بخشی از مقاله
چکیده
آلیاژهاي Fe-Co بدلیل خواص مغناطیسی و الکتریکی منحصر به فرد خود مورد توجههبسیاري از محققین قرار گرفته اندگهمنظم بودن شبکهFe-Co و اندازه دانه بر روي خصوصیات مغناطیسی و مکانیکی تأثیر بسیار داردگهآلیاژهاي FeCo با ترکیب اتمی یکسان بیشترین نظم شبکه و بهترین خصوصیات الکتریکی را دارندگهآلیاژهاي آهنآکبالت علی رغم خصوصیات مغناطیسی خوب داراي شکل پذیري بسیار بدي بوده که با اضافه کردن مقادیر ناچیز هگ تان درصداعنصر نیوبیوم شکل پذیري آن بهبود می یابدگهدر این تحقیق آلیاژ نانوساختار Fe0.5Co0.5 بدون و با آلایش دهنده نیوبیوم توسط آلیاژسازي مکانیکی تولید گردیدگه براي این منظور از پودرهاي آهن، کبالت، و نیوبیوم با خلوص خشؤؤب استفاده شدگهنتایج نشان داد بعد از چه ساعت آسیاکاري پیک هاي fcc-Co حذف شده و تماما بصورت کبالت hcp در می آیدگهبا ادامه آسیاکاري پیک هاي کبالت تضعیف شده و پس از طگ ساعت آسیاب کاري بطور کامل حذف می شود که نشان دهنده ي حل شدن Co در Fe و تشکیل محلول جامد FeCo می باشدگهنتایج XRD همچنین نشان داد بعداز طگ ساعت آسیاکاري آلیاژ نانوساختار باهاندازه دانه کمتر از طن نانومتر بدست میآیدگههههههه
واژهرهاي کلیدي:ث آلیاژ آهنآکبالت با ترکیب اتمی یکسان، نانو ساختار، آلاینده نیوبیوم، پارامتر شبکهه
مقدمه
هههههآلیاژهاي آهنآکبالت به لحاظ خواص الکتریکی و مغناطیسی منحصر به فرد مورد توجه پژوهشگران بوده و کاربردهاي صنعتی وسیعی در صنایع مختلف مانند موتور الکتریکی، صنایع هوافضا و ترانس هاي ظرفیت بالا پیدا کرده است]گ[گهآلیاژهاي پایه FeCo حاوي طن تا طن درصد Co می باشند ولی بیشترین تحقیقات روي آلیاژ با درصدهاي مساوي کبالت و آهن - Equiatomic - انجام گرفته است که بدلیل خواص مغناطیسی بهینه ي این ترکیب می باشدگهعلی رغم خصوصیات مغناطیسی خوب، این آلیاژ داراي شکل پذیري کم بوده و بسیار شکننده می باشد لذا کاربردهاي صنعتی زیادي نداردگهاضافه کردن ناچیز عناصر آلیاژي چون وانادیم و نیوبیوم شکل پذیري و بسیاري از خصوصیات مکانیکی دیگر را بطور قابل ملاحظه اي بهبود می بخشد]چ[گهاگرچه نیوبیوم مشابهت زیادي با وانادیوم دارد و در صنعت فولاد نیز در تولید فولادهاي IF و HSLA نیوبیوم جانشین وانادیوم می شود ولی تحقیقاتی روي جایگزینی وانادیوم با Nb انجام نشده و در مراجع بیشتر استفاده همزمان Nb و V مطرح گردیده است ]ن[هگهبه جز ترکیب شیمیایی از دیگر عوامل موثر بر خواص آلیاژ FeCo اندازه دانه، کرنش داخلی شبکه و ساختار کریستالی آلیاژ می باشد که مورد توجه تعداد زیادي از پژوهشگران قرار گرفته است ]هعآن[گههه در این تحقیق آلیاژ نانوساختار Fe0.5Co0.5 بهمراه آلایش دهنده هاي وانادیوم و نیوبیوم توسط آلیاژسازي مکانیکی تولید گردید و روندآلیاژ شدن به کمک نتایج XRD و بر اساس محاسبات پارامتر شبکه تحلیل شد.
روش تحقیق
در این تحقیق از پودر آهن تولیدي شرکت متالورژي پودر خراسان با خلوص خشؤؤبهو دانه بندي کمتر از طن میکرومتر و کبالت با دانه بندي کمتر از خ میکرومتر و با خلوص خشؤؤبههکه مهمترین ناخالصی آن آهن می باشداهو آلایش دهنده هاي وانادیوم و نیوبیم با خلوص ؤشؤؤبهاستفاده شدگه پودرهاي آهن و کبالت با نسبت گثگ به همراه ط و چبهوزنی Nb توسط آسیاب گلوله اي سیاره اي به مدت زمان هاي مختلف آسیا گردیدگهنسبت گلوله به پودر گثطچ و سرعت چرخش rpm ططخه انتخاب شدگهمحفظه آسیاب که مجهز به شیر تخلیه هوا می باشد توسط جریان گاز آرگون از هوا تخلیه شدگه فازیابی مخلوط ها توسط دستگاه دیفراکتومتر فیلیپس و با استفاده از پرتو CuKα انجام شد و اندازه دانه و پارامتر شبکه آلیاژ آهنآکبالت به کمک رابطه ویلیام سون هال محاسبه شد. محاسبات میزان حلالیت به کمک معادله اصلاح شده وگارد ]م[ و ا طلاعاتهXRD انجام شدگهه
رنتایج و بحث
دو سري نمونه طبق جدول گ آماده سازي شد و آسیاکاري نمونه ها در زمان هاي خ دقیقه و چ ون وهخه و طگ ساعت انجام شدگهشکل هاي گو چ به ترتیب نتایج XRD مربوط به نمونه هاي سري Aههبا wt%Nbهچا و سري Bههبدون Nbهاهدر زمان هاي مختلف آسیاکاري را نشان می دهد ههمان طور که از شکل هاي گوچ ملاحظه می شود روند آلیاژ شدن خیلی تحت تأثیر مقدار ناچیز نیوبیوم نبوده و تغییر در پیک هاي XRD براي هر دو نوع نمونه تقریبا مشابه استگههنتایج XRD براي هر دو سري نمونه ها نشان می دهد بعد ازخهدقیقه آسیاکاري فقط مخلوط سازي فیزیکی صورت گرفته است و
