بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه ابعاد سرمایه اجتماعی و تعهد سازمانی در بین معلمان آموزش و پرورش دهگلان به روش همبستگی انجام شد.جامعه آماری این پژوهش را کلیه معلمان آموزش و پرورش دهگلان و تعداد120نفربرای شرکت در پژوهش حاضر انتخاب شدند.ابزارمورد استفاده در پژوهش دو پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال - 1998 - و پرسشنامه آلن و مایر - 1990 - بود.
به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات از آزمون های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد.نتیجه حاصل از فرضیه ی اصلی پژوهش نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و تعهد سازمانی رابطه معنادار وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد بهترین پیش بینی کننده تعهد سازمانی در بعد رابطه ای از سرمایه اجتماعی بوده است.
بیان مساله
سازمانهای آینده همچون سازمانهای امروزین در محیطی به شدت رقابتی و پیچیده کار خواهند کرد.حرکت شتابان اطلاعات علمی دانش بشری در قرن بیست و یکم قابلیت بقاء سازمانها را به عوامل گوناگونی منوط کرده است. بر اساس بسیاری از مفروضات متداول اما ناگفته یکی از شرایط بقاء سازمانها در چنین محیطی آن است که تمایز بین جمعیت متکثر و ظرف متکثر - فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی،نظامهای سازمانی و... - از نظر دور نماند. همچنان که تبعیت از تعبیر و تفسیرروشنگر و تبیین کننده پیچیدگیها،جستجوی روابط و مناسبات هم افزاینده ،یادآوری سازمانی ،مدیریت بر کثرتها وترویج سازگاری متقابل از دیگر بدیلها محسوب می شود.
در چنین شرایطی سازمانهایی در کار خویش کامیاب اند که خود را چالاک و پویا نموده به باز آفرینی خود اقدام کنند و فرایند نارسای توهم تغییر را فراموش کرده و حرکتی شگرف را از زبان خطی به زبان زنده، از انگاره های مبتنی بر ماشین به انگاره های مبتنی بر بوم شناسی و از ساختارهای صلب به محیطهای دگرگون شونده را آغاز نمایند. این تغییرات نیازمند سرمایه است - دهقان،. - 1390
وجود منابع مختلف در جوامع توسعه نیافته، از زمینه های اساسی و مهم برای توسعه محسوب میشودهر سازمانی برای تحقق اهداف خود دست کم نیازمند سه نوع سرمایه است که مکمل یکدیگرند و رشد و توسعه سازمان نیز مشروط به حضور هر سه دسته سرمایه حداقلی یعنی سرمایه اجتماعی، انسانی و اقتصادی است - اعتصامی و فاضلی کبریا، . - 1388 بدین ترتیب سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از انواع سرمایه در کنار سایر منابع سرمایه ایأثیرت گذار در رشد اقتصادی قرار می گیرد.
عمدتاً در نگاه اول سرمایه اجتماعی در رشد اقتصادی نادیده گرفته می شود ولی این نوع سرمایه شرط لازم و ضروری در رشد اقتصادی هر جامعه ای می باشد. چرا که رشد اقتصادی مستلزم روابط قاعده مند کنشگران اجتماعی می باشد - سویزی و محمدی،. - 1390 بوردیو - 1983 - سرمایه اجتماعی را به صورت "مجموع منابع حقیقی یا بالقوه که مربوط به در اختیار داشتن یک شبکه پایا از روابط کم و بیش رسمی شده آشنایی متقابل یا تصدیق شده اند تعریف کرده است - الگار1 و همکاران،» . - 2011مجموعه ی معینی از هنجارها یا ارزش های غیر رسمی که اعضای گروهی که همکاری و تعاون میان آنها مجاز است، در آن سهیم هستند.
« 389 ارزش جمعی و مشترک شبکه های اجتماعی که همه معیارهای روابط متقابل را شامل می شود و میل به انجام دادن کارهای مربوط به اعضای شبکه را در بر می گیرد - گودرزوند و همکاران، . - 1390 ونیروهایی که پتانسیل توسعه اقتصادی در یک جامعه را با ایجاد و تقویت روابط اجتماعی و الگوهای سازماندهی اجتماعی افزایش می دهند« - پیراهی، . - 1388 از تعاریف دیگر سرمایه اجتماعی است.بوردیو، کلمن،پاتنام و فوکویاما از نظریه پردازان سرمایه اجتماعی محسوب می شوند.
سرمایه اجتماعی یکی از مفاهیمی است که با به بن بست رسیدن نظم بورکراتیک در ساماندهی امور اجتماعی توجه صاحبنظران و اندیشمندان اجتماعی را به خود جلب کرده است - بوردیو،. - 2006 ناهاپیت و گوشال با رویکردی سازمانی به طبقه بندی سرمایه اجتماعی پرداخته و آن را شامل ابعاد ساختاری،شناختی و رابطه ای می دانند - فیضی و رونقی، . - 1390بعد ساختاری: بعد ساختاری به پیکربندی غیرشخصی پیوندهای بین افراد و یا واحدهای اجتماعی اشاره دارد.
وجوه مهم تحت این بعد، سه بعد پیوند شبکه، ترتیبات شبکه، و ثبات شبکه می باشد - یانگ کوح،2011 - ..بعد شناختی: بعد شناختی به آن دسته از جنبه ها که بازنمایی ها، تفاسیر و سیستم مفهومی به اشتراک گذارده شده بین اعضای گروه را فراهم می کند، توجه دارد و وسعت سهیم شدن اعضای تیم پروژه در ادراکی مشترک و گسترش یک رویه شناختی مشترک در میان خودشان را منعکس می کند - یانگ کوح.، و رولینسون2،. - 2011 و اشاره به منابعی دارد که فراهم کننده مظاهر، تعبیرها، تفسیرها و سیستم های مشترک در میان گروه ها است.
مهمترین جنبه های این بعد زبان مشترک، یعنی ابزاری است که از آن طریق افراد با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند و اطلاعات را تبادل می کنند. زبان مشترک قابلیت ترکیب اطلاعات را افزایش می دهد - فیضی و رونقی، . - 1390 وحکایت های مشترک، یعنی داستان ها و استعاره هایی است که در یک جامعه موجب حفظ مجموعه های معانی می شود - فیضی و رونقی، . - 1390بعد رابطهای: روابط شخصی که مردم در میان خودشان به واسطه سوابق تقابلات - در شرایط محیطی سازمان کم نیست - پرورش می دهند.
یک جنبه مهم بعد رابطه ای اعتمادی است که در میان اعضای یک گروه پرورش می یابد - یانگ کوح.،و رولینسون . - 2011 وجود سرمایه اجتماعی در سازمان پیامدهای گوناگونی را برای سازمان به ارمغان می آورد که از آن جمله می توان به تعهدسازمانی اشاره کرد. مفهوم تعهد سازمانی، که اخیرا بیشتر مورد توجه قرار گرفته است - مقیمی، - 1385، بر نگرشی مثبت دلالت دارد که از احساس وفا داری کارکنان به سازمان حاصل می شود و با مشارکت افراد در تصمیمات سازمانی، توجه به افراد سازمان و موفقیت و رفاه آنان تجلی می یابد. باتوجه به مطالب مطرح شده در این بررسی سعی در شناسایی رابطه بین ابعاد سرمایه اجتماعی و تعهد سازمانی در بین معلمان آموزش و پرورش دهگلان بپردازیم.
روش تحقیق
روش تحقیق در این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. روش تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی می باشد. .جامعه آماری این پژوهش را کلیه معلمان آموزش و پرورش دهگلان و با استفاده از فرمول کوکران تعداد120نفربرای شرکت در پژوهش حاضر انتخاب شدند.ابزارمورد استفاده در پژوهش دو پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال - 1998 - و پرسشنامه آلن و مایر - 1990 - بود که روایی صوری و محتوایی هر دو پرسشنامه توسط چند تن از اساتید و صاحبنظران موضوعی تأیید شد.اعتبار پرسشنامه ها نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید که این ضریب برای پرسشنامه سرمایه اجتماعی./91 و برای پرسشنامه تعهد سازمانی./78 بدست آمد به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات از روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.
