بخشی از مقاله
چکیده
تغییر و تحولات سریع، ویژگی مهم قرن حاضر محسوب میشود. بازنگري در شیوه هاي سنتی تدریس و جایگزینی آن با شیوه هاي نو براي تجهیز یادگیرنده به مهارت هاي شناختی ضرورت دارد. لذا استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات براي دست یابی به هدف هاي »یادگیري با کیفیت براي همه« اجتناب ناپذیر است. از اینرو ابزارهاي فناوري اطلاعات و ارتباطات و بکارگیري آن توسط فراگیران نقش مهمی در افزایش انگیزه آنان و براي یادگیري و فعالیتهاي مربوط به آن دارد. بر همین اساس هدف این پژوهش، شناسایی انگیزه هاي دانشجویان تحصیلات تکمیلی از کاربست فناوري اطلاعات و ارتباطات - ICT - در امور آموزشی و پژوهشی تعیین گردیده است.
روش تحقیق توصیفی- پیمایشی و ابزار جمع آوري اطلاعات پرسشنامه می باشد. روایی فنی و ظاهري پرسشنامه بر اساس نظر جمعی از استادان گروه ترویج و آموزش کشاورزي دانشگاه کشاورزي و منابع طبیعی رامین و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفاي کرونباخ تأیید شد که مقدار ضرایب محاسبه شده در خصوص انگیزه دانشجویان در استفاده از ICT در امور آموزشی و پژوهشی و همچنین در خصوص عوامل بازدارنده بکارگیري ICT در آموزش به ترتیب 0/89 و 0/84 بوده است. جامعه آماري پژوهش را 181 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه کشاورزي و منابع طبیعی رامین تشکیل دادند.
123 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. افراد نمونه با روش نمونهگیري تصادفی انتخاب و پرسشنامه بین آنها توزیع گردید. داده ها با استفاده از SPSS 16 تجزیه و تحلیل گردید. نتایج حاصل از آزمون t و f نشان داد که بین انگیزه دانشجویان دختر و پسر، مجرد و متأهل، خوابگاهی و غیرخوابگاهی، و رشته هاي مختلف تفاوت آماري معنی داري وجود داشت. در بخش دیگري از تحقیق، میزان انگیزه دانشجویان را با تغییر طیف سنجیده و اولویت بندي دانشجویان در عوامل پیش برنده و بازدارنده با وجود این طیف، مجدداً بررسی شد. در پایان نیز پیشنهادهایی جهت بهبود وضعیت موجود ارائه شده است.
مقدمه
تغییر و دگرگونی هاي پرشتاب، ویژگی مهم این سده حاضر به شمار می آید. تلاش براي رفع چالش هاي دانشی سازمان براي پاسخگویی مؤثر به نیازهاي بازار و تأمین نظر مشتریان از مهمترین راهبردهایی است که موجب شده تا سیاستگزاران و مدیران آموزش، با بازنگري در شیوه هاي نیازسنجی، برنامه ریزي، انتقال دانش و ارزیابی مستمر فرایندها، در صدد طرح ریزي نظام آموزشی باشند که از قابلیت هایی چون انعطاف پذیري و دردسترس بودن برخوردار بوده و همه سطوح سازمان را تحت پوشش قرار دهد . - 18 -
امروزه با شتاب فزاینده رشد فناوري در کارکردها و هدف هاي نهادهاي مختلف جامعه تغییراتی بهوجود آمده و زندگی انسان دچار دگرگونی هاي جدي شده است، این دگرگونی ها را میتوان در عرصه هاي مختلف اجتماعی، اقتصادي ، سیاسی، آموزشی وخانوادگی شاهد بود. پیشرفت هاي اخیر در صنعت رایانه و اطلاع رسانی، ورود و ظهور شبکه هاي اطلاع رسانی محلی ، ملی ، منطقه اي و بین المللی و به ویژه اینترنت، چند رسانهايها، فنآوريهاي ارتباطی، ابزارها و روش هاي جدیدي را پیشروي برنامهریزان، طراحان، مدیران و مجریان برنامههاي آموزشی قرار داده است.
نفوذ فنآوريهاي جدید اطلاعاتی به مراکز آموزشی - از مدارس تا دانشگاه ها - و حتی خانه ها، روابط معلمی و شاگردي را دستخوش دگرگونی کرده است. به گونه اي که دیگر روش هاي قدیمی و سنتی تدریس پاسخگوي نیازهاي رو به افزایش نسل جدید که از کودکی در معرض بمباران اطلاعاتی رسانه هاي صوتی و تصویري قرار دارند نیست . - 1 - رایانه ها با فراهم کردن فرصت لازم براي تمرین و کسب دانش بشري و پرورش دانش آموزان، به آموزش مدرسه اي یاري می دهند.
در عصر فناوري اطلاعات و ارتباطات نظام هاي آموزشی از یک سو به باز اندیشی و بازسازي برنامه درسی براي سواد رایانه اي و از سوي دیگر، تجدید حیات و غنی سازي محیط یادگیري براي برقراري تعامل میان یادگیرنده و منابع یادگیري ملزم میباشند. از این رو بازنگري در شیوه هاي سنتی تدریس و جایگزینی آن با شیوه هاي نو براي تجهیز یادگیرنده به مهارت هاي شناختی ضرورت دارد. لذا استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات براي دست یابی به هدف هاي » یادگیري با کیفیت براي همه « پرهیز ناپذیر است. - 2 -
فناوري هاي اطلاعات و ارتباطات - ICT - شامل، رادیو وتلویزیون و همچنین فناوري هاي دیجیتال جدیدتر مانند کامپیوتر واینترنت، بهعنوان ابزار بالقوه نیرومند و فعال کننده اصلاح و تغییرات آموزشی معرفی می شوند. ICT هاي مختلف هنگامی بهطور مناسب بکار برده میشوند میتوانند به توسعه دسترسی به آموزش کمک کرده و رابطه بین آموزش و کارگاههاي روزافزون دیجیتالی را تحکیم کنند، همچنین کیفیت آموزش را با کمک ایجاد آموزش و یادگیري در یک فرآیند فعال متصل به زندگی حقیقی بالا ببرند. . - 15 -
یادگیريهاي مبتنی برفناوريهاي نوین اطلاعاتی، با ایجاد تغییرهاي بنیادین درمفاهیم آموزش سنتی، توانسته است بسیاري از ناکارآمديهاي نظامهاي آموزشی را رفع کرده و دگرگونیهاي اساسی را درآموزش بهوجود آورد. با استفاده از جهان مجازي دریادگیري، میتوان به روشهاي نوین و کارامدي ازیادگیري دست یافت. علت کاربرد فناوري اطلاعاتی و ارتباطی دریادگیري، آموزش بهتر و پرشتاب تر میباشد، به گونه اي که بتوان اطلاعات را به آسانی با دیگر یادگیرندگان به اشتراك گذاشت. این دگرگونی سبب تغییر نقش معلم و نیز نقش کتابخانه ها شده است.
به این ترتیب، نوع جدید یادگیري، یادگیري الکترونیکی نام گرفت - . - 25 آن طور که از واژه Web Based Training برمی آید، همه فعالیت هاي آموزشی که از راه شبکه انجام شود، آموزش شبکهمحور نامیده می شود . - 24 - امروزه، اینگونه آموزشها با دوبارهسازي روش ها و فرایند هاي سنتی آموزش وابستگی مستقیم دارد. براي مثال بر خلاف گذشته، جنبه اصلی و مهم تدریس، یاددادن محتوي نیست، بلکه آموزش نحوه تفکر منطقی و روش علمی در حل مسایل است و از محتوي به عنوان ابزار مورد نیاز براي این فرایند استفاده می شود.
