بخشی از مقاله
انواع سیستمهای ترمز و EBS
اصطلاحات مربوط به سیستمهای مختلف خودرو :
* سیستم ایربگ ( SRS ( Supplementary Restraint System
* سیستم ترمز ضد قفل ( ABS ( Anti Lock Braking System
*سیستم توزیع الکترونیکی نیروی ترمزی
(Distribution EBD ( Electronic Brake-Force
این سیستم ترمز به عنوان یک سیستم مکمل ترمز
ی و به عنوان جانشینی جهت شیر تقسیم در سیستمهای ترمز خواهد شد . با استفاده از این سیستم ، توزیع فشار نیروی ترمزی به قسمتهای جلو و عقب خودرو یکسان شده و از کشیده شدن ترمز در هنگام قفل شدن چرخ عقب جلوگیری کرده و در نهایت باعث افزایش بازده سیستم ترمز در تمامی شرایط رانندگی خواهد شد .
* سیستم ترمز کنترل کششی
(System TCS ( Traction Control
شرایط موقعیتهای بحرانی و رانندگی ، فقط محدود به سیستم ترمز نمی باشد و در شرایط دیگری نظیر استارت و شتابگیری ( مخصوصا" در سطوح لغزنده ) و دور زدن ( چرخش ) نیز رخ خواهد داد که در نتیجه وقوع آنها ، شرایط رانندگی بسیار سخت و کنترل پذیری آنها مشکل خواهد بود . سیستم TCI جهت رفع مشکلات ذکر شده ، طراحی گردیده است .
اولین هدف این سیستم به عنوان سیستم مترقی ABS ، حفظ پایداری و فرمانپذیری مناسب خودرو در حین شتابگیری می باشد . این سیستم با مطابقت دادن گشتاور موتور با شرایط موجود سطح جاده ، قبل از وقوع شرایط بحرانی ، این عمل را انجام می دهد . با ترکیب بندی و استفاده همزمان از سیستمهای ABS و TCS امکان بهره گیری از شرایط رانندگی با سطوح بالای ایمنی و آسایشی مهیا می گردد .
* سیستم کشش در تمام فصول ( AST ) All Season Traction
درخودروهای چهار چرخ متحرک دائمی بکار می رود ، با بهره گیری از این سیستم درهرشرایطی نیروی مناسب را به هر چرخ می رساند .
* سیستم کنترل لغزش دراثرشتاب ( ASR ( Acceleration Skid Control
این سیستم مانع از بکسوات چرخهای خودرو در سطوح لغزنده ، شروع حرکت و یا شتابگیری سریع می شود .
* سیستم کنترل ترمز سنسوترونیک
( SBC (Sensotronic Braking System
* سیستم کنترل فعال اتاق و بدنه ( ABC ( Active Body Control
* سیستم ترمز الکترونیکی ( EBS )Electronic Braking System
در اتوبوسهای جدید سه محور نظیر ولوو B-12 استفاده شده است .
*سیستم کمک ترمز ( BAS ( Brake Assist System
* سیستم هرزگردی ETS
در اثر استفاده از این سیستم حساس شونده هایی بلافاصله چرخ یا چرخهایی که دچار هرزگردی می شوند نیروی وارد بر آنها کاهش می یابد و نیروی اضافی به سایر چرخها منتقل می شود .
• سیستم قفل الکترونیکی دیفرانسیل EDL
*سیستم کنترل ترمز حاشیه ای ( CBC ( Cornering Brake Control
وظیفه این سیستم بالاتر بردن کارایی ترمزها در پیچهای تند می باشد .در اپل وکترا از این سیستم استفاده شده است .
* سیستم رانندگی با عوامل تاثیر گذارنده بر یکدیگر
( IDS (Interactive Drives System
وظیفه این سیستم کنترل حرکت اتومبیل از طریق ارتباط با ترمزها ، سیستم فرمان و سیستم کنترل موتور می باشد . در اپل وکترا از این سیستم استفاده شده است .
ترمزهای ضد قفل
نگه داشتن ناگهانی یک اتومبیل در جاده ی لغزنده می تواند بسیار خطرناک باشد.ترمزهای ضد قفل خطر های این واقعه ی ترسناک را کاهش می دهد.در واقع روی سطوح لغزنده حتی راننده های حرفه ای بدون ترمزهای ضد قفل نمی توانند به خوبی یک راننده ی معمولی با ترمزهای ضد قفل ترمز کنند.
مکان ترمز های ضد قفل
بدست آوردن یک مفهوم کلی از ترمزهای ضد قفل:
تئوری ترمز های ضد قفل بسیار ساده است.یک چرخ در حال لیز خوردن(به طوری که سطح تماس تایر نسبت به زمین سر بخورد) نسبت به چرخی که لیز نمی خورد نیروی اصطکاک کمتری دارد.اگربا اتومبیل خود در یخ گیر کرده باشید می دانید که اگر چرخها بچرنخد هیچ نیروی جلو بری به اتومبیل وارد نمی شود زیرا سطح تماس چرخ نسبت به یخ لیز می خورد.
ترمزهای ضد قفل با جلوگیری کردن از سر خوردن چرخ ها در هنگام ترمز کردن،دو مزیت را بوجود می آورند:اول اینکه خودرو زود تر متوقف می شود و دوم اینکه می توان خودرو را هنگام ترمز کردن نیز هدایت کرد.
در ترمز های ضد قفل چهار بخش اصلی وجود دارد:
● حسگر های سرعت
●پمپ
●سوپاپ ها
●کنترل کننده
پمپ وسوپاپ های ترمز ضد قفل
حسگرهای سرعت:
سیستم ترمز ضد قفل باید بداند چه موقع چرخ در حال قفل کردن است،حسگرهای سرعت که در هر چرخ یا در بعضی مواقع در دیفرانسیل قرار گرفته اند این اطلاعات را فراهم می کنند
سوپاپ ها:
در هر لوله ی ترمز که به هر ترمز می رود یک سوپاپ وجود دارد که با کنترل کننده کنترل می شود،در بعضی از سیستم ها سوپاپ سه حالت دارد:
●در حالت اول سوپاپ باز است و فشار از سیلندر اصلی مستقیما به ترمز می رسد
●در حالت دوم سوپاپ لوله ی ترمز را می بندد و ترمز را از سیلندر اصلی جدا می کند،این حالت از افزایش بیش از حد فشار ترمز وقتی راننده روی پدال فشار می آورد،جلو گیری می کند
●در حالت سوم سوپاپ مقداری از فشار ترمز را کم می کند
پمپ:
چون سوپاپ می تواند فشار ترمز را کم کند باید به طریقی این فشار از دست رفته را جبران کرد واین کاری است که پمپ انجام می دهد.بعد از اینکه سوپاپ فشار را در یک ترمز کم کرد پمپ دو باره فشار ایجاد می کند
کنترل کننده:
کنترل کننده یک پردازنده است که با توجه به حسگرهای سرعت، سوپاپ ها را کنترل می کند.
ترمز ضد قفل هنگام عمل کردن:
انواع مختلف و الگوریتم های کنترل گوناگونی برای ترمز های ضد قفل وجود دارد.ما درباره ی طرز کار یکی از ساده ترین انواع آن توضیح می دهیم.
کنترل کننده همیشه حسگرهای سرعت را کنترل می کند و به دنبال کاهش سرعت غیر معمول در چرخ ها می گردد.دقیقا قبل از اینکه چرخی قفل کند کاهش سرعت شدیدی را تجربه می کند اگر این چرخ کنترل نشود بسیار زودتر از زمانی که خودرو برای متوقف شدن نیاز دارد قفل خواهد کرد.یک خودرو که با سرعت ٦۰مایل در ساعت حرکت می کند
درشرایط ایده آل حدود ٥ ثانیه زمان لازم دارد تا بایستد اما یک چرخ در کمتر از یک ثانیه از چرخیدن می ایستد و قفل می کند.
کنترل کننده می داند که یک چنین کاهش سرعتی در چرخها غیرممکن است.بنابراین در چرخی که کاهش سرعت غیر معمول داشته فشار ترمز را کاهش می دهد تا زمانی که حسگر آن چرخ افزایش سرعت را ثبت کند آنگاه کنترل کننده دوباره فشار ترمز را افزایش می دهد تا اینکه حسگر ها کاهش سرعت را گزارش کنند.کنترل کننده این کار را بسیار سریع وقبل از آنکه تایر تغییر سرعت زیادی داشته باشد انجام می دهد نتیجه این است که حرکت چرخ ها با همان شدتی که از
سرعت خودرو کم می شود کند می گردد و ترمز ها چرخ ها را نزدیکی نقطه ی قفل کردن نگه می دارند که این به سیستم بیشترین نیروی ترمز کردن را می دهد.
وقتی ترمز ضد قفل در حال کار کردن است شما ضربات منظمی در پدال ترمز احساس می کنید که به خاطر باز و بسته شدن سریع سوپاپ ها است.بعضی از ترمزهای ضد قفل تا ۱٥بار در ثانیه این کار را انجام می دهند.
انواع ترمزهای ضد قفل:
ترمزهای ضد قفل طراحی های مختلفی دارند که به نوع ترمز به کار رفته بستگی دارد.ما به آنها بر اساس تعداد کانال ها(تعداد سوپاپ هایی که به طور جداگانه کنترل می شوند) و تعداد حسگر های سرعت اشاره می کنیم:
●ترمز ضد قفل با چهار کانال و چهار حسگر سرعت:این بهترین طراحی است که در آن برای هر چرخ حسگر و سوپاپ جداگانه ای وجود دارد با این روش کنترل گر هر چرخ را به طور مجزا بررسی می کند تا به هر چرخ بیشترین نیروی اصطکاک وارد شود.
●سه کانال و سه حسگر:این روش بیشتر در وانت ها و کامیون ها با چهار چرخ ضد قفل استفاده می شود و در آن برای هر چرخ جلو یک حسگر و یک سوپاپ وجود دارد اما برای دو چرخ عقب فقط یک حسگر و یک سوپاپ وجود دارد.حسگر سرعت چرخ های عقب روی محور عقب قرار دارد.
در این حالت برای هر چرخ جلو کنترل جداگانه وجود دارد بنابراین چرخ های جلو به بیشترین نیروی ترمزی می رسند. چرخ های عقب قبل از فعال شدن سیستم ضد قفل، قفل می کنند. با این سیستم ممکن است یکی از چرخهای عقب هنگام ترمز کردن قفل کند که نسبت به حالت چهار کاناله باعث کاهش کارایی ترمز می شود.
●یک کانال و یک حسگر:این سیستم در وانت ها و کامیون ها با محور عقب ضد قفل وجود دارد که یک سوپاپ برای کنترل هر دو چرخ عقب و یک حسگر سرعت واقع در محور عقب دارد
این سیستم مشابه قسمت عقب سه کاناله عمل می کند دو چرخ عقب با هم کنترل می شوند و قبل از فعال شدن سیستم ضد قفل هر دو قفل می کنند.در این روش هم ممکن است یکی از چرخ های عقب هنگام ترمز کردن قفل کند که باز هم باعث کاهش کارایی ترمز می شود.
این سیستم به سادگی قابل تشخیص است.معمولا یک لوله ی ترمز وجود دارد که با یک اتصالT شکل به دو چرخ عقب وصل می شود.شما می توانید حسگر های سرعت را با مشاهده ی اتصالات الکتریکی نزدیک دیفرانسیل در محورعقب پیدا کنید.
ABS : ( s4-Wheel *4-Channel ABS) ترمز ضد قفل با چهار کانال مجزای ABS برای هر چرخ
ESP : ( Electronic Stability Program ) بطورهوشمند و مستمر( هرهزارم ثانیه ) وضعیت خودرو و جاده را بررسی و درنهایت مناسبترین سیستم ترمز موجود در خودرو را بالحاظ نمودن وضعیت جاده انتخاب می نماید .
ASR : این سیستم ترمز در شرایط جاده های برفی و زمستانی با ترکیب ترمز ABS و استفاده از قدرت موتور به راننده کمک می نماید که خودرو را به سادگی کنترل و متوقف نماید .
EBD : این سیستم ترمز در جهت توقف کامل خودرو باکمک ECU و چهار سنسور و کانال مجزا برای هرچرخ کمک می نماید در شرایط جاده ای متفاوت هر چرخ را به تنهایی کنترل نماید و مانع از انحراف و تغییر جهت خودرو در شرایط جاده ای لغزنده و بارانی ، خاکی ، دست انداز و همچنین در ترمزهای شدید و ناگهانی شود .
سیستم ترمز الکترونیکی ( EBS )Electronic Braking System
چه بخواهید محکم پای خود را روی ترمز بکوبید و چه لازم باشد آهسته سرعت خود را کم کنید تا کار به آنجا نرسد، EBS (سيستم ترمز با كنترل الكترونيكی) حامی شما برای دور ماندن از گزند
آسیب است.
EBS یک سیستم ترمز دیسکی ضدقفل با کنترل الکترونیکی است که به دلیل ارسال سیگنال الکترونیکی، دارای تأثیر ترمز زیاد همراه با اعلام خطر فوری است همچنین EBS یک سیستم ترمز دیسکی ضدقفل است که تأثیر ترمز را به صورت الکترونیکی کنترل می کند. استفاده از ترمزهای دیسکی با کنترل الکترونیکی از طریق سیستم برق خود کامیون، مزایای بسیاری دارد.
EBS ایمنی تردد را هم برای کامیون های دارای اتاق ثابت و هم برای کامیون های دارای تریلر یا نیم تریلر افزایش می دهد. ترمزهای چرخ ها و ترمزهای کمکی با هم عمل می کنند و ایمنی و کارآمدی ترمز را افزایش می دهند. این سیستم به صورت استاندارد روی کامیون های دارای تعلیق بادی نصب می شود و می توان در بعضی کاربردها آن را روی کامیون های دارای فنرهای تخت نیز نصب کرد.
