بخشی از مقاله
چکیده
دروگرهاي نیشکر یکی از پر کاربردترین ماشین هاي مورد استفاده در تولید مکانیزه این محصول می باشد که بر اساس نوع واریتههاي زود رس، دیر رس و میان رس، سطح برداشت، شرایط جوي و بارندگی هر سال عملیات برداشت بین 7 تا 8 ماه طول میکشد. این دستگاهها به میزان زیادي سوخت مصرف کرده و براي تعیین میزان مصرف سوخت در عملیات برداشت و درصد سوخت مصرفی مربوط به هر یک از تیغهها به ازاي هر تن پژوهشی در سال 87-88 در کشت و صنعت دعبل خزاعی در 25 کیلومتري اهواز انجام شد و اطلاعات مربوط به مصرف سوخت دروگرهاي نیشکر از سال 82 تا 85 گردآوري شد. نتایج این تحقیق نشان داد که براي هر تن برداشت نی با دروگر 1/45 لیتر سوخت مصرف میشود که 81 درصد این میزان مربوط به تیغههاي بیس کاتر و 12 درصد مربوط به تیغههاي تاپر و 7 درصد مربوط به چاپرها می باشد.
مقدمه
از مهمترین فاکتورها در سنجش پایداري سیستمهاي کشاورزي ارزیابی انرژي می باشد 2غه yکئککپقض جذتتل ,غه2طپپضح اگرچه تمام انرژي مورد مصرف در غذا اساسا از خورشید بدست میآید براي تولید غذا در اکوسیستمهاي کشاورزي انرژي اضافی مورد نیاز است. انرژي اضافی مورد استفاده به شکل کار انسانی، کار حیوانی و کار با ماشین ظاهر میشود. براي تولید ماشین و ادوات کشاورزي، بذر، کود، تامین آب و فرایند تهیه غذا و انتقال آن به بازار انرژي مورد نیاز است. انرژي مصرفی در تولید محصولات زراعی به دو دسته تقسیم می شود.
-1انرژي مستقیم که شامل حاملهاي انرژي لازم براي انجام عملیات مختلف خاك ورزي، کاشت، داشت، برداشت، آبیاري، حمل و نقل و خشک کردن است.
-2 مصرف غیر مستقیم انرژي که براي ساخت مواد، تجهیزات مورد نیاز مزرعه، فرایند سازي و تحویل غذا و مواد کشاورزي مصرف می گردد - کوچکی و حسینی، . - 1368
افزایش محصولات کشاورزي زمانی پایدار خواهد بود که انرژي مورد استفاده در حد بهینه باشد. انرژي بهینه عبارتست از مقدار انرژي مصرفی در تولید که ضمن بازده اقتصادي کوتاه مدت، پایداري ظرفیت و کاربري منابع تولید را در بلند مدت تضمین نماید. و این هنگامی میسر است که استراتژي توسعه کشاورزي به جاي بازدهی صرف به سمت ترویج کارایی تغییر جهت دهد - خککذ ,ط2هتهغپپصهلالضح افزایش انرژي مصرفی زمانی در تولید اثر مثبت دارد که کارایی انرژي افزایش یابد ولی به علت کمبود و گرانی انرژي مصرفی سوختهاي فسیلی که منبع تولید انرژي در کشاورزي هستند باید هدف دوم که همانا کارایی مصرف انرژي است مد نظر قرار گیرد.
به طور کلی کارایی انرژي در سیستم هاي سنتی بیشتر از سیستمهاي مکانیزه است این موضوع به علت عدم مصرف و یا مصرف اندك سوختهاي فسیلی و وابستگی این سیستم به انرژي بیولوژیک است. از این رو می توان بیان نمود که کارایی انرژي یک نظام کشاورزي با افزایش استفاده از سوختهاي فسیلی کاهش مییابد جخککذ ,ط2هتهغپپصهلاف 2غه تنکذ ,ککک؟طأ2 Bغه ئهصغکعطژضح از طرفی تجزیه و تحلیل انرژي در تولید ذرت دانهاي در ایالت ایندیانا در آمریکا نشان داد که 90 درصد انرژي صنعتی از سوختهاي فسیلی و کمتر از 2 درصد از انرژي مورد نیاز از انرژي بیولوژیک است - ،ککذ ,؟غططپکخ - . اگر میزان انرژي مصرفی جهت تولید نهادههاي صنعتی مورد نیاز بخش کشاورزي کاهش یافته و نحوه مصرف آنها نیز تغییر یابد و همچنین از انرژي بیولوژیک به میزان بیشتري استفاده شود تولید مواد غذایی با کارایی بیشتر از انرژي میسر میشود.
این درحالی است که مصرف کودهاي ازته، پمپاژ آب آبیاري و نیروي مکانیکی بیش از 90 درصد انرژي مستقیم و غیر مستقیم کشاورزي در کشورهاي جهان سوم را در بر میگیرد جزنکذ ,لاطهکئضح در یک سیستم کشاورزي متداول آبی در حدود یک سوم انرژي مصرفی مستقیم و حدود دو سوم آن غیر مستقیم است - نصیري محلاتی و همکاران، . - 1380 رابطه بین تولید محصول و انرژي مصرفی مستقیم ولی بین تولید و کارایی انرژي معکوس است - کوچکی و حسینی، . - 1373 بنابراین بررسیهایی در مورد تعیین میزان مصرف انرژي فسیلی در عملیاتهاي مختلف میتواند زمینهساز تعیین کارایی انرژي و ارائه راهکارهایی به منظور بهبود آن باشد.
مدت زمان عملیات برداشت و حمل و نقل در تولید نیشکر بسیار طولانی بوده و براساس نوع واریته هاي زود رس، دیر رس و میان رس، سطح برداشت، شرایط جوي و بارندگی هر سال از اواسط آبان ماه در استان خوزستان شروع و تا اواخر اردیبهشت یعنی 7 تا 8 ماه طول می کشد. برداشت نیشکر در ایران بیشتر به صورت مکانیزه و با استفاده از دروگرها انجام میگیرد بنابراین سوخت زیادي نیز مصرف میشود. این تحقیق میکوشد تا شاخص جدیدي را براي محاسبه میزان مصرف سوخت عملیات برداشت به صورت غپصَصطئ بیان کند و سوخت مصرفی در قسمت هاي مختلف تیغه هاي دروگر نیشکر را با هم مقایسه می کند.
مواد و روش ها
این تحقیق در سال زراعی 88-89 در کشت و صنعت دعبل خزاعی واقع در 25 کیلومتري جنوب اهواز به منظور ارائه شاخصی براي محاسبه میزان سوخت مصرفی در عملیات برداشت و مقایسه میزان مصرف سوخت در تیغه هاي مختلف دروگر انجام شد. دادههاي مورد نیاز این تحقیق شامل اطلاعات مربوط به میزان مصرف سوخت دروگرها بوده که به صورت جداول آمار و اطلاعات سالیانه ثبت شده در اداره تجهیزات و پشتیبانی شرکت طی سالهاي 82-84 بدست آمد. پس از بدست آوردن اطلاعات میزان مصرف سوخت دروگرها با تقسیم این میزان مصرف بر تناژ نیشکر درو شده میزان مصرف سوخت براي عملیات برداشت به ازاي هر تن محاسبه شد.
همچنین به منظور محاسبه میزان مصرف سوخت هر یک از تیغههاي دروگر ابتدا هیدرو موتور بیس کاتر را روشن و هیدرو موتورهاي تیغههاي چاپر و تاپر را خاموش کرده و با دروگر وارد مزرعه شده و یک ساعت کار کرده و میزان مصرف سوخت آن یادداشت گردید. میزان سوخت مصرفی بدست آمده از این آزمایش مصرف سوخت تیغههاي بیس کاتر را نشان میدهد. این کار را براي تیغه هاي چاپر و تاپر نیز تکرار کرده و مصرف ساعتی سوخت آن ها بدست آمد.
نتایج و بحث
شکل-1 میزان مصرف سوخت دروگرها در ماههاي مختلف سال زراعی 83-82 را نشان میدهد که مجموع مصرف سوخت دروگرها در این سال برابر 705812 لیتر سوخت دیزل میباشد. در این سال 28 دروگر به طور فعال در فصل برداشت کار کردهاند.
