بخشی از مقاله
چکیده
طرح بزرگ آلومینیم جنوب در شمال لامرد در استان فارس اجرا میشود. محدوده طرح از خاکهاي رسی پوشیده شده است. براي انجام مطالعات ژئوتکنیک و مهندسی پی این طرح تعداد 380 گمانه 15 تا 50 متري حفر شده و حدود 80 آزمایش نفوذ مخروط یا CPT تا عمق 16 متري انجام شده است. در گمانهها آزمایشات نفوذ استاندارد یا SPT ، برش پره، آزمایشات لرزهاي و در چاهکهاي حفر شده آزمایش بارگذاري صفحه انجام شده است.
بر روي نمونههاي دستنخورده اخذ شده هم علاوه بر آزمایشات شناسایی، آزمایشات سهمحوري، برش مستقیم و تحکیم انجام گردیده است. در این مقاله وضعیت زمین شناسی مهندسی و ژئوتکنیک محدوده طرح بررسی شده و نتایج آزمایشهاي درجا انجام شده ارائه گردیده است.
واژگان کلیدي: لامرد، آزمایشهاي درجا، آزمایش SPT، آزمایش CPT ، آزمایش بارگذاري صفحه، برش پره
مقدمه
کارخانه ذوب آلومینیوم جنوب در لامرد با مشارکت شرکت سیتیک چین و شرکت آلومینیوم ایران احداث میشود. محدوده اصلی این طرح حدود 150 هکتار است. این محدوده در شمال لامرد، حوالی فرودگاه لامرد قرار دارد. تصویر ماهوارهاي محدوده طرح نشان داده شده است. براي مطالعات ژئوتکنیک این محدوده تعداد 380 گمانه همراه با نمونه برداري و انجام آزمایشات SPT و تعداد 80 گمانه CPT حفاري شده و آزمایشات مختلف درجا و آزمایشگاهی انجام گردیده است.
مورفولوژي محدوده طرح هموار بوده و سطح زمین شیب ملایمی در حدود 0/16 درصد به سمت جنوب شرقی دارد. متوسط ارتفاع محدوده طرح 400 متر از سطح دریاهاي آزاد است. رودخانهها یا سیلابروهاي کوچکی در محدوده طرح موجود است. قسمت اعظمی از محدوده طرح را در زمستانها و بهار، آب فرا گرفته و به صورت باتلاق در میآید.
وضعیت زیرسطحی محدوده طرح
محدوده طرح در قسمتهاي میانی یک دشت همواري واقع شده که پوشیده از خاکهاي ریزدانه است. ارتفاعات پیرامون از سنگهاي مارنی و ماسهسنگی سازندهاي آغاجاري و میشان تشکیل شده است. این محدوده کلاً به وسیله خاکهاي رسی پوشیده شده است. لایههاي زیرسطحی تا عمق 50 متري تقریباً یکنواخت بوده و لایههاي نازکی از ماسه ریز و خاکهاي سیلتی در بین لایههاي ضخیم رسی دیده میشود. سطح آب زیرزمینی به طور متوسط در عمق 3/5 متري قرار دارد. دانه بندي و طبقهبندي خاکها در نظام متحد - یونیفاید - از نوع CL میباشد. نشانه خمیري خاکها بین 10 تا 22 درصد بوده و پلاستیسیته آنها در حد متوسط ارزیابی شده است.
موقعیت خمیري خاکهاي محدوده طرح
نتایج آزمایشات نفوذ استاندارد SPT در 100 گمانه از گمانههاي حفاري شده، آزمایشات ضربه و نفوذ استاندارد SPT انجام شده است. تغییرات مقادیر اعداد SPT بر حسب عمق نشان داده شده است. اعداد SPT بین 5 تا 40 دیده میشود. در لایههاي بالاي سطح آب زیرزمینی اعداد SPT بالا بوده و از تراز سطح آب زیرزمینی تا عمق 16 متر اعداد SPT نشانگر وجود تغییرات نشانه خمیري خاکها بر حسب عمق نتایج آزمایشات نفوذ مخروط CPT در 80 گمانه تا عمق 16 متري آزمایشات نفوذ مخروط یا داچ کن انجام شده است. تصویري از دستگاه داچ کن مورد استفاده و مخروط آن نشان داده شده است. وسیله مورد استفاده در این آزمایش استوانهاي است به طول تقریباً 50 سانتی متر و قطر حدود 4 سانتی متر که به انتهاي آن مخروطی متصل میباشد.
این مخروط اولین قسمت دستگاه است که در داخل خاك نفوذ میکند. زاویه نوك مخروط 60 درجه و سطح مقطع آن معمولاً 10 سانتی متر مربع است. چند داده مهم از آزمایش CPT به دست میآید که عبارتند از: مقاومت نوك مخروط : مقاومتی است که توسط نوك مخروط در مقابل نفوذ به درون خاك ایجاد میشود و با یکی از واحدهاي تنش بیان میشود. مقاومت اصطکاکی یا اصطکاك جانبی : مقاومتی است که در حین نفوذ بین خاك و غلاف اصطکاکی ایجاد میشود. این پارامتر نیز با واحد تنش بیان میشود.
