بخشی از مقاله
چکیده
شیوع بیماریهای مربوط به آب آشامیدنی میتواند ایجاد بیماریهای حاد جدی و مزمن نماید و یا پیامدهای بهداشتی داشته باشد و گاهی اوقات به ویژه در جمعیتهای حساس و دچار نقص ایمنی موجبات مرگ را فراهم نماید و حضور اشرشیاکلی درآب آشامیدنی به عنوان شاخص جهت بخش آلودگی مدفوعی میتواند نشان دهندهی خطر ابتلا به بیماریهای منتقله از راه آب باشد.
مقاومت آنتی بیوتیکی که در اشرشیاکلی ها شایع میباشد حائز اهمیت است چرا که با رواج استفاده از آنتیبیوتیکها در درمان بیماریهای عفونی باکتریایی، مقاومت در سویههای باکتریایی به وجود آمده است و در ایران نیز استفاده از آنتی بیوتیکها به صورت بیرویه رواج دارد. هدف از این مطالعه تعیین نوع و فراوانی باکتریهای کلی فرمی و باکتریهای اشرشیاکلی جدا شده از منابع قناتها و چشمههای استان آذربایجانشرقی و تعیین میزان مقاومت آنتی بیوتیکی باکتری اشرشیاکلی بوده است. بدین منظور ابتدا 118 چشمه و قنات از کل استان انتخاب و به روش MPN مورد بررسی قرار گرفت.
سپس باکتریهای موجود در نمونههای کلی فرم مثبت به روش بیوشیمیایی شناسایی شد. در مرحلهی بعد از باکتریهای اشرشیاکلی جدا شده و از دیسکهای آنتیبیوتیکی شامل نالیدیکسیکاسید، کوتریماکسازول، آموکسیسیلین، جنتامایسین، سیپیروفلوکساسین، کلرامفنیکل، ایمیپنم، سفوتاکسیم و سفتازیدیم جهت تعیین الگوی حساسیت آنتیبیوتیکی، در محیط کشت مولر هینتون آگار آنتی بیوگرام به عمل آمد.
از 57 نمونهی کلیفرم %44 اشرشیاکلی، %19کلبسیلا و %2 پروتئوس ولگاریس تشخیص داده شد. نتایج آنتیبیوگرام نشان داد که بیشترین مقاومت مربوط به آموکسی سیلین معادل %92 و بیشترین حساسیت مربوط به ایمیپینم است که %144 میباشد. مطالعهی حاصل نشان دهندهی آلودگی مدفوعی منابع آبی منطقهای و نیز افزایش مقاومت آنتیبیوتیکی در میان این جدایهها است.
-1 مقدمه
آب برای جمعیتهای انسانی به ویژه جمعیتهایی که به هر عنوان به آبهای آشامیدنی حاصل ازمنابع آبی همچون چشمهها و دریاچهها دسترسی آسانتری دارند به عنوان یکی از منابع مهم انتقال آلودگی محسوب میشود. آبهای زیرزمینی شامل چاهها و چشمهها و قناتها می باشند. این آبهای محیطی اغلب در معرض آلودگی شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی با منشا انسانی وحیوانی هستند.
کمبود منابع آبی به ویژه در مناطق روستایی باعث میشود که مردم روستاها با وجود تمام فاکتورهای خطر به این منابع پناه برند. عفونتهای انسانی از طریق اکوسیستمهای گوناگون، ازجمله آب و غذا و به ویژه آب آشامیدنی آمیخته با مدفوع انسان و حیوانات و یا آلودگی مستقیم انسان به انسان در محیطهایی با سطح بهداشتی پایین گسترش مییابد.
دراین میان اهمیت باکتری اشرشیاکلی به دلیل تنوع بیماریهایی که در انسان ایجاد میکند و نیز مقاومتهای دارویی که در اثر مصرف بیرویه آنتیبیوتیک در آن حاصل آمده است غیرقابل انکار است.اشرشیاکلی یکی از پاتوژنهای کلیدی عفونی و یکی از علل بسیار غالب عفونتهای دستگاه ادراری است برخی از سویههای این باکتری ایجاد اسهال میکنند.
اشرشیاکلی از خانوادهی انتروباکتریاسه بوده و کومنسال معمولاً فراوان و بیضرر فلور گوارشی انسان است، با این حال سویههای بیماریزای آن از علل مهم بیماری و مرگ و میر در دنیا، به ویژه کودکان کشورهای در حال توسعه میباشد Russo 2000 - و. - Jawetz2013 همهی سویههای اشرشیاکلی بیماریزا نمایندهی بهداشت عمومی نیستند ولی اغلب آنها حامل پتانسیل عظیمی برای ایجاد بیماری بوده و برای سلامت انسان چالشبرانگیز هستند .
- Matthew2013 - از سال 1971 تا 2442، به تعداد 764 مورد شیوع بیماریهای منتقله از راه آب ثبت شده است که با آب آشامیدنی مرتبط بوده است که تعداد 575457 مورد بیماری و 79 مورد مرگ را موجب شدهاست. عفونت منتقله از راه آب و خطرات بیماری در ایالات متحده آمریکا بر اساس تعداد کل سیستمهای آب، نوع منبع آب، و کل جمعیت در معرض و همهی بیماریهای ممکن و در ارتباط با عفونتهای میکروبی و نه فقط اسهال و استفراغ مورد بررسی قرارگرفته است نتایج نشان میدهد که 14/7 میلیون عفونت و 5/4 میلیون بیماری درسال در جمعیتهایی که از سیستم آبهای زیرزمینی استفاده مینمایند رخ میدهد .
- Qabajah2011 - حضور اشرشیاکلی درآب آشامیدنی به عنوان شاخص جهت بخش آلودگی مدفوعی میتواند نشان دهندهی خطر ابتلا به بیماریهای منتقله از راه آب باشد . - Clerment2012 - بسیاری از سویههای اشرشیاکلی حدت پایینی دارند اما میتوانند بهصورت فرصتطلب در خارج از دستگاه گوارش موجب بیماریهایی مانند بیماریهای دستگاه ادراری و غدد پستانی گردند و بهعنوان یک ارگانیسم فرصتطلب در عفونتهای زخم، پنومونی، مننژیت و سپتیسمی شرکت کنند - جهان تیغ . - 1386 همچنین اشرشیاکلی یکی از پاتوژنهای کلیدی عفونت بیمارستانی است و نیز یکی از علل بسیار غالب عفونتهای دستگاه ادراری است.
برخی از سویههای این باکتری ایجاد اسهال میکنند. زمانی که سیستم دفاعی طبیعی میزبان بیکفایت باشد، اشرشیاکلی ممکن است به جریان خون وارد شده و موجب سپسیس شود. فقدان آنتیبادی IgM ممکن است نوزادان را نسبت به اشرشیاکلی بسیار مستعد و حساس کند . - Gordon2010 - با رواج استفاده از آنتیبیوتیکها در درمان بیماریهای عفونی باکتریایی، مقاومت در سویههای این باکتری نیز به وجود آمده است به طوری که روز به روز بر تعداد باکتریهای مقاوم افزوده میشود مقاومت آنتی بیوتیکی باکتریها به طور ذاتی وابسته به استفاده از عوامل ضد میکروبی یا آنتی بیوتیکها میباشد که مورد توجه دنیا بوده و موجبات نگرانی میکروبیولوژیستها و پزشکها و متخصصان صنایع دارویی را فراهم نموده است.
هدف از این مطالعه سنجش میزان و نوع آلودگی باکتریایی و ارزیابی میزان مقاومت آنتیبیوتیکی باکتری اشرشیاکلی در آب چشمههای آلودهی استان است که از این باکتری به عنوان تعیین شاخص آلودگی آب استفاده میشود و ممکن است به طور بالقوه بیماریزا بوده و دریافت آن توسط انسان به صورت مستقیم یا غیرمستقیم صورت گیرد.
