بخشی از مقاله
-1 مقدمه
گردشگری روستایی شکلی از فعالیت اقتصادی است که پیرامون شهرها و نقاط دارای شکل و بافت روستایی، انجام می- گیرد و در بردارنده آثار مثبت و منفی برای روستا، انسان و طبیعت میباشد - بختیاری و شریعتی، . - 1390 مهمترین هدف توسعه گردشگری، توسعه اجتماعی و اقتصادی مناطق گردشگری است که میتواند نقش عمدهای در توانمندسازی مردم محلی و تنوع بخشی به رشد اقتصادی و نیز خلق فرصتهای شغلی جدید ایفاء نماید - شریف زاده و مرادنژادی، . - 54: 1381 برنامه توسعه روستایی جزئی از برنامههای توسعه هر کشور به حساب میرود. این برنامهها توسط دولت و کارگزاران آن در مناطق روستایی اجرا میشود. این امر در میان کشورهای در حال توسعه، که دولت نقش اساسی در تلاش برای تجدید ساختمان جامعه به منظور هماهنگی با اهداف سیاسی و اقتصادی خاص به عهده دارد، اهمیت بیشتری مییابد - پاپلی یزدی، . - 53: 1381
بافتهای روستایی به دلیل پیوندهای گسترده با بسترهای طبیعی و تاریخی دارای ارزشهای تاریخی، فرهنگی، طبیعی و معمارانه میباشند ضمن اینکه به عنوان جزئی از میراث زنده بشری و سرمایه ملی و هویت تاریخی-فرهنگی سرزمین، حفظ و نگهداری از آنها دارای اهمیت قابل توجهی است، توسعه گردشگری در روستاها به معنی بالفعل کردن ارزشها و جاذبههای معماری بافت روستا و معرفی آن به عنوان مقصد گردشگری است، در این صورت تامین خدمات، امکانات و ایجاد و توسعه زیرساختهای لازم برای بازدید و اقامت گردشگران امری ضروری است و از این رو بهرهبرداری از پتانسیلهای گردشگری روستاها در جهت جذب گردشگر و توسعه آنها، نیازمند برنامهریزی صحیح میباشد.
تا کنون صنعت جهانگردی بیش از صد میلیون فرصت شغلی مستقیم ایجاد کرده و مبنای تحولات شگرف اقتصادی-اجتماعی در سراسر جهان قرار گرفته است از این رو با توجه به ویژگی بارز گردشگری روستایی به مثابه یکی از مردمیترین اشکال گردشگری روستایی، میتوان انتظار داشت که این صنعت از یک سو، به رشد اقتصادی و تنوع فعالیتهای روستایی و از سوی دیگر، با جذب مازاد نیروی انسانی، به ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای ساکنان روستاها کمک کند و بدین ترتیب، فرصتی برای توسعه همهجانبه قلمداد شود - سقایی، . - 43:1382 گردشگری راهبردی برای توسعه همه جانبه نواحی روستایی است، توسعه روستایی طیف وسیعی از فعالیتهای گوناگون و بسیج انسانی را شامل میشود که مردم را به ایستادن روی پای خود و از میان برداشتن ناتوانیهای ساختاری موجود قادر میسازد، ناتوانیهای مزبور باعث میشود که مردم در شرایط نامساعد زندگی کنند.
صنعت گردشگری نیازمند اقداماتی از قبیل سرمایهگذاری و فراهم آوردن امکانات اقامتی، رفاهی، احداث تاسیسات زیربنایی و نیز کارفرمایان، عوامل و کارگزارانی است که از راه و روشهای درست و نوین توسعه این صنعت شاخت و آگاهی کافی داشته باشند. توسعه مستلزم دگرگونیهای ویژهای است که باید در وضع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بوجود آید و هرگونه عواملی که در پیشبرد توسعه دخیل میباشند تنها تحت شرایط خاصی موثر خواهند شد. یکی از مهمترین عوامل پیشبرد توسعه منابع انسانی است زیرا عواملی که برای دگرگونی اقتصادی-اجتماعی لازم است از نیروی انسانی سرچشمه میگیرند.
صنعت جهانگردی نیز از این قائده مستثنی نبوده و علاوه بر شرایط اجتماعی-اقتصادی لازم نیازمند مدیریت صحیح کارگزارانی است که راهبردها و استراتژیهای مناسب توسعه این صنعت آگاهی کامل داشته باشند - کلانتری، . - 1382 محمدی - - 1386 در مقاله خود تحت عنوان گردشگری روستایی بیان میدارد که امروزه گردشگری به عنوان فراورده جدید تغذیهساز درآمد و راه علاج جوامع روستایی است که با مشکلات اقتصادی مواجه هستند، هنوز هم گردشگری به وسیله فعالیتهایی چون جنگلداری، ذخیره آب و حفظ محیط زیست در حال پیشرفت است که نه تنها یک رابطه متقابل میان کاربردهای متفاوت منابع روستایی را نشان میدهد بلکه یک وابستگی متقابل را هم بین آنها نشان میدهد.
گردشگری روستایی میتواند سهمی در متنوعسازی اقتصادی و توسعه پایدار داشته باشد و با ایجاد اشتغال و درآمد موجب توسعه مناطق توسعه نیافته گردد و اگر چه مشاغل مربوط به این صنعت خیلی تخصصی و پر درآمد نیستند، منافع بسیاری را نصیب روستاییان میکند. ترکی و غفاری - - 1388 در مطالعه موردی به بررسی نقش گردشگری در توسعه اجتماعی و اقتصادی بخش سامان از توابع استان چهارمحال و بختیاری پرداختهاند، نتایج تحقیق نشان میدهد که رونق صنعت گردشگری در افزایش میزان امکانات گردشگری موثر بوده است و بین شمار گردشگران و رونق گردشگری و افزایش فرصتهای شغلی و ارتقای سطح درآمد و وضعیت شاخصهای فرهنگی و رفاه اجتماعی رابطه معنیدار وجود دارد.
وینگ و وانگ - 2006 - 1 در مطالعه خود تحت عنوان درک ساکنان از اثرات گردشگری بیان میدارد که ویژگیهای فردی ساکنان - سن، جنسیت، شغل، تحصیلات، مدت سکونت در مکان گردشگری - ، ویژگیهای گردشگران، سطح آگاهی ساکنان از برنامههای توسعه گردشگری در منطقه و موقعیت کنونی برنامه توسعه گردشگری از جمله فاکتورهایی هستند که بر درک ساکنان از اثرات گردشگری موثرند که این اثرات میتواند در رضایتمندی و عدمرضایت از صنعت گردشگری استفاده شود که میتواند به خوبی بر نگرش آنها در پذیرش گردشگران نسبت داده شود. لوریو و کورسیل - 2010 - 2 در مطالعهای توریسم روستایی و راهکارهای تامین معاش در 6 روستای رومانی را مورد بررسی قرار داد.
انتخاب این روستاها با توجه به نقش اصلیشان در توسعه توریسم روستایی و نیز نوع متفاوت جامعه توریسمی بوده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد که توریسم روستایی باعث افزایش سطوح تامین معاش خانوادههای روستایی شده و توریسم با دیگر روش- های تامین معاش در روستاهای این کشور سازگاری و تطابق داشته است. میرلطفی و سرگلزایی - - 1391 در یک مطالعه موردی به بررسی اثرات گردشگری بر توسعه پایدار روستایی در روستای سهکوهه شهرستان زابل پرداختهاند، بررسیهای صورت گرفته از منطقه مورد مطالعه گویای آن است که گردشگری در توسعه ابعاد اجتماعی منطقه موفقتر از سایر ابعاد عمل نموده است.
