بخشی از مقاله
چکیده
امروزه، روشهای مبتنی بر مدل و روش های مبتنی بر بهینه سازی، ازجمله رایجترین روشهای وارونسازی میباشند. این روشها که معمولاً آنها را روشهای قطعی مینامند، دارای یک مشکل اساسی هستند؛ خروجی روشهای قطعی شامل همان محتوای فرکانسی باند فرکانسی لرزهای می باشد. درنتیجه، تفکیکپذیری آنها در حد دادههای لرزهای خواهد بود. هدف از این تحقیق، مشخص کردن زون تولید هیدروکربن در یکی از میادین نفتی جنوب کشور، با استفاده از تلفیق دادههای فرکانس ارتقایافته لرزهای و دادههای چاه-نگاری می باشد.
برای رفع مشکلات ناشی از تفکیکپذیری پایین دادههای لرزه-ای، spectral blueing،که شامل طراحی یک یا چند عملگر می باشد، به منظور تقویت فرکانسهای بالای تضعیف شده باند فرکانسی، بر داده های مهاجرتیافته پس از برانبارش لرزهای اعمال شد. در مرحله بعد، وارونسازی لرزهای، بر دادههای مهاجرتیافته پس از برانبارش لرزهای، که تفکیکپذیری آنها با استفاده از عملگر بلویینگ - blueing operator - ارتقا یافت، اعمال شد. در نهایت، حجم تخلخل با استفاده از تحلیل چندنشانگرهای لرزهای محاسبه شد که نتایج حاصل از آن، انطباق قابل قبولی با دادههای تخلخل نگارهای داخل چاه دارد.
1 مقدمه
امروزه، اکثر مخازن هیدروکربنی کشفشده، علیرغم پیشرفتهای زیاد در روشهای عملیاتی و پردازشی دادههای لرزهای، با مشکلات ناشی از محدودیت پهنای باند فرکانسی مواجه میباشند. لذا افزایش باند فرکانسی و ارتقای تفکیکپذیری دادههای لرزهای، همیشه یک هدف مطلوب درجهت شناسایی و تشخیص بهتر مخازن بوده است.
روشهای وارونسازی لرزهای را میتوان به دو دسته کلی قطعی و تصادفی تقسیم کرد، که هر یک مزایا و معایب خود را دارند. روشهای معمول وارونسازی، که اغلب درحکم روشهای قطعی شناخته میشوند، دارای محدودیتهایی هستند که همگی از محدودیت در پهنای باند فرکانسی لرزهای ناشی می شود. با تلفیق وارونسازی لرزهای با دادههای چاه-نگاری و زمینشناسی، این روش همچنان یک ابزارکارآمد در توصیف مخازن میباشد.
به منظور گسترش پهنای باند، فرکانسهای پایین را میتوان از نگارهای چاه و دادههای سرعت مربوط به مقاطع کوچیافته پیش از برانبارش به دادهها افزود - لاتیمر و همکاران، . - 2000 برای بازسازی فرکانسهای بالا نیز، میتوان با اعمال عملگر spectral blueing بر دادههای لرزهای، تفکیکپذیری دادهها را بهبود بخشید
هدف از این تحقیق، تعیین زون قابل تولید مخازن هیدروکربنی در یکی از میادین نفتی جنوب کشور با استفاده از تلفیق دادههای فرکانس ارتقایافته لرزهای و دادههای چاهنگاری می باشد. میدان نفتی مورد بررسی در خلیج فارس در 40 کیلومتری جنوب شرق میدان گازی پارس جنوبی قرار دارد - گزارش زمین شناسی میدان بلال - .
2 روش تحقیق
spectral blueing، میانگین طیف دادههای لرزهای را با میانگین طیف بازتابندگی دادههای چاه تطبیق میدهد و فرکانسهای بالای تضعیفشده دادههای لرزهای را با طراحی و به کار بردن یک یا چند عملگر بر روی دادههای مهاجرتیافته پس از برانبارش لرزهای تقویت میکند - کاظمینی و همکاران، . - 2008 در واقع، در روش فوق، دادههای لرزهای با همامیخت در یک عملگر معکوس، بر دادههای چاه تصویر میشوند.
در رابطه - 1 - ، S - t - ردلرزه، R - t - مدل بازتاب زمین و N - t - نویز می-باشد. در این تحقیق، ابتدا با اعمال عملگرspectral blueing بر داده-های پس از انبارش لرزهای، فرکانسهای بالا بازسازی شدند، فرکانسهای پایین نیز از دادههای چاه که شامل نگارهای سرعت و چگالی بودند، استخراج شدند.در نتیجه پهنای باند فرکانسی دادههای لرزهای و تفکیکپذیری عمودی لایهها افزایش یافت
شکل .1 مقایسه کیفی بین - الف - برشی از مقطع دادههای لرزهای سه بعدی و - ب - مقطع حاصل از دادههای فرکانس ارتقا یافته لرزه ای
در مرحله بعد، وارونسازی لرزهای مبتنی بر مدل، بر دادههای پس از انبارش لرزهای، که تفکیکپذیری آنها با استفاده از عملگر بلویینگ ارتقا یافت، اعمال شد. خروجی وارونسازی لرزهای که حجم مقاومت صوتی میباشد، به خوبی تغییرات افقی و عمودی ویژگیهای مخزن و تغییرات سنگشناسی را با جزییات دقیق نشان میدهد. لایه-های مخازن نیز با استفاده از وارونسازی دادههای فرکانس ارتقا-یافته لرزهای، به خوبی از هم تفکیک شدند
رد لرزه مصنوعی حاصل از دادههای چاه، با دادههای لرزهای در محل چاهها، همبسته شدند که ضریب همبستگی خوبی در حد 90 بدست آمد
شکل .2 برشی از مقطع مقاومت صوتی، تفکیکپذیری عمودی لایههای مخازن به طور قابل ملاحظهای افزایش یافته است.
شکل .3 محاسبه انطباق دادههای لرزهای و نگارهای چاه و تولید ردلرزه مصنوعی، ضریب همبستگی 90 میباشد.
