بخشی از مقاله
چکیده:
به منظور توصیف سیستماتیکی فونای آمونیتی ژوراسیک میانی - باتونین-کالووین - سازند دلیچای در منطقهی بابل - البرز مرکزی - مورد مطالعه قرار گزفته است. این آمونیتها از قسمت میانی سازند دلیچای شامل تناوب مارنهای سبز و سنگآهک مارنی و سنگآهک پیدا شده اند. در نتیجهی مطالعات بایواستراتیگرافی انجام شده در این واحدهای سنگی با توجه خاص به آمونیتها - خانوادهی - Oppeliidae، تعداد 31 آمونیت متعلق به 5 گونه، 3 جنس و 3 زیرجنس از خانوادهی Oppeliidae شناسایی و توصیف شده است. زیای آمونیتی ژوراسیک میانی جنوب بابل بهطور عمده ارتباط نزدیکی با زیای آمونیتی اروپای شمالباختری و مناطق حاشیهای مدیترانه نشان میدهند.
-1 مقدمه:
سازند دلیچای معرف نخستین واحد سنگی از رسوبهای دریایی ژوراسیک البرز است که به ویژه در دامنه جنوبی این کوهها برونزد دارد. در این سازند، نوع سنگها و سنگوارهها نشانگر نهشت در یک محیط دریایی است که با شرایط دریاچهای-مردابی نهشتههای زیر آن - گروه شمشک - و ردیفهای کربناتی ستبر لایه رویی - سازند لار - تفاوت آشکار دارد، به گونهای که سازند مارنی دلیچای نقش یک لایه راهنمای زودفرسای مایل به سبز دارد که ردیفهای تیره رنگ زغالدار پایینی را از صخرههای بلند رویی جدا میکند. آمونیتها مهمترین گروه فسیلی این سازند بوده و در تعیین دیرینگی و شرایط محیط دیرینه آن دارای اهمیت اساسی میباشند.
برش الگوی سازند دلیچای - اشتایگر - 1966 در خاور شهرستان دماوند واقع شده که حدود 107 متر ستبرا دارد. در بیشتر نقاط البرز سازند دلیچای دارای لیتولوژی از نوع مارن، سنگآهکهای مارنی، کمی اسپاری و نازک لایه است که میانلایههایی از شیلهای مارنی و مارن دارد، اما در برشهای مطالعه شده در البرز شمالی - جنوب بابل - سازند دلیچای دارای ضخامت و لیتولوژی متفاوتی نسبت به سایر نقاط البرز می- باشد به طوری که از مارن، سنگآهک مارنی، سنگآهک ماسهای قرمز رنگ و سنگآهک تشکیل شده است.
آمونیتهای سازند دلیچای توسط فیسلشناسان زیادی از جمله - سید امامی و همکاران، 1985، 1989، 1991، 2001، - 2010، - مجیدی- فرد، 2003، - 2015، - وزیری و همکاران، 2009، - 2011، - بهفر و همکاران، - 2012، - شمس و همکاران، - 2010، - سربندی فراهانی و همکاران، - 2015، Dietze et al - 2014 - مطالعه شده است. خانوادهی Oppeliidae به عنوان یکی از خانواده- های شاخص باتونین و کالووین در البرز دارای فراوانی زیادی میباشد - سید امامی و همکاران، . - 2013 در این تحقیق در برشهای مورد مطالعه این خانواده دارای فراوانی 21/5 درصد - نمودار - 1 میباشد.
در این بخش برای توصیف جنسها و گونههای آمونیتی از ویژگیهائی از قبیل اندازه، شکل ظاهری، سطح پشتی، برش عرضی دور، نوع پیچش، وضعیت منطقهی نافی، تزئینات سطحی - مانند دندهها، گرهها، شیارهای جانبی، خطوط رشد و نوار پشتی - و وضعیت دهانه استفاده شده است. در این قسمت برای توصیف بهتر و کاملتر، ویژگیهای پارامتری آمونیتهای مطالعه شده آورده شده است.
اختصارات مورد استفاده در این قسمت عبارتند از: :SN شماره نمونه، :D - mm - قطر به میلیمتر، ترجیحا قطری که از انتهای دور آخر عبور میکند، - % - :U نسبت قطر ناف به قطر نمونه - U=u/D - به درصد. :H - % - نسبت ارتفاع دور پیچش به قطر نمونه H=Wh/D به درصد، - % - :W نسبت عرض دور پیچش به قطر نمونه - - W=Wt/Dبه درصد. :Q نسبت ارتفاع دور پیچش به عرض دور پیچش .Q=H/w تعداد و محل پیدایش: تعداد 1 نمونه از برش کنف جار - جدوال - 1 توصیف: صدف متوسط و دیسکی، اینولوت، ناف عمیق با دیواره شیبدار، مقطع تخم مرغی، کشیده تا 3 گوش، سطح پشتی باریک ودارای Keel در سطح پشتی ختم میشوند، اثراتی از ریبهای برجسته و تقریباً ضخیم ولی با فاصله و رو به جلو مشاهده میشود که به کیل در سطح پشتی ختم شدهاند.
