بخشی از مقاله
چکیده:
تجزیه وتحلیل داده هاي سنجش از دور در بعد از پدیده هاي طبیعی و در عین حال مخربی همانند زلزلهتعیین رفتارهاي آن در پهنه هاي پرمخاطره لرزه اي از جمله کشور ایران ، می توان ابزاري ارزشمند در جهت معرفی کانونهاي پرخطر لرزشی ، تعیین مکانسیم ، روند و مقادیر تغییرات در پوسته زمین و مالا سازماندهی و ساماندهی کانونه هاي پرخطر در پیرامون آن را فراهم آورد. تکنولوژي سنجش از دور در هر دو نوع فعال وانفعالی می تواند با فراهم آوري داده از پدیده هاي سطحی زمین در قبل و بعد از حودث زلزله از نقش آفرینی مناسبی برخوردار باشد.در این پژوهش داده هاي سنجش از دوري با هدف تجزیه و تحلیل و تعیین روند و نرخ تغییرات پوسته سطحی زمین در قبل و بعد از دو زلزله حادث شده در سالهاي اخیر - زلزله بم دي ماه 1382 و زلزله فیروز آباد کجور - مورد استفاده قرار گرفته اند .
بدین منظور از داده هاي سنجش از دور انفعالی حاصل از سکوي ماهواره اي IRS و سنجنده هاي LISS III & Pan براي مطالعه زلزله فیروز آباد کجور و داده هاي سنجش از دور فعال حاصل از سکوي ماهواره اي ENVISATسنجده راداري SAR مورد استفاده و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. یافته هاي این تحقیق موید شناسایی تغییرات سطحی پوسته زمین از نوع بازشدگی حاصل از فعالیت یک گسال پنهان و تعیین جهت امتداد آن در منطقه فیروز آباد کجور از طریق تحلیل خطواره ها و تغییرات آن در قبل و بعد از زلزله بکمک تکنیکهاي آنالیز تصاویر است. در منطقه بم نیز پردازش تصاویر بکمک تکنیک تداخل سنجی راداري - - InSAR یافته هاي همانند شناسایی یک گسل جدید - گسل اصلی و مسبب زلزله - تعیین روندنرخ جابجایی پوسته زمین در حین وقوع زلزله ، تغییرات مرفولوژیکی حاصل از ایجاد سنگ افت - Rack fall - و لغزش در دامنه هاي جنوبی و همچنین شناسایی نواحی مستعد روانگرایی را فراهم آورده است .
واژگان کلیدي: سنجش از دور، زلزله، تغییرات پوسته زمین
مقدمه:
زلزله پدیده اي طبیعی و پر مخاطره براي اکثر ساکنین جهان است . این پدیده براي مناطق واقع در پهنه هاي پرخطر که عموما به عنوان نواحی واقع در کمربند زمین لرزه شناخته میشوند مخاطره آمیز تر و در اغلب موارد بحران ساز و فاجعه آفرین است . کشور ایران به واسطه وقوع در کمر بندي زمین لرزه در زمره نواحی پرخطر قرا داشته و بطور معمول در هر ده یک زمین لرزه مخرب در آن روي می هد. - بوئین زهرا ، فردوس و قاینات دهه 40 ، طبس، قاینات و خواف دهه 50، منجیل ، بجنورد دهه 60، اردبیل ، قاینات، چنگوره دهه 70 و بم ، فیروز آباد و زرند در اوایل دهه . - 80 زمین لرزه هاي در کشور ایران هرچند عمدتا در مناطق شناخته شده و عموا در پیرامون گسلها معلوم رخ می دهند ، لیکن موارد متعدي ازجمله در دو زلزله اخیر در بم - سال - 1382 و فیروز آباد - سال - 1383 عامل زلزله یک گسل بنهان و ناشناخته بوده است .
شناسایی گسل هاي و تجزیه وتحلیل رفتارهاي آن در پهنه هاي پرمخاطره از جمله کشور ایران ، می توان ابزاري ارزشمند در جهت معرفی کانونهاي پرخطر لرزشی ومالا سازماندهی و ساماندهی آن را فراهم آورد. تکنولوژي سنجش از دور در این میان از نقش آفرینی مناسبی برخورداراست. داده هاي متعدد سنجش از دوري در انواع مرئی ، حرارتی و راداري می توانند در شناسایی کانونهاي پرخطر لرزشی به کار گرفته شوند. در این پژوهش موضوع شناسایی ، تجزیه و تحلیل و تعیین روند و نرخ تغییرات پوسته سطحی زمین در دو زلزله حادث شده در سالهاي اخیر - زلزله بم - دي 1382 و زلزله فیروز آباد کجور- - 1383 به کمک داده هاي سنجش از دوري مورد بررسی قرار گرفته است.
تحلیل تغییرات سطحی پوسته زمین در زلزله فیروز آباد کجور:
در 5 خرداد ماه 1383 زمین لرزه اي به قدرت 6/2 Mw بخش هاي زیادي از البرز مرکزي ازجمله کلان شهر تهران را تکان داد.. مرکز این مین لرزه حوالی روستاي فیروز آباد کجور گزارش شد. بررسی هاي پیمایشی در روز بعد از زمین لرزه منجر به شناسایی دو شکستکی در سطح زمین گردید. - یکی در نزدیکی روستاي تویر و دیگر روستاي فیروز آباد - شکستگی مجاور روستاي تویر امتداد نسبتا زیادي داشت و در بخشی از مسیر خود منجر به شکستن آسفالت و حابحایی آن به میزان 8 تا 10 سانتی متر عمودي و قریب به 5 سانتمتر افقی شده بود. شگستکی مشاهد شده در روستاي فیروز آباد نیز واجد امتداد زیادي بود و در بخش از آن در میانه روستاي فیروز آباد منجر به تخریب تمامی واحدهاي مسکونی در امتداد خط شکست شده بود.
