بخشی از مقاله
چکیده
تهیه نقشه کاربری اراضی به روشهای سنتی هزینه و زمان زیادی را میطلبد، در مقابل نقشههای حاصل از دادههای سنجش از دور با کاهش هزینه و زمان از قابلیتهای بالایی جهت تصمیمگیری به منظور برنامهریزی و مدیریت بهینه منابع برخوردار میباشد. هدف ما در این تحقیق بررسی قابلیت دادههای بزرگ مقیاس همچون تصاویرماهوارههایIRS & SPOT درمحیط شیگرا با استفاده از روش فازی با بهره گیری از قابلیت سیستم اطلاعات مکانی جهت تهیه نقشه کاربری اراضی شهرستان شبستر - یکی از روستاهای - میباشد. پس از انجام عملیات پیشپردازش شامل تصحیحات هندسی و اتمسفری در محیط نرمافزار ENVI تصاویر را به محیط نرمافزار e Cognition بردیم.
ابتدا مقیاس-های مناسب برای قطعه بندی بدست آمده و سپس کلاسها در مقیاسهای مناسب با توجه به اطلاعات حاصل از ادغام دادههای سنجش ازدور با دادههای GISٌ در 10 کلاس ایجاد شد. پس از آن با گرفتن نقاط نمونه برای هر کلاس و با بکارگیری روش تصمیمگیری فازی LARGER THAN با استفاده از عملگر AND درجه عضویت برای هر یک از کلاسها بدست آمد که به صورت نمودار نشان داده شده است. طبقهبندی نهایی با توجه به بالاترین درجه عضویتی که به هر کلاس اختصاص یافت، انجام شد. در نهایت ارزیابی دقت برای کسب اطمینان از درستی فرآیند طبقهبندی اجرا شد. پس از آن از هر یک از کلاسها خروجی با فرمت قابل فراخوانی در محیط نرمافزار ARCMAP گرفته شد. در محیط نرمافزار ARCMAP نقشه نهایی استخراج شد.
مقدمه
از زمان تشکیل کره زمین تغییر و دگرگونی در آن امری بدیهی بوده، این تحولات پس از اینکه انسان پا به عرصه وجود گذاشته هر روز بیش از پیش سرعت گرفته است. افزایش سریع جمعیت، توسعه صنعتی در چند دهه اخیر و برداشت بی رویه از منابع زمین شتاب بیشتری به خود گرفته است. در نتیجه برنامهریزی برای آینده به منظور استفاده صحیح از منابع طبیعی و جلوگیری از برداشت غیر اصولی آن امری است اجتنابناپذیر. آگاهی از اینکه آیا این بهره-برداریها اصولی بوده و متناسب با پتانسیلهایٍ موجود میباشد مستلزم استفاده از نقشههای به هنگام شده است. یکی از پیش شرطهای اساسی برای استفاده بهینه از زمین اطلاع از الگوی کاربری اراضی و تغییرات آن در طول زمان است .
- ASSEFA,2010 - تهیه نقشه به شیوههای سنتی نیاز به زمان و هزینه بالا داشته و مقرون به صرفه نمیباشد علاوه برآن کیفیت نقشه به دانش و توانایی اپراتورَ بستگی دارد. در این بین تکنولوژی سنجش از دور با توجه به تکرارپذیری، در دسترس بودن و ویژگی رقومی دادهها با قابلیت پردازش در محیط نرمافزاری از اهمیت بالایی در زمینه پایش و پیشبینی منابع موجود و برنامهریزی جهت بهرهبرداری مناسب از آنها برخوردار میباشند. از جمله پارامترهای مهم در تهیه نقشه، دقت نقشه تولید شده است.
یکی از محدودیت های تکنولوژیکی و فیزیکی در سیستمهای تصویربرداری، عدم امکان تولید تصاویری است که قدرت تفکیک مکانی و طیفی بالا را به طور توامان داشته باشد. استفاده از تکنیکهای تلفیق تصاویر ماهوارهای جهت بالا بردن دقت یک روش برای رفع این مشکل میباشد. استفاده از اراضی بایستی بر پایه شناخت کامل از محیط طبیعی و انواع استفادههای مورد نظر باشد. - سفیانیان، خداکرمی، - 1390 با تلفیق دادهها میتوان از هریک از تصاویر ویژگی مربوط به آنرا اتخاذ کرده و با ترکیب بدست آمده دقت طبقه بندی وتوان تشخیص عوارض از دادههای سنجش از دور را بالا برد.
در تصاویر ماهوارهای طبقه بندی به دو روش پیکسل پایه و شیمبنا انجام میگیرد با این تفاوت که در روش پیکسل پایه تنها از اطلاعات طیفی پدیدههای سطح زمین استفاده میشود. درحالیکه در روش شیگرا علاوه بر ویژگی درجه خاکستری از روابط همسایگی اشیاء با یکدیگر، بافت، شکل و هندسه عوارض در شناسایی و تشخیص آنها استفاده میشود. طبقهبندی شیگرا فرآیندی است که کلاسهای پوشش اراضی را به اشیا تصویری پیوند میدهد.
- فیضی زاده، - 1386 واکنش مغز انسان در مشاهد پدیدهها به صورت برقراری ارتباط معنا دار میان دانش قبلی با روابط بین اشیا و ویژگیهایی همچون شکل، بافت واندازه میباشد که روش شیگرا از این لحاظ به سیستم بینایی انسان شبیه میباشد. بهرهگیری از توان فناوری سنجش از دور در پایش اراضی کشاورزی، باغات و استخراج نقشه کاربری اراضی، تخمین سطح زیر کشت، مدیریت اراضی زراعی و منابع طبیعی ما را یاری کرده و راهگشای ما در برنامهریزی برای کاربریهای آتی میباشد.
منطقه مورد مطالعه
هدف این تحقیق دستیابی به نقشه کاربری اراضی بخشی از شهرستان شبستر - روستایی در شمال شرق شبستر - واقع در استان آذربایجان شرقی میباشد. این شهرستان از سمت شمال با شهرستانهای مرند و ورزقان، شرق با شهر تبریز، غرب استان آذربایجان غربی و دریاچه ارومیه و از سمت جنوب با تبریز و اسکو همسایه است. در نقشه شماره - 1 - موقعیت این شهرستان نشان داده شده است.
-2 توان - ظرفیت
-3 اپراتور- در اینجا کارشناس نقشه برداری
روش کار
.1 قطعه بندی - سگمنت سازی - در مقیاسهای مختلف
سگمنتسازی از جمله مهمترین بخش طبقه بندی در محیط شیگرا است. چرا که دقت در سگمنت سازی دقت طبقه بندی را تعیین میکند. در این پژوهش ابتدا قطعه بندی در مقیاسهای متفاوت ایجاد شد و پس از بررسی و آزمون 3 مقیاس 20-100 و10 جهت قطعهبندی نهایی انتخاب شدند. در شکل شماره 4 - 1 - مقیاس 20-50-100و 10 به طور نمونه نشان داده شده است
