تعیین مقاومت بتن به ویژه مقاومت فشاری آن امری است که طی سالیان گذشته به مدت بیش از 100سال به انجام رسیده است و به نظر می رسد حاوی نکات پیچیده ای نباشد، هرچند دارای جزئیات خاصی است و به هرحال در سن خاصی در کوتاه ترین زمان ممکن اندازه گیری می شود. اما در مورد دوام پیچیدگی بیشتری بدلیل ساز و کارهای متفاوت و آزمایش های گوناگون وجود دارد.
