بخشی از مقاله
زبان های برنامه نویسی
DELPHI -1
C++ -2
C# -3
BASIC -4
FORTRAN -5
VISUAL BASIC -6
DELPHI -1
دِلفی (Delphi) یا به تعبیری ویژوآل پاسکال – یک زبان برنامهنویسی است و بستری برای توسعهٔ نرمافزار که شرکت بورلند آن را تولید کرده است. این زبان، در بدو انتشار خود در سال ۱۹۹۵، به عنوان یکی از نخستین ابزارهایی مطرح شد که از توسعهٔ نرمافزار بر مبنای متدولوژی RAD((Rapid Application Developmentپشتیبانی میکردند؛ یعنی تولید و توسعهٔ سریع برنامههای کاربردی این نرم افزار بر مبنای پاسکال شیگرا بوده و از این زبان مشتق شده است. البته بورلند نسخهای از دلفی و سیپلاسپلاسبیلدر را برای لینوکس به نام کایلیکس (Kylix) ارائه کرد که مورد استقبال توسعه دهندگان نرمافزارهای لینوکس قرار نگرفت.
نرمافزارهای دلفی در ابتدا به صورت مستقیم از کتابخانههای ویندوز و کتابخانهٔ مخصوص خود به نام VCL استفاده میکرد، اما پس از نسخه ۶ دلفی، امکانات استفاده از داتنت هم به آن اضافه شد. در حال حاضر میتوان دلفی را یکی از رایجترین زبانهای ممکن در ایران دانست.زبانِ دلفی که پیشتر بنام پاسکال شیءگرا (Object-Pascal) خوانده میشد و برای طراحی نرمافزاهای تحت ویندوز به کار میرفت، امروزه چنان توسعه یافته است که برای تولید نرمافزارهای تحت سیستمعاملِ لینوکس و داتنت نیز به کار میآید. بیشترین کاربرد دلفی در طراحی برنامههای رومیزی و پایگاه دادهها است، اما به عنوان یک ابزارِ «چند- منظوره»، برای طراحی انواع گوناگونی از پروژههای نرمافزاری نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
دلفی 2006
شرکت بورلند در سال ۲۰۰۶ نرمافزار جدید خود را با ویژگیهای جدید به بازار ارائه کرد. این برنامه جدید امکان برنامه نویسی با دلفی و سی پلاس پلاس و همچنین سیشارپ را بطور همزمان ارائه میدهد. بدین ترتیب برنامه نویسانی که با ابزارهای مختلفی کار میکنند براحتی میتوانند در این محیط جدید برنامه نویسی کنند. ویژگی مهم این نگارش نسبت به نگارش ۲۰۰۵ بحث مدیریت حافظه است. در نگارش ۲۰۰۵ ضعفهائی در این زمینه وجود داشت که در این نسخه حل شده است. شرکت بورلند افتخار دارد که به عنوان اولین شرکت تولید کننده IDE زبانهای برنامه نویسی مانند دلفی و سی شارپ بیلدر و جی بیلدر(مخصوص زبان جاوا) و .... از تکنولوژی دات نت در محصولات خود استفاده کرده است.
دلفی 2007
در اواخر سال 2006 شرکت بورلند يك شركت تابع با نام CodeGear را تاسيس كرد تا اين شركت بتواند تمام انرژی خود را صرف محيط های برنامهنويسی مشهور خود يعنی دلفی و ++C بيلدر و... كند. بن اسميت نام اولين مدير CodeGear بود. شركت بورلند نيز فعاليتهای خود را در زمينه Application Lifecycle Management ادامه میدهد. اولين محصول اين شركت، CodeGear Delphi 2007 هست كه بسياری از نقائص موجود در دلفی 2006 از جمله سرعت پائين آن در اين محصول برطرف شده است و بعد از دلفی 7 میتوان از آن به عنوان محصولی مطمئن و قابل استفاده نام برد، هر چند كه دلفی 2006 هم محصولی كارامد هست. از ديگر محصولات CodeGear میتوان به Delphi 2007 For PHP اشاره كرد كه تحول شگرفی در رابطه با استفاده از تکنولوژی Ajax در دلفی است.
C++ -2
زبان برنامهنویسی ++C (تلفظ می شود: سی پلاس پلاس) یک زبان برنامهنویسی کامپیوتری عمومی با قابلیتهای سطح بالا و سطح پایین میباشد. این زبان دارای قابلیتهای کنترل نوع ایستا، نوشتار آزاد، چندمدلی، معمولا زبان ترجمه شده با پشتیبانی از برنامهنویسی ساختیافته، برنامهنویسی شیگرا، برنامه نویسی جنریک است.
زبان ++c یک زبان سطح میانی در نظر گرفته میشود. این زبان دارای قابلیت زبانهای سطح بالا و پایین بصورت همزمان است.
زبان ++C توسط بییارنه استراستروپ دانمارکی در سال ۱۹۷۹ در آزمایشگاه های بل (Bell Labs) و بر مبنای زبان C ساخته شد و آن را "C با کلاس" نامگزاری نمودند. در سال ۱۹۸۳ به ++c تغییر نام داد. توسعه با اضافه نمودن کلاسها و ویژگیهای دیگری مانند توابع مجازی، سربارگزاری عملگرها، وراثت چندگانه، قالب توابع، و پردازش استثنا انجام شد. این زبان برنامهنویسی در سال ۱۹۹۸ تحت نام ISO/IEC 14882:1998 استاندارد شد. نسخه فعلی استاندارد این زبان ISO/IEC 14882:2003 است. نسخه جدیدی از استاندارد (که به صورت غیررسمی C++0x نامیده میشود) در دست تهیه است.
تاریخچه زبان
استراستروپ کار بر روی زبان «c با کلاس» را در سال ۱۹۷۹ آغاز کرد.ایده ساخت این زبان جدید در زمان کار بر روی تز دکترای خود به ذهن استراستروپ خطور نمود. او متوجه شد که سیمولا دارای ویژگیهای مناسب برای ساخت برنامههای بسیار بزرگ است اما برای استفاده عملی بسیار کند است اما BCPL با وجود سرعت بسیار زیاد برای ساخت برنامههای بزرگ بسیار سطح پایین است.
زمانی که استراستروپ کار خود را در آزمایشگاه های بل (Bell Labs) آغاز نمود با مشکل تحلیل هسته unix با توجه به محاسبات توزیع شده روبرو شده بود. با یادآوری تجربیات خود در دوران دکترا، او زبان C را با استفاده از ویژگیهای سیمولا گسترش داد. C به این دلیل انتخاب شد که C یک زبان عمومی، سریع، قابل حمل، و بصورت گسترده در حال استفاده بود. علاوه بر C و سیمولا زبانهای دیگری مانند ALGOL 68، ADA، CLU، ML نیز بر ساختار این زبان جدید اثر گذاشت.
در ابتداویژگیهای کلاس، کلاسهای مشتق شده، کنترل نوع قوی، توابع درون خطی، و آرگومان پیشفرض از طریق Cfront به C اضافه شد. اولین نسخه تجاری در سال ۱۹۸۵ ارائه شد.در سال ۱۹۸۳ نام زبان از «C با کلاس» به ++C تغییر یافت. ویژگیهای دیگر شامل توابع مجازی، سربارگزاری عملگر و نام تابع، ارجاعات، ثوابت، کنترل حافظه توسط کاربر بصورت آزاد، کنترل نوع بهتر، و توضیحات یک خطی به صورت BCPL با استفاده از «//» نیز به آن اضافه شد.
در سال ۱۹۸۵ اولین نسخه زبان برنامهنویسی ++C انتشار یافت و مرجع مهمی برای این زبان فراهم شد در حالی که هیچ استاندارد رسمی وجود نداشت. در سال ۱۹۸۹ ویرایش 2.0 از زبان ++C ارائه شد. ویژگیهای جدیدی مانند ارثبری چندگانه، کلاسهای انتزاعی، اعضای ایستای توایع، اعضای ثابت تابع، و اعضای حفاظت شده به آن اضافه شد. در سال ۱۹۹۰ «راهنمای مرجع ++C » منتشر شد. این کار بنیان استانداردهای بعدی شد. آخرین ویژگیهای اضافه شده شامل موارد زیر بودند: قالب توابع، استثناها، فضاهای نام، تبدیلات جدید، و یک نوع داده منطقی.در حین تکامل ++C کتابخانه استاندارد نیز بوجود آمد. اولین نسخه کتاب استاندارد شامل کتابخانه جریانات I/O بود که جایگزین printf و scanf شد. در ادامه مهمترین ویژگی اضافه شده Standard Template Library بوده است.
استاندارد زبان
بعد از سالها کار کمیته مشترک ANSI–ISO در سال ۱۹۹۸ ++C را استاندارد نمودند (ISO/IEC 14882:1998). به مدت چند سال پس از انتشار استاندارد این کمیته گزارشات معایب را مورد بررسی قرار داده نسخه اصلاح شده استاندارد ++C منتشر شد. در سال ۲۰۰۵ گزارشی فنی بنام «گزارش فنی کتابخانه ۱» (که معمولا بصورت اختصار TR1 خوانده میشود) انتشار یافت. با وجود این که گزارش بخشی رسمی از استاندارد نیست ولی بخشهایی را به آن اضافه نموده که انتظار میرود در نسخههای بعدی استاندارد در نظر گرفته شود. پشتیبانی از این گزارش در حال افزایش بین تمام کامپایلرهای فعلی است.در حالی که ++C به هیچ موسسهای وابسته نیست این مستندات بصورت آزادانه در دسترس نیستند.
نام ++C
این نام منسوب به ریک ماسکیتی (اواسط ۱۹۸۳) است و برای اولین بار در دسامبر سال ۱۹۸۳ به کار برده شد. در طول مدت تحقیق این زبان بنام «C جدید» و بعدها «C با کلاس» خوانده شد. در علوم کامپیوتر هنوز هم ++C به عنوان ابرساختار C شناخته میشود. آخرین نام از عملگر ++ در زبان C (که برای افزایش مقدار متغیر به اندازه یک واحد بکار میرود) و یک عرف معمول برای نشان دادن افزایش قابلیتها توسط + ناشی گشته است. با توجه به نقل قولی از استراستروپ: «این نام ویژگیها تکاملی زبان در C را نشان میدهد.»
+C نام زبانی غیرمرتبط به این زبان است.استراستروپ مبدا این نام را در فصل اول کتاب خود «زبان برنامهنویسی ++C» اشاره مینماید که معنی دیگر ++C را میتوان در ضمائم کتاب جرج ارول بنام ۱۹۸۴ یافت. در سه قسمت از زبان تخیلی Newspeak «کلمات C» برای اشاره به لغات فنی و حرفهای بکار میرود. «دو علامت +» برای ایجاد صفات عالی از صفات Newspeak به کار میرفت بنابراین ++C به معنای زبانی با بیشترین شباهت به C است.وقتی که به صورت خصوصی از ریک ماسکیتی در مورد این اسم سوال شد او در جواب گفت که این اسم بصورت خودمانی در بین آنها به کار میرفته است و تصور نمیکردند که این نام بصورت نام رسمی این زبان درآید.
توسعه آینده
++C همچنان در حال تکامل است تا نیازهای آینده را پاسخگو باشد. نسخه جدید استاندارد ++C در حال بررسی است و تحت عنوان C++0x است که انتظار میرود در سال ۲۰۱۰ منتشر گردد. تغییرات کنونی نشان میدهد که که همچنان به صورت چندمدلی ++C تاکید میگردد. توسعههای مهم پشتیبانی از چندرشتهای و مفاهیمی برای راحت نمودن کار با قالبهاست. اضافه نمودن ویژگی جمعآوری زباله به آن به شدت مورد بحث است. Boost.org گروهی برای بیشترین استفاده از ویژگیهای فعلی ++C میباشد. آنها ویژگیهای تابعی و فرابرنامهنویسی آن را گسترش میدهند و در مورد ++C به کمیته استاندارد نصیحتهایی نموده است که کدام ویژگیها خوب عمل نمیکنند و کدامها نساز به توسعه دارند.
فلسفه
در کتاب «طراحی و تکامل ++C» بییارنه استراستروپ قوانین مورد استفاده در طراحی ++C را بیان مینماید. دانستن این قوانین به فهمیدن نحوه عملکرد ++C و چرایی آن کمک میکند. جزئیات بیشتر در کتاب قابل دسترسی است:++C طراحی شده است تا یک زبان عمومی با کنترل نوع ایستا و همانند C قابل حمل و پربازده باشد.++C طراحی شده است تا مستقیما و بصورت جامع از چندین شیوه برنامهنویسی (برنامهنویسی ساختیافته، برنامهنویسی شیگرا، انتزاع داده، و برنامهنویسی جنریک)
++C طراحی شده است تا به برنامهنویس امکان انتخاب دهد حتی اگر این انتخاب اشتباه باشد.
++C طراحی شده است تا حداکثر تطابق با C وجود داشته باشد و یک انتقال راحت از C را ممکن سازد.
++C از بکاربردن ویژگیهای خاص که مانع از عمومی شدن است خودداری مینماید.
++C از ویژگیهایی که بکار برده نمیشوند استفاده نمیکند.
++C طراحی شده است تا بدون یک محیط پیچیده عمل نماید.
کتابخانه استاندارد
در سال ۱۹۹۸ استاندارد ++C شامل دو بخش هسته زبان و کتابخانه استاندارد ++C است. این کتابخانه شامل بیشتر بخشهای STL و کتابخانه استاندارد C است. بیشتر کتابخانههای ++C در استاندارد وجود ندارند و یا استفاده از تعریف قابلیت پیوند کتابخانهها را میتوان در زبانهایی مانند فرترن، C، پاسکال، بیسیک نوشته شوند. البته با توجه به ویژگیهای کامپایلر مشخص خواهد شد که کدام زبان را میتوان استفاده نمود.
کتابخانه استاندارد ++C شامل کتابخانه استاندارد C با یک سری تغییرات برای بهبود عملکرد است. بخش بزرگ بعدی این کتابخانه STL است. STL شامل ابزار بسیار قدرتمندی مانند نگهدارندهها (مانند vector و list)، تکرارکنندهها (اشارهگرهای عمومی شده) برای شبیهسازی دسترسی مانند آرایه الگوریتمهایی برای جستجو و مرتبسازی در آنها وجود دارند. نقشهها (نقشههای چندگانه) (آرایه شرکتپذیر) و مجموعهها (مجموعههای چندگانه) واسطهای عمومی فراهم میسازند. در نتیجه با استفاده از قالب تابع، الگوریتمهای جنریک با هر نگهدارنده و دارای تکرارکننده عمل نماید. همانند C ویژگیهای کتابخانه را میتوان با استفاده از شبه دستور include# شامل یک سرآیند استاندارد اضافه نمود. c دارای ۶۹ کتابخانه استاندارد است که ۱۹ تا از آنها نامناسب تشخیص داده شدهاند.
استفاده از کتابخانه استاندارد - مانند std::vector یا std::string به جای آرایههای C- موجب ایجاد برنامههای مطمئنتر شده است.STL در آغاز محصولی جداگانه از HP و سپس SGL پیش از ادغام در کتابخانه استاندارد ++C بوده است. استاندارد عبارت STL را بکار نمیبرد بلکه آن را بخشی از کتابخانه میداند اما مردم هنوز هم آن را برای جداسازی بخشهای مختلف کتابخانه با این نام بکار میبرند.(جریانهای ورودی/خروجی، جهانیسازی، تشخیص، زیرمجموعه کتابخانه C)
بیشتر کامپایلرها کتابخانه استاندارد و STL را پیادهسازی مینماید. پیادهسازیهای مستقلی نیز همانند STLport نیر وجود دارند. پروژههای دیگر نیز پیادهسازیهای خود را از STL با توجه به اهداف خود بوجود میآورند.
ویژگیهای معرفی شده در ++C
در مقایسه با C زبان ++C ویژگیهای جدیدی را معرفی نموده است مانند تعریف متغیر به عنوان عبارت، تغییر نوعهای همانند تابع، new/delete، نوع داده bool، توابع درونخطی، آرگومان پیشفرض، گرانبارسازی عملگر و تابع، فضای نام و عملگر تعیین حوزه ::، کلاسها (شامل تمام ویژگیهای مربوط به کلاسها همانند وراثت، اعضای تابع، توابع مجازی، کلاسهای انتزاعی، و سازندهها)، قالبها، پردازش استثنا، کنترل نوع زمان اجرا، عملگرهای سربار شده ورودی (<<) و خروجی (>>).
برخلاف باور عموم ++C نوع داده ثابت را معرفی ننموده است. کلمه const کمی پیش از استفاده از این کلمه در ++C توسط زبان C بصورت رسمی بکار گرفته شد.در بعضی حالات ++C تعداد کنترل نوع بیشتری نسبت به زبان C انجام میدهد. (برای اطلاعات بیشتر بخش «ناهماهنگی با C» را در پایین ببینید)توضیحات با استفاده از // قبل از زبان C در زبان BCPL معرفی شده بود که مجددا در زبان ++C به کار گرفته شد.
بعضی ویژگیهای ++C بعدا توسط C به کار گرفته شد مانند نحوه تعریف for، توضیحات به شکل ++C (با استفاده از //)، و کلمه inline با وجود اینکه تعریف این کلمه در C99 با تعریف آن در زبان ++C هماهنگی ندارد. همچنین در C99 ویژگیهایی معرفی شده است که در ++C وجود ندارند مانند ماکروهای قابل تغییر و استفااده بهتر از آرایهها به عنوان آرگومان. بعضی کامپایلرها این ویژگیها را پیاده نمودهاند اما در بقیه این ویژگیها موجب ناهماهنگی میگردد.
پیش پردازنده
++C بطور عمومی در سه فاز ترجمه میگردد: پیشپردازنده، ترجمه به کد object، پیوند (که دو مرحله آخر به عنوان عمل کامپایل شناخته میشود.) در اولین مرحله در پیشپردازنده، شبهدستورات پیشپردازنده تغییرات لغوی بر روی کد منبع ایجاد مینمایند و آن را به به مراحل دیگر تحویل میدهند.
شبه دستورات پیشپردازنده با استفاده از کاراکتر # قبل از هر گونه فضای خالی آغاز گشته و رشتههایی را در کد منبع با فایل یا رشتههای دیگر با توجه به قوانین تعریف گشته توسط برنامهنویس جایگزین مینماید. این دستورات معمولا اعمال زیر را انجام میدهند: جایگزینی ماکروها، شمول فایلهای دیگر (برخلاف ویژگی سطح بالاتر مانند شمول ماجولها/پکیجها/یونیتها/کامپوننتها)، کامپایل شرطی و/یا شمول شرطی. به عنوان مثال: #include <iostream >
که این دستور تمام سمبلها در فایل سرایند کتابخانه استاندارد iostream را در فایل منبع وارد میسازد.
کاربرد معمول دیگر به عنوان ماکرو خوانده میشود: #define MY_ASSERT(x) assert(x)
که کد (MY_ASSERT(x را با (assert(x در فایل منبع جایگزین مینماید. که این جایگزینی امکان کنترل استفاده از این تابع را در اختیار برنامهنویس قرار میدهد.استفاده از ماکروها در عمل چندان توصیه نمیگردد چرا که امکان کنترل نوع آرگومانها را از بین برده در نتیجه ممکن است اشتباهاتی را وارد کد منبع نماید.
طریقه دیگر برای انجام این کار استفاده از توابع درونخطی است.علاوه بر شبهدستورات معمول تعدادی شبه دستور برای کنترل جریان کامپایل وجود دارد که امکان شمول یا عدمشمول قطعهای کد یا سایر ویژگیهای کامپایل را در اختیار ما قرار میدهد.دستورات پیشپردازنده برای کاربردهای عددی نیز به کار میرود که هماکنون استفاده از const به جای #define ترجیح داده میشود. این کار علاوه بر ایجاد کنترل نوع قوی مانع از گمراهی در فضاهای نام میگردد.هدف کمیته استانداردسازی از بین بردن پیشپردازنده است اما با توجه به خصوصیت مدولار ++C بعید به نظر میآید که این حذف امکانپذیر باشد.