بخشی از مقاله
طراحی مناسب سایت پلان:
1-1- در طراحی تا جایی كه امكان دارد با استفاده از توپوگرافی زمین یا طرح‌های ارائه شده ، ساختمانها از حداكثر سایه صوتی بهره‌مند گردند .
1-2- شكل بلوك‌های ساختمانی بگونه‌ای باشد كه موجبات تشدید ، انعكاس و تفرق نامطلوب صورت را فراهم نیاورد .
1-3- نحوه قراگیری بلوك‌های ساختمانی نسبت به یكدیگر نباید بگونه‌ای باشد كه موجبات تشدید، انعكاس و تفرق نامطلوب صورت را فراهم آورد .
1-4- استقرار بلوك های ساختمانی بگونه‌ای باشد كه بیشترین فاصله ممكن را از منابع آلودگی صدا داشته باشند .
1-5- جهت قرارگیری ساختمانها نسبت به منابع تولید صدا طوری باشد كه كمترین انعكاس و تفرق را ایجاد نماید .
2- استفاده از كاربری های با آسیب‌پذیری كمتر به عنوان حایل
در طراحی سایت پلان‌ها ، قرارگیری كاربری‌های با حساسیت كمتر (نظیر تجاری ها) در امتداد منابع آلودگی به عنوان حایلی برای مناطق آسیب‌پذیرتر مدنظر گرفته شود .
3- طراحی مناسب درخصوص ارتفاع ساختمانها
تركیب ارتفاعی بلوك‌های مختلف به نحوی طراحی گردد كه ردیف اول ساختمانها به عنوان حایل برای سایر مجموعه عمل نماید و تمهیدات خاص تنها برای ردیف اول ضرورت داشته باشد .
4- طراحی مناسب محوطه‌سازی
4-1- طراحی محوطه سازی سایتها باید بگونه‌ای باشد كه حتی‌المقدور از فضای سبز بعنوان مانعی در برابر صدا عمل نماید .
4-2- نقش فضای سبز كه می‌تواند در كاربری حریم معابر ایجاد شود در طراحی محوطه‌سازی دیده شود . (هم از نظر نوع گونه‌ها و هم از نظر شكل و عملكرد مجموعه این المان‌ها در كنار یكدیگر) .
4-3- طراحی بگونه‌ای صورت گیرد كه حداكثر كاهش آلودگی صوتی را باعث شوند .
5- انتخاب گونه‌های گیاهی مناسب
5-1- از گونه‌های مناسب گیاهی جهت جذب بیشتر صدا و ایجاد سایه صوتی برای ساختمانها استفاده شود . (صرفاً : از گیاهان كوتاه نظیر چمن استفاده نشود)
5-2- اثر روانی و آرامش روحی ناشی از آن چشمگیر و مؤثر می باشد .
5-3- باید به مقدار كافی مرتفع و متراكم بوده به گونه ای كه قابلیت دید را به كمترین حد برساند كه در این حالت قابلیت كاهش صدای ناشی از ترافیك را دارا خواهد بود .
5-4- بطور كلی پوشش گیاهی‌متراكم باعرض 30 متر صدا را حدوداً به میزان 5 دسی بل كاهش میدهد .
6- رعایت نكات ترافیكی داخل سایتها (شیب رمپ ، شعاع قوس‌ها و …)
6-1- با توجه به اینكه حركت اتومبیل‌ها در سطوح شیبدار موجب تولید صدای بیشتری می‌گردد ، در طراحی معابر داخل سایتها رعایت استانداردهای مربوطه و پرهیز از شیبدار نمودن بدون توجیه مسیرها مدنظر قرار گیرد .
6-2- طراحی معابر بگونه‌ای صورت گیرد از ازدحام اتومیبل‌ها و توقف بیش از اندازه آنها جلوگیری نماید .
7- طراحی معماری مناسب داخلی
7-1- در طراحی معماری داخلی مجموعه‌ها سعی شود فضاهای با حساسیت كمتر در معرض آلودگی مستقیم قرار گیرند و فضاهای حساس بطور غیرمستقیم در تماس باشند .
7-2- با در نظر گرفتن ضوابط معماری از فضاهای كنترل نشده نظیر راهروها ، نورگیرها و … جهت حفاظت از فضاهای حساس در برابر آلودگی صوتی استفاده شود . (شكل بالا)
8- عایق بندی ساختمانها در برابر صوت
8-1- با توجه به اینكه كاهش آلودگی صوتی از طریق جذب ، بهترین حالت ممكن می‌باشد ، لازم است ساختمانها در معرض این آلودگی با استفاده از مواد جاذب عایق بندی شوند . توصیه می‌شود این امر مطابق استانداردهای صدابندی در ساختمان تهیه شده توسط مركز تحقیقات ساختمان و مسكن صورت گیرد .
8-2- در بكارگیری عایق‌هایی نظیر پنجره‌های چند جداره عملكرد عایق در برابر اتلاف انرژی و … نیز بصورت همزمان دیده شود .
8-3- استفاده از مواد جاذب در دیوارهای ساختمان و درزگیری‌درها و پنجره‌ها توصیه‌می‌گردد .
9- استفاده از موانع صوتی :
9-1-دیوارهای عمودی
- جنس دیوارها عمدتاً از نوع چوب ، گچ ، ساروج ، بتن ، سنگ ، فلزات یا دیگر مواد می باشد .
- از نظر زیبائی شناختی باید با محیط اطراف خود همگون و سازگار باشد .
- به میزان كافی بلند و عریض باشد تا دید جاده را پوشش دهد .
- درمواردی كه منازل یاسایركاربریهابر روی تپه های مشرف به جاده قرار گرفته اند و یا اینكه ارتفاع آنها بیش از ارتفاع دیوارها می باشد از كارآیی دیوار كاسته می گردد كه این كاهش كارایی در طراحی باید مدنظر قرار گیرد.
- وجودبازشوها در دیوارها در محل تقاطع ها یا معابر ورودی و خروجی نیز از قابلیت آنها می كاهد.
- پراكندگی ابنیه‌ها در امتداد مسیر معابر چگونگی احداث دیوارها و دیگر موانع را با مشكل مواجه می كند .
- دیوارها تا فاصله 61 متر از بزرگراهها بیشترین مقدار اثر را دارا می باشند ( معمولاً ردیف اول از منازل)
- نباید سبب افزایش محسوس صدا در سوی مقابل خود شوند .
- در نهایت باید تراز صدا ، اساساً برای ساكنین كنار بزرگراهها و معابر پر رفت و
آمد ، به شكل محسوس كاهش یابد .
مقدار كاهش صدا توسط دیوارها
20 dB (A)> كاهش صدا > 5 dB (A)
• قابلیت كاهش صدای ترافیك توسط دیوارها بستگی زیادی به جنس آنها دارد . جهت كاهش مؤثر صدا مواد بكار برده شده در موانع (دیوارها) می باید محكم و سفت بوده و به میزان كافی متراكم (حداقل 20 كیلوگرم در مترمربع ) باشند ، از نقطه نظر كاهش صدا كلیه موانع ( دیوارها) در صورت واجد بودن شرایط مذكور، قابلیت كاهش صدا را به صورت مؤثری دارا خواهند بود .
9-2- موانع زمینی (برم Berm)
- از نوع مواد طبیعی نظیر خاك ، سنگ و مواد مشابه می باشند .
- عمدتاً از نوع خاك بصورت خاكریزو تپه ها طراحی می شوند .
- از نظر زیبایی شناختی جذابیت بیشتری دارند .
- زمین و فضای زیادی را اشغال می سازند .
- مقدار صدا را 3 دسی بل بیشتر از دیوارها كاهش می دهد .
23 dB (A) < كاهش توسط برم < 5 dB (A)
10- راه حل در بزرگراهها :
- احداث دیوار یا برم ، ترجیحاً در صورت وجود فضا و زمین كافی برم توصیه می‌گردد .
- ارتفاع دیوار و برم : حداكثر 8/3 متر.
- در صورت امكان احداث برم ها خصوصاً با شیب 10% .
- دانسیته دیوارها حداقل 20 كیلوگرم به مترمربع .
- ترجیحاً موانع صوتی (دیوارها یا برم ) به صورت سرتاسری در كنار بزرگراهها احداث شوند.
- در غیر اینصورت در نقاط مورد نیاز طول مانع صوتی ( دیوار یا برم) حداقل 8 برابر فاصله مانع تا كاربریها باشد .
- در فضاهای مابین مانع صوتی و كاربریها ازپوشش گیاهی و فضای سبز استفاده شود .
- در صورت امكان كلیه مراكز آموزشی و بهداشتی ـ درمانی می باید از كنار بزرگراهها به دیگر نقاط منتقل شده و دسترسی به آنها از طریق دیگر معابر صورت پذیرد.
- در مواردی كه بزرگراهها از كنار نقاط مرتفع نظیر تپه ها گذشته و كاربریها در معرض دید جاده قرار دارند ، می توان از تركیب دیوار ـ برم استفاده كرد .
- اصول آكوستیك و صدا بندی در ساختمانها می باید رعایت شوند .
________________________________________
* رعایت راه كارهای ارائه شده توسط مشاورین مربوطه درخصوص كاهش آلودگی صوتی الزامی است.
بخش دوم :
شرح مختصری در صرفه‌جوئی مصرف انرژی ساختمان
مقدمه
بهینه سازی مصرف سوخت در كشور به منظور اجرای برنامه های بهینه سازی و در جهت تحقق و دستیابی بر اهداف مورد نظر برنامه پنج ساله سوم توسعه ، سازمان بهینه سازی مصرف سوخت كشور (I.F.C.O) وابسته به شركت ملی نفت ایران (N.I.O.C) تشكیل گردید .
این سازمان در راستای اجرای سیاست های استراتژیك بخش انرژی كشور و نیز طبق ماده 121 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی كشور در بخش انرژی مبنی بر اعمال صرفه جویی ، منطقی كردن مصرف انرژی و حفظ محیط زیست و تحقق هر چه بهتر سیاست ها با اهداف جلوگیری از اتلاف منابع تجدیدناپذیر و ارتقاء كارآیی مدیریت انرژی فعالیت می نماید . فعالیتهای سازمان بهینه سازی مصرف سوخت كشور در زیر بخشهای خودرو ، حمل و نقل ساختمان مسكن و صنعت متمركز گردیده است .
با توجه به موارد فوق الذكر سهم مصرف سوخت در ساختمان های حدود 38% از سوخت كشور می باشد .
چنانچه اقدامات بهینه سازی در ساختمان ها (مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان ) انجام نگردد و طبق روال كنونی به مصرف ادامه دهیم طی سالهای 1381 الی 1390 به میزان هفتاد میلیارد دلار مصرف سوخت خواهیم داشت. (منبع و مأخذ سازمان بهینه سازی سوخت كشور است)
موارد بهینه سازی در ساختمانها:
موارد بهینه سازی به طور اختصار عبارتند از :
1- عایقكاری حرارتی پوسته خارجی
ساختمان به واسطه نوع مصالح مصرفی و گونگی قرارگیری اجزاء پوسته خارجی می تواند دمای داخل خود را تا مدتی حفظ نماید به دلیل اینكه همواره ساختمان با محیط اطراف خود مشغول تبادی دمایی است در تابستان گرمای بیرون از طریق سقف ، دیوارها و پنجره ها به داخل ساختمن نفوذ می كند و در زمستان هوای داخل ساختمان كه با صرف هزینه و مصرف سوخت گرم گردیده است از طریق پنجره ها و سقف و كف با بیرون تبادل حرارتی نموده و فضای داخل سرد می شود و ما دوباره باید برای گرم كردن آن سوخت مصرف كنیم .
اقدامات بهینه سازی سعی بر آن دارند كه این تبادل گرمایی بین فضای كنترل شده داخل ساختمان و فضای بیرون را به حداقل برسانند .
2- مواد و مصالح مورد استفاده برای عایقكاری حرارتی پوسته خارجی ساختمان:
برای عایقكاری حرارتی دیوارها ، سقفها و كف ها می توان از انواع عایقهای حرارتی طبق جزئیات پیشنهادی كه در ضمائم ذكر گردیده استفاده نمود این عایقها شامل موارد ذیل می گردد :
ـ فوم (پلی یورتان) ـ یونولیت (پلی استایرن) ـ پشم سنگ ـ پشم شیشه
