بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به حضور کانسارهاي طلاي تیپ کارلین زرشوران و آقدره و سرب و روي انگوران در منطقه مورد مطالعه، هدف اصلی این تحقیق شناسایی برخی از آلتراسیونهاي مرتبط با این کانسارها - آرژیلیک، فیلیک، پروپیلیتیک و اکسیدهاي آهن - در مناطق مجاور براي اکتشافات بعدي میباشد. در این تحقیق روشهاي برازش حداقل مربعات - Ls-fit - و آنالیز مولفههاي اصلی - PCA - بر روي دادههاي ماهوارهاي ETM+ و روشهاي نسبت باندي، نقشه برداري زاویه طیفی - SAM - ، Ls-fit و PCA بر روي دادههاي ماهوارهاي Aster انجام گردید و برخی از آلترااسیونهایی که احتمالأ در رابطه با کانی سازيهاي منطقه میباشند شناسایی شدند.
مقدمه:
سنجش از دور در مقایسه با روشهاي دیگر اکتشافی به علت داشتن هزینههاي پایین و در عین حال سرعت و بازدهی بالا، میتواند در تعیین اهداف اکتشافی اولیه نقش بسیار مهمی داشته باشد. روشهاي معمول اکتشافات ناحیهاي نظیر نمونه برداري آبراههاي و برداشتهاي هوابرد ژئوفیزیکی نیازمند سرمایه گذاريهاي عظیم و صرف مدت زمان طولانی میباشند، در حالی که استفاده از دورسنجی منجر به کاهش و صرفه جویی پی جوییهاي اولیه صحرایی را فراهم مینماید.
از آنجایی که دگرسانیها و اکسیدهاي آهن موجود در هر منطقهاي گاهأ میتواند در ارتباط نزدیک با رخدادهاي تکتونیکی، فعالیتهاي ماگمایی و کانی سازيهاي آن منطقه باشند، لذا شناخت مناطق آلتراسیونی در ردیابی کانی سازي فلزي از اهمیت به سزایی برخوردار است. بسیاري از نهشتههاي معدنی همراه با مناطق گسترده دگرسانی و اکسیدهایی میباشند که گاهی این مناطق داراي هاله بزرگتري از خود نهشته بوده و به همین دلیل نیز به عنوان راهنمایی مناسب و قابل دسترس جهت اکتشاف مواد معدنی بکار میروند.
از جمله مطالعات دورسنجی انجام شده در منطقه مورد نظر میتوان به شناسایی آلتراسیونهاي آرژیلیکی و سیلیسی منطقه با استفاده از روشهاي Matched Filter و Principal Component Analysis توسط مور و همکاران - - 2007 اشاره نمود که تمرکز اصلی در کار انجام شده توسط آنها بر روي دو آلتراسیون یادشده بوده است و شناسایی مناطق حاوي اکسیدهاي آهن و یا آلتراسیون پروپیلیتیک منطقه صورت نگرفته است. لذا سعی شده است تا در این تحقیق علاوه بر آلتراسیون آرژیلیک و فیلیک، مناطق حاوي اکسیدهاي آهن و نیز آلتراسیون پروپیلیتک را نیز مشخص و بارز کنیم.
روش پژوهش:
موقعیت جغرافیایی برگه 1:100000 تخت سلیمان بخشی از نقشه 1:250000 چهار گوش تکاب بین طول شرقی 47 و 47 30′ و عرض شمالی36 30′ و 37 واقع گردیده است - شکل. - 1 منطقهاي است کوهستانی و سخت گذر که در زمستانها سرد و پوشیده از برف و در تابستانها داراي هواي معتدل میباشد. بلندترین نقطه آن کوه بلقیس با ارتفاع 3330 متر و پستترین نقطه آن در شمال روستاي قره اقاچ بالا با ارتفاع 1464 متر از سطح دریاست.
زمین شناسی منطقه این منطقه بیشتر از سنگهاي دگرگونی شیست، مرمر، گنایس و آمفیبولیت تشکیل شده است که با روند شمال باختري- جنوب خاوري در بخش میانی محدوده مورد نظر بلندترین ارتفاعات را شکل میدهد. این سنگها مستقیمأ توسط رسوبهاي الیگو- میوسن بطور ناهمساز پوشیده شده اند. بنظر میرسد سنگهاي دگرگونی که مجموعه ایی با زمان پرکامبرین تا پالئوزوئیک بالا را تشکیل میدهند، از دوران دوم تا اواسط ترسیر بلندهاي مرتفعی را تشکیل میدادهاند که هیچگونه رسوبگذاري بر روي آنها صورت نگرفته و یا اینکه اندك رسوبگذاري احتمالی نیز در اثر بالاآمدگی و فرسایش از بین رفته است.
به طور کلی ردیف چینهایی سنگها در این ورقه به ترتیب از پایین به بالا شامل سنگهاي دگرگونی پرکامبرین، سنگهاي رسوبی پرکامبرین پسین- کامبرین پیشین و کامبرین- اردویسین، سنگهاي دگرگونی پالئوزوئیک، تودههاي نفوذي دیوریتی، گرانودیوریتی و گرانیتی، سنگهاي رسوبی و آتشفشانی الیگو میوسن و نهشتههاي جوان پلیوسن و کواترنر میباشد. کانی سازيهاي طلاي تیپ کارلین - زرشواران و آقدره - و سرب و روي انگوران بیشتر در ارتباط با فعالیتهاي آتشفشانی الیگومیوسن می باشند . - Asadi and Hale, 2001 -
الف- آنالیز مولفه هاي اصلی یا PCA1
این آنالیز ابتدا در سال 1901 توسط پیرسون معرفی شد و بعدها در سال 1933، هتلینگ روش هاي محاسباتی آنرا پیشنهاد نمود. این روش یکی از سادهترین روشهاي آنالیز چند متغیره است که هدف آن بکارگیري p متغیر X1,X2,…..Xp و یافتن ترکیباتی از این p متغیر جهت تولید مولفه هاي Z1,Z2,…..Zp میباشد به طوري که با هم همبستگی نداشته باشند.
عدم وجود همبستگی یک خاصیت مطلوب بوده چون به آن معناست که مولفهها ابعاد مختلف تغییرات درون دادهها را که از هم مستقل هستند نشان می دهند. روش آنالیز مولفههاي اصلی براي دادههاي ماهوارهاي ETM+ در منطقه مورد مطالعه با بکارگیري روش کروستا انجام پذیرفت، بدین صورت که براي شناسایی کانیهاي داراي بنیان OH باندهاي انتخابی 7 - ،5،4، - 1 و به منظور شناسایی اکسید هاي آهن باندهاي 5 - ،4،3، - 1 مورد استفاده قرار گرفتند . - Aydal et al,
