بخشی از مقاله
در پروژه هاي عمرانی از قبیل سد، تونل و ... همواره مطالعات ژئوتکنیک و زمین شناسی مهندسی از اهمیت فوق العاده اي برخوردار می باشند. در چنین پروژههایی انجام آزمایشات درجا اهمیت زیادى دارد تا مستقیماً رفتار واقعی لایههاى زمین در برابر بارگذارى بررسی شود. بخش غربی شهر تبریز پوشیده از آبرفتها میباشد. به دست آوردن متغیرهاي دقیق مقاومتی و تغییر شکل این نهشته هاي زمین شناسی با توجه به این که نمونه برداري دست نخورده از لایههاي مذکور و انجام آزمایشات آزمایشگاهی دقیق دشوار است.
بنابراین براي ارزیابی مدول تغییر شکل آنها از آزمایشهاي درجا مثل آزمایش پرسیومتري - فشارسنجی - ، بارگذاري صفحهاي و آزمایش نفوذ استاندارد استفاده شده و با همدیگر مقایسه شدهاند. نتایج نشان میدهد که مقادیر مدول تغییر شکل بدست آمده از آزمایش پرسیومتري 1 تا 2 برابر مقادیر بدست آمده از آزمایش بارگذاري صفحهاي است. بر اساس آزمایش SPT خاك مسیر عمدتاً داراي تراکم و سختی متوسط تا تراکم و سختی خیلی بالا میباشد.
مقدمه
شهر تبریز در مختصات 46 درجه، 25 دقیقه طول شرقی و 38 درجه و 2 دقیقه عرض شمالی قرار دارد. شهر تاریخی تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی، بزرگترین شهر شمال غرب و غرب کشور از لحاظ جمعیتی و صنعتی میباشد. ارتفاع میانگین آن از سطح دریاي آزاد 1340 متر میباشد. جمعیت تبریز بیش از یک و نیم میلیون نفر میباشد. شهر تبریز به علت داشتن موقعیت ویژه جغرافیائی و قرار گرفتن در راه آسیا به اروپا از اهمیت ویژه تجاري و صنعتی برخوردار است.
بخش غربی خط 2 متروي تبریز که از راه آهن شروع شده تا تقاطع بلوار جهاد ادامه دارد. عمق گمانههاي حفاري شده حدود 30 متر میباشد. لایههاي زیرسطحی عمدتاً از رسوبات آبرفتی ریزدانه - سیلتی- رسی - تشکیل شدهاند. در میان این رسوبات ریزدانه، میان لایههاي آبرفتی درشت دانه هم وجود دارد، ولی مسیر تونل در این بخش عمدتاً از درون رسوبات ریزدانه عبور میکند. رسوبات درشت دانه اغلب به صورت ماسه سیلتدار با طبقهبندي SM و رسوبات ریزدانه عمدتاً به صورت سیلت و رس با خاصیت خمیري کم و با طبقهبندي CL و ML قرار گرفتهاند - . - 2
آزمایش پرسیومتري - - Pressuremeter Test
آزمایش پرسیومتري یکی از آزمایشهاي درجا در مطالعات ژئوتکنیکی به شمار میرود. اساس کار بر اساس انبساط یک استوانه بلند غشائی است که در داخل گمانه قرار میگیرد که میتواند تغییرات فشار وارده در برابر تغییر حجم - شعاع - غشاء را در حین پیشرفت آزمایش اندازه گیري کرد . - 7 - از نتایج آزمایش پرسیومتري را می توان پارامترهاي مهندسی زیر را بدست آورد - : - 3 فشار افقی برجا - P0 - ، مدول برشی - G - ، مدول الاستیسیته منارد - Em - ، مقاومت برشی زهکشی نشده رسها - Cu - زاویه اصطکاك موثر و زاویه اتساع ماسهها - - υ,φ، فشار حدي - PL - ، ضریب افقی تحکیم - Ch -
مراحل تحلیل نتایج آزمایش پرسیومتري
نتایج آزمایش پرسیومتري به صورت نمودار - شکل - 2 از سه قسمت تشکیل شده است که در آن فشار در برابر حجم قرار دارد. این سه فاز مندرج در منحنی به ترتیب شامل: فاز بارگذاري مجدد - reloading - یا فاز اولیه، فاز شبه الاستیک - Elastic Phase – Pseudo - یا فاز اصلی و فاز پلاستیک - Elastic Phase - یا فاز نهایی می باشد.
شکل -2 منحنی فشار- تغییر حجم در آزمایش پرسیومتري - سه مرحله -
با مشاهده نمودار پرسیومتري می توان یک محدوده خطی را مشخص نمود. در نمودار شکل - 2 - این محدوده در بین نقطه A تا نقطه B واقع شده است. در این محدوده ضریب پرسیومتري - EM - براي خاك، قابل محاسبه است.
