بخشی از مقاله
اجرای ساختمان ها با قالب لغزنده
هدف از این پروژه اجرای سازه های بتنی با استفاده از قالبهای لغزنده و توجه به روشهای غیر کلاسیکی است که با توجه به کارایی زیاد شان می تواند به کار گرفته شود .در فضای سازه ای یک ساختمان عادی (مثلاَ اداری) استفاده از قالب لغزنده تنها محدود به بخش هسته مقاوم
ساختما ن یا عموماَ بخش هایی نظیر هسته دوراسانسور پلاکان و موارد مشابه مباشد . قالب لغزنده چنین عناصری غالبآ کوچک بوده و اجرای انها میتواند به عنوان عملیات فرعی قبل از شروع اجرای قسمت اصلی ساختمان مورد توجه قرار گیرد .در طر ف د یگر. د رمقیاس بزگتر ، در ساخت ساختمان های بلند مرتبه ،اجرای توام کل کاربا استفاده ار قالب های لغزنده متواند مورد توجه قرار
گیرد .علاوه بر این در اجرای سازه های بلند غیر ساختمانی که هندسه یکنواختی دارند ،نظیر برج های رادیو تلویزونی ، برج های خنک ساز ، دوکشها،سیلوها،و موارد مشابه اشتفاده از قالبهای لغزنده، میتواند به عنوان روش اجرایی مورد توجه قرار گیرد.
قبل از شرح جزییات اجرای قالب بندی لغزنده باید مزایاو معایب این سیستم کاملآ مورد ارزیابی قرار گیرد تا مشخص شود که در چه نوع پروژه ای میتوان از این تکنیک بهره برد.تا کنون ثابت شده است اجرای قالب بندی لغزنده، روشی به مراتب سریعتر نسبت به شیواهای اجرایی معمول و مرسوم سازه های بتنی می باشد. وبه تبع ان در صورتی که شیکل اجرایی با عملیات قالب لغزنده درگیر شود،
قطعآ زمان تکمیل وخاتمه پروژه مربوطه،کوتاهنر خواهد شد. از دیدگاه کارفرما، کاهش زمان تکمیل واتمام پروژه به منزله بازگشت سریعتر در جریان است و از دیدگاه پیمانکار، کاهش زمان اتمان پروژه، کاهش هزینه های بالاسری و امکان تکمیل عملیات بیشتری درخلال زمانبندی تعین شده میباشد. در شرایط ایده ال قالب بندی لغزنده موجب کاهش هزینه های اجرایی وتبع ان کاهش هزینه تمان
شده ساختمان خواهد شد.قالب بندی لغزنده یکی از سازوکارهای خودکار است که میتواند در اکثر سیستمهای طراهی سازهیی مورد استفاده قرار گیرد، لیکن میزان بازده وکارآیی ان بستگی به نوع طراحی ساختمان وسازگاری ان با جزییات اجرایی دارد که در استفاده از قالب لغزنده مهم بوده.
جهت دستیابی به یک سیستم خودکار پربازده، کلیه عملیات درقسمتهای مختلف باید سازماندهی شده وبا یکدیگر تطبیق داده شوند، سپس با کمترین درگیری، عملیات مختلف اجرای دز کنار هم کرفته و پیشرفت کند.مثلـآ، تحویل مصالح به پای کار نظیر بتن وارماتور ، باید به گونه ای زمان بندی
شود که شرعت لغزش قالب حداکثر شود. در اجرای قالب بندی لغزنده به کمکها وتخصص های ویژه بیشتری نسبت به اجرای بتن های معمولی، نیاز است. حظور اگاه واشنا به سیستم اجرایی قالب بندی در کل زمان اجراه لازم و ضروریی است. نیست، ودر هر مورد، عملی بودن استفاده از سیستم قالب لغزنده باید مورد برسی وارزیابی قرار گیرد. این امر با مشورت مهندسین معمار ،مهندسین سازه ،ومهندسین اجرایی صورت میگیرد .چرا که در بسیاری از موارد محدودیت طرح سازه ای ویا طرح معماری مانع از اعمال تغیرات لازم جهت نصب واجرای قالب بندی لغزنده می
شود. در صورتی که طراحی پروژهريالچه از لحاظ معماری وچه از لحاظ سازه ای،در مراحل اولیه باشد.در بعضی از موارد امکان اعمال تغیرات لازم یا به عبارتی انجام طراحی بر پایه اجرای قالب بندی لغزنده وجود خواهد داشت. بسیاری از کارفرماها، جهت تآمین سود بیشتر به این سیستم که نوع همکاری و وحدت نظیر بین معماری سازه واجرامیباشد متوسل می شوند.
ظوابط طراحی
در ادامه ظوابط عمومی که جهت اجرایی کارآواقتصادی سیستم قالب های لغزنده لازم وضروری است، تشریح می شود. با اینکه جزییات اجرایی متنوع هستند، لیکن این ظوابط در اکثر موارد ثابت است.
ظابطه اول ان است که طرح نما بین هر دو تراز متوالی یکسان باشد. این امر امکان قالب بندی را فراهم می کند. که در حین لغزش، نیازی به اصلاح هند سیدر مقیاس بزرگ نخواهد داشت. بدین منظور، باید ضخامت دیوار یا ابعاد قالب بندی شده را در کل ارتفاع ثابت در نظر گرفت. صرفه جویی در بتن مصرفی از طریق کاهش ضخامت یا ابعاد هندسی مقطع، صرف تظر از زمان تلف شده،موجب صعوبت زیادی به جهت اصلاح قالب ها در حین اجرا می شود.حداقل ضخامت دیوار هر چند که به
اندازه سنگدانه های بتن مصرفی وابسته است، لیکن از دیدگاه قالب لغزنده، نباید از 180 میلی متر کمتر باشد تا قفل کردن،قالب که ناشی از اصطحکاک زیاد بین جداره قالب و بتن تازه می باشد، جلوگیری شود.
طرحی ارماتورهای مقطع عامل دومی است که بر بازده عملیات اجرای قالب لغزنده موثر است.از تمرکز زیاد ارماتور در مقطع،ان گونه که در مقاطع تیرهای داخلی و تیرهای پیرامونی وجود دارد، باید اجتناب شود. چرا که در چنین حالتهایی، ارماتور گزاری در حین لغزش قالب اگر غیر مکن نباشد، بسیار مشکل خواهد بود.در صورتی که لغزش قالب به صورت پیوسته نباشد، جزییات ارماتورهای قائم باید به گونهایی باشد که در حین توقف قالب، ارماتورگذاری قائم انجام گیرد.اگر لغزش قالب به طور پیوسته باشد.یک الگوی مناسب که مورد رضایت مهندس سازه باشد. باید برای محل وصله ارماتورهای قائم اتخاذ شود،به گونه ای باشد، امکان ارماتور گذاری در حین حرکت قالب، فراهم باشد. البته بهتر است تدابیری اتخاذ شود تا محل همه وصله هادر یک نراز نباشد. ارماتورهای انتظاذی که برای اتصال دال ساختمان های معمولی بکار میروند معمولآ نمره 12 یا کوچکتر هستند. برای کارگزاری این ارماتور ها باید شاخه انتظار انها رر خم کرد بطوری که به موازات سطح قالب قرار گیرند.با لغزش وعبور قالب از انها و گرفتن بتن،این ارماتورها راست می شوند.برای ارماتور های با قطر بزرگتر،میتوان از وصله جوشی استفاده کرد.برای این کار ابتدا ریشه هایی در داخل بتن
جاگزاری میشود.که طول انتظار انها کوتاه بوده ومیتوانند در داخل ضخامت دیوارمحفظه های قرار گیرند. پس از عبور قالب از این محفظه ها انتهای این ارماتور ها بدون پوشش (باز) می مانند ومیتوان شاخه انتظار اصلی را به انها جوش نمود. این ارماتورها باید جوش پذیر باشند.
در صورتی که دال بتنی در طرفین یک دیوار با اجرای قالب لغزنده وجود داشته باشد، راه اقتصادی و مناسب جهت یکسریگی ارماتور های افقی دال بتنی که درون دیوار عبور مینمایند تعبیه سوراخ هایی در داخل دیوار مطابق شکل زیر:
این سوراخها از طریق بستن قطعات پلاستوفوم به ارماتورهای قائم در محلی که تعبیه سوراخ مدنظر است ، تعبیه می شوند . سپس این قطعات با خرد کردن وماسه پاشی ،از داخل دیوار پاک شده واز بین می روند.قرار دادن یک لایه ماسه در داخل قالب ، شیوه ایی اقتصادی جهت تشکیل شکاف قائم سراسری در داخل دیوار می باشد. جهت دستیابی به تولید نهایی رضایت بخش ،که در اینجا
سازه تکمیل شده مطابق با کلیه ضوابط اجرایی وخواست های معماری است ،در مورد ملحقاتی که به دیوار قالب بندی شده نصب یا متصل می گردند،باید دقت ویژه ای مبذول داشت ،تا در محدوده ورواداریهای مورد نظر در طراحی بودهوبا دیگر ابعاد هندسی ،کاملآ تنظیم باشند . البته این گونه اعمال دقت متفاوت از بتن ریزی معمولی نیست ، لیکن در این حالت خاص صعوبت مجموعه عملیاتی برای تنظیم موقعیت دقیق ملحقات نسبت به غرشه متفاوت قالب لازم است ، اهمیت بیش تری به
این دقت نظر می بخشد . طبق ظوابط 117-ACI میزان جابجایی یا دوران نسبت به یک نقطه ثابت در تراز پایه سازه های با ارتفاع کمتر از 30 متر نباید از 50 میلیمتر ، ودر مورد شازه های با ارتفاع بیش از 30 متر ، نباید از 1/600 ارتفاع سازه و یا 200 میلی متر ،بیشتر باشند .بر این اساس در ساختمان های بلند در مواردی که چاه اسنسور با استفده از قالب لغزنده اجراه می شود وقاب های دراسانسور از نظر ارتفاعی در یک راستا قرار دارند ، پروفیل طولی چاه اسانسور باید نسبت به امتداد شاقولی رسم شوند تا بتوان موقعیت صحیح ومناسب ریل را در داخل چاه اسانسور تعیین
کرد .
اختلاف میان ابعاد هندسی قاب در وپنجره وباز شوی تعبیه شده درداخل دیوار می تواند از طریق اجرای نازکاری تنظیم بر طرف کرد . هنگامی که تعبیه باز شوهای قالب بندی شده در داخل دیواره های قالب لغزنده مورد نظر است ، می توان از طریق مختلف انها را جا سازی کرد ، روش اول ،در مورد چارچوب ها و قاب های از جنس ناودانی ها به کار می رود، قرار دادن قاب در یا پنجره در
موقعیت نهایی خود ، مشابه روشی است که در بتن ریزی های معمولی انجام می گیرد .با عبور از ناحیه این قالب از چارچوب ها ، اطراف ان با بتن پر می شوند .در صورت استفاده از این روش باید با استفاده از این جوشکاری و یا هر اتصال دیگر ، موقعیت قاب یا چارچوب مورد نظر در جای خود محکم کرد تا از عد م جابجایی ان در حین لغزش قالب به سمت بالا احیانآ درگیری باان اطمینان حاصل کرد
. راه دوم تعبیه فضایی در داخل دیوار می باشد که از ابعاد خارجی قاب مورد نظر کمی بزرگتر است در این حالت، قاب را پس از تکمیل بتن ریزی وعبور قالب لغزنده ، در محل تعبیه شده ، نصب می کنند . راه سوم تعبیه فضایی کا ملآ بزگتر از ابعاد هندسی قاب در داخل دیوار و نصب قاب مورد نظر پس از عبور قالب می باشد . در این حالت اختلاف ابعاد قاب و بازشو با استفاده ملات یا اندود مناسب پر می شود کلیه روشهای فوق الذکر عملی و مناسب هستند ، ولی انتخاب هر یک از انها بستگی به نیازها ظوابط معماری پروژه خواهد داشت .
نمای سطح بتن
از دیگر موارد قالب توجه در استفاده از سیستم های قالب لغزنده، نوع پرداخت نهایی سطح بتن با توجه به مقتضیات معماری و نمایی می باشد. روش معمول در قالب لغزنده ،پرداخت سطح بتن با ماله اهنی ، چوبی یا پلاستیکی بر روی سطح بتن تر در حین لغزش قالب ویا بروی سطح بتن خشک شده پس از اتمام عملیات قالب بندی لغزشی می باشد.
در روش اول یک زیر پایی یا سکو از زیر قالب اویزان شده و کارگران مربوطه سطح بتن تازه را با استفاده از ماله ، پرداخت می کنند ،تا سطحی صاف و صیقلی تآ مین شود پس از تکمیل عملیات پرداخت دستی ، یک غشآ مراقبت بروی سطح صاف شده بتن پاشیده می شود .ومعمولآ پرداخت مجدد سطح بتن پس از اتمام لغزش قالب لازم نیست.شکل زیر :
قالب لغزنده ایی را نشان می دهد که در ان سکوی مربوط به گروه پرداخت سطحی مشخص است.
سیستم جک :ادامه در پوشه بعدی
در روش دوم : که انجام پرداخت خشک می باشد، هیچ گونه تماسی با سطح بتن تا قبل از تکمیل عملیات لغزش قالب در کل ارتفاع انجان نمی گیرد . پس از تکمیل بتن ریزی در کل ارتفاع وباز کردن قالب ها پرداخت تخته ماله ایی سطح بتن از تراز پایینی شروع می شود . این عملیات بصورت ماله ای یا پرداخت اندود ماسه سیمان انجام گیرد . در صورتی که این روش به کار گرفته شود ، داربست
زیر پای کارگران نماکار حذف خواهد شده و هزینه ان می تواند برای بهبود کیفیت پرداخت سطح بتن بدین روش مصرف شود . در مواردی که نیاز به تآمین سطح صاف وصیقلی در نمای ساختمان داریم می توان از اندود سیمانی برروی شطح پرداخت شده با ماله پلاستیکی استفاده کرد . ماسه پاشی سطح بتنی که با قالب لغزنده اجرا شده توصیه نمی شود . چراه که امکان تامین سطح صاف و یکنواخت عملآ وجود نخواهد داشت . علاوه بر این اگر زمانی به کارگیری روش ماسه پاشی از طرف مسئولین اجرایی مورد قبول باشد اجرای سحیح ودرست عملیات موجب صرف وقت و هزینه زیادی خواهد شد .
چاه های اسانسور :
در هنگام مطالعات امکان یابی استفاده از سیستم قالب بندی لغزنده ، باید شرایط چاه های اسانسور در ساختمان مورد برسی قرار گیرند .همان طور که قبلآ ذکر شد یکی از مزایای قالب لغزنده ، احداث چاه های اسانسور قبل از بر پا داشتن اجزای ساختمان می باشد . به خصوص اگر بخش چاه اسانسور ساختمان واتاق تجهیزات ان یک واحد بوده از لحاظ سازه ای بر خود متکی با شد به گونه ایی که بتوان خیلی سریعتر از بقیه ساختمان ، این واحد را با قالب لغزنده تکمیل نمود . در ساجتمان های بلند که چاهک اسانسور به لحاظ مسائل تعادل ساختمان نمی تواند در کل
ارتفاع قالب بندی شود ، این امکان وجود دارد که چاه اسانسور را به صورت مرحله ای که در هر مرحله در حدود هشت طبقه می باشد ، اجراء نمود . در این حالت ابتدا چاه اسانسور به ارتفاع هشت طبقه اجراه شده وقالب لغزنده متوقت می شود تا اسکلت نیز تا این تراز تکمیل شود . سپس شروع مجددی برای لغزش قالب تا 8 طبقه دیگر خواهیم داشت . که این عملیات به صورت تکرار شونده ادامه می یابد .
