بخشی از مقاله
چکیده
اهمیت و اولویت موضوع مسکن و صنعت ساختمان در برنامه های توسعه کشور، ضرورت بکارگیری تکنولوژیهای جدید در زمینه ارتقاء کیفی و کمی بخش مسکن را متذکر میشود. کشور ایران بهعنوان یکی از کشورهای زلزله خیز در جهان در طی سالیان گذشته همواره در معرض زلزله های ویرانکننده قرار داشته است که این شرایط باعث می گردد مساله ایمنسازی ساختمانها در مقابل زلزله در اولویت ویژه انبوه سازان قرار گیرد. یکی از این روشها اجرای ساختمان بتنی به شیوه قالب تونلی و پانلی است که ضمن افزایش سرعت اجرا، عملکرد سازه در برابر زلزله بهبود یافته و هزینه تمام شده نیز کاهش مییابد.
کلمات کلیدی: ایران، انبوه سازی، سیستم نوین سازه ای، سیستم تونلی
.1 مقدمه
سیستم ساخت وساز به روش قالب تونلی از حدود 40 سال پیش مورد استفاده انبوهسازان در جهان بوده است وتا کنون مورد بازنگریهای فنی از سوی سازندگان قالب قرار گرفته بهطوریکه آخرین نوآوری در این سیستم در اواخر سال 2007 توسط شرکت Mesa ترکیه با شماره WO1327413A به ثبت رسیده است. این روش ساخت سازه در کشورهای زلزله خیز و نیز در بلندمرتبهسازی بیشتر مورد استفاده بوده است و هماکنون در کشور-های کانادا، ترکیه و مالزی به وسعت مورد استفاده انبوهسازان قرار میگیرد. روش قالب تونلی، مانند دیگر روشهای ساخت صنعتی، در چهار معیار کاهش زمان، کاهش هزینه، ارتقاء کیفیت و امنیت کارکنان توجیهپذیر میباشد.
با توجه به رویکرد حمایتی وزارت مسکن و شهرسازی بهعنوان متولی ضوابط مقررات ساخت، از ساخت و ساز صنعتی در کشور و با توجه به تجربه ساخت قالب تونلی در شرکت سرمایهگذاری مسکن از حدود 15 سال پیش و دستاوردهای جدید در امر بهینهسازی کیفیت ساخت با این روش و کوتاه نمودن انجام پروژه به 1/3 زمان پروژههای مشابه قبلی، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در سال 1387، ساخت سازه به روش قالب تونلی را جزء فناوریهای نوین ساخت و ساز اعلام نمود.[1]
.2 معرفی سیستم تونلی
سیستم تونلی سیستم سازهای و اجرایی خاصی از ساختمانهای بتن آرمه میباشد. نام تونلی بهدلیل شکل قالبهای فلزی یکپارچه دیوارها و سقفهاست. در سیستم تونلی، دیوارها و سقفهای بتن مسلح بهصورت همزمان آرماتوربندی، قالببندی و بتنریزی میشوند، بهطوریکه اسکلت بتنی ساختمان فقط شامل دیوارهای بتنی باربر و سقفهای دال بتنی بوده و فاقد هرگونه اعضای سازهای معمول نظیر تیر و ستون است. پس از پایان هر مرحله بتنریزی دیوار و دال و با گذشت زمان گیرش و کسب مقاومت کافی بتن - که بر حسب نوع سیمان و افزودنیهای بتن مورد استفاده تا 2 روز قابل کاهش میباشد - امکان قالببرداری و انتقال قالبها به طبقه بالاتر وجود داشته و اسکلت یک طبقه بهطور کامل بهدست میآید.[2]
.3 روش اجرا
در این روش، ابتدا آرماتوربندی و جاگذاری مدارهای برقی دیوارها انجام میشود و همزمان با این اقدامات قالببندی بازشوهای مورد نیاز برای تأسیسات و در و پنجره اجرا میشود. آنگاه، قالبهای دو طرف دیوار را بهصورت پشت به پشت، قالببندی میکنند و با قرار گرفتن قالبهای متوالی در کنار هم، - بدون قالب واسط سقفی یا همراه با آن - مجموعه قالبهای دیوار و سقف را تشکیل میدهند. در مرحله بعد، آرماتوربندی سقف و جاگذاری مدارهای برق انجام می شود و قالبهایی برای خالی ماندن محل داکتها و دیگر حفرههای لازم در سقف نصب میشود. در ادامه، بتنریزی سقفها و دیوارها به صورت یکپارچه و در یک مرحله انجام میشود. اجرای جدار های بتنی پرداخت شده، نیاز به نازککاری بر روی سطوح آنها را برطرف میکند.
.4قطعات قالب
قالب تونلی با توجه به ماهیت و نحوه کاربرد دارای قطعات مختلفی میباشد که هر کدام با توجه به شکل نقش سادهکننده و سازهای خاصی در اجرا دارد:[3] .1,4 نبشی رامکا: یکی از نقاط ضعف سازههای بتنی سنتی رامکا بتنی ستونها و دیوارها میباشد. رامکا بتنی که از دیرباز در اجرای سازه بتنی متداول بوده است، علیرغم کمک شایان به افزایش دقت قالببندی ستون و دیوار بهدلیل افزایش اتصالات سرد از نظر فنی دارای اشکال میباشد - شکل . - 1
شکل.1 نبشی رامکا
.2,4 قالب گشودگی داکت: با توجه به مدولار بودن سیستم و جهت افزایش سرعت اجرا قالب داکتها در این سیستم به-صورت غیر منشوری ساخته شده و پس از بتنریزی به سادگی از سقف جدا میشود.
.3,4 چهار شاخ بلند کننده قالب: با توجه به ابعاد بزرگ قطعات قالب سقف و دیوار و وزن بالای آن جابجایی قالب از طبقهای به طبقه دیگر بهکمک جرثقیل یا تاورکرین انجام میشود.
.4,4 چرخ پانل و پیچ هرزگرد: زیر پانل سقف و دیوار یکسری چرخهای فلزی پیشبینی شده است که امکان حرکت قالب روی سقف را فراهم میکند . این حرکت خصوصاً پس از گیرش بتن سقف و برای بیرون آوردن قالب از زیر سقف بسیار مهم میباشد.
.5,4اسپیسر فلزی مخروطی: با توجه به ثابت بودن ضخامت دیوارها در این سیستم، جهت حفظ فاصله قالبها از اسپیسر فلزی مخروطی استفاده میشود. این اسپیسر دارای لبه ضخیم میباشد که باعث میشود در زمان سفت کردن پیچهای نگه-دارنده قالب آسیب کمتری به قالب برسد - شکل . - 2
.6,4 جک مایل: جک مایل قطعه مورب فلزی با طول قابل تنظیم میباشد که پایین قالب دیوار را به انتهای قالب سقف وصل میکند و وظیفه آن تراز قالب سقف قبل از بتنریزی - با افزایش طول - و آزاد کردن قالب از زیر سقف - با کاهش طول - میباشد.
.5 الزامات طراحی
.1,5 معماری: معیارهای اصلی در طراحی معماری را می توان به صورت زیر عنوان نمود :[1]
- استقرار بلوکهای خطی و موازی با هم با حد اکثر 1/5 متر اختلاف پیشآمدگی یا عقب رفتگی در هر ردیف
- در صورتیکه تاور بهصورت ریلی حرکت نماید و حداکثر شیب زمین میبایست 1 درصد باشد.
- در صورتیکه بلوکها روبروی هم قرار گیرند حداقل فاصله بین آنها 17 متر و حداکثر متناسب با مسیر حرکت تاورها باشد.
