بخشی از مقاله
چکیده
زمین لغزش - رانش - و اثرات آن به عنوان مشکلی اصلی در سطح جهان شناخته شده است. این پدیده اغلب منجر به هزینه های گزافی مانند تلفات جانی - به شکل مرگ، جراحت و مانند آن - و خسارات مالی می شود. در راستای حل این مشکل، راه حل های زیادی برای نگاشت حساسیت زمین لغزش ارائه شدهاند. لذا بحث نگاشت حساسیت زمین لغزش در محل رخداد از اهمیت بالایی برخوردار است. در ایران، زمینلغزش به عنوان یک بلای طبیعی، سالیانه خسارات جانی و مالی فراوانی وارد می سازد.
استان مازندران به عنوان یکی از استان های مهمایران، به دلیل شرایط آب و هوایی، بارندگی بیش از حد و کاراکترهای زمین شناسی، از این پدیده تاثیر پذیرفته است. با در نظر گرفتن این موضوع مدل سازی پارامترهای اصلی وقوع زمین لغزش در استان مازندران نقش قابل ملاحظه ای را در مدیریت وقوع این پدیده ایفا خواهدنمود. بنابراین در این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد هریک از عوامل مذکور،از سیستم استنتاج تطبیقی نروفازی - ANFIS - استفاده شده و عملکرد هریک از مدل های تولید شده در این سیستم با هم مقایسه میشوند.
بدین منظور، در گام اول موقعیت های زمین لغزش منطقه ی مطالعاتی با استفاده از تفسیر عکس های هوایی و اندازه گیری های زمینی، شناسایی می شوند. در گام دوم، فاکتورهای شرطی زمین لغزش از قبیل، ارتفاع، شیب، جهت شیب، نقشه انحناء، فاصله از زهکش ها، فاصله از جاده ها، فاصله از رودخانه ها و NDVI استخراج می گردند.
در گام آخر، نواحی حساس به زمین لغزش توسط روش سیستم استنتاج تطبیقی نروفازی آنالیز شده و با استفاده از فاکتورهای شرطی نگاشت میگردند. بدین ترتیب مدل های مختلفی با استفاده از توابع عضویت گوناگون برای نگاشت زمین لغزش به کار گرفته میشود و نتایج آنها با موقعیت های زمین لغزش موجود مقایسه میگردد. این مقایسه با استفاده از نمودار مشخصه های عامل گیرنده - ROC - انجام شده و مساحت زیر نمودار محاسبه میگردد. نتایج نهایی منجر به ارائه مدلی خواهد شد که بهترین جواب از نمودار مورد نظررا استخراج نموده و مساحت زیر نمودار را بهینه سازی مینماید.
-1 مقدمه
زمین لغزشها عمدهترین مخاطرات زمین شناسی و منابع طبیعی در اطراف جهان هستند که در نتیجه ی آن، یافتن محل سکونت و زندگی به عنوان یکی از چالشهای اصلی جهت تصمیم گیری مدیران، دولت مردان و محققین محسوب میگردد. ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خاص به عنوان ششمین کشور از ده کشور نخست بلاخیز جهان میباشد. عواملی همچون: بارش های سنگین، زمین شناسی منطقه، کاراکترهای زمینشناسی و بهره برداری نامناسب از زمین ها مشکل ساز بوده و سبب وقوع زمین لغزش میشوند.
بعضی از انواع زمین لغزش ها ناشی از شرایط آب و هوایی و یا شرایط حاکم بر آن منطقه می باشند. براساس یک برآورد اولیه، سالیانه 500 میلیارد ریال خسارت های مالی از طریق این پدیده برکشور وارد می شود. این در حالیست که میزان تلفات جانی و همچنین منابع طبیعی غیر قابل بازگشت به حساب آورده نشوند .[1] همه ساله پدیده ی زمین لغزش در بیشتر استان های ایران، موجب خسارات اقتصادی به راهها، خطوط راه آهن، بنادر، فرودگاهها، خطوط لوله، خطوط نیرو و ارتباطات، کانال های آبیاری و آبرسانی و تاسیسات معدنی، تاسیسات استخراج، تصفیه و پالایش نفت و گاز، جنگلها و مراتع و منابع طبیعی، مزارع و مناطق مسکونی شهری و روستایی می گردد.
با توجه به شکل - -1-1 - استانهای مازندران، گیلان، چهارمحال و بختیاری، آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، تهران، مرکزی، زنجان، کهکیلویه و بویراحمد، فارس، کردستان، کرمانشاه، خراسان و لرستان از جمله استانهایی هستند که تعداد گزارشات وقوع و خسارات وارده از زمین لغزش ها در آنها چشمگیرتر میباشد.[2] باوجود شواهد زیادی از تعداد زمین لغزش های بزرگ و کوچک و همچنین لغزش های قدیمی و جوان در سراسر کشور، متاسفانه تخمین دقیقی از زمین لغزش ها در دسترس نیست - برآب، . - 1989
پدیدهی زمین لغزش و پیش بینی یا شناسایی مکان های حساس به زمین لغزش با توجه به هدف جلوگیری از خسارات مالی و جانی فراوان که به افراد و جامعه تحمیل میکند همواره از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است جدول 1-1 نشان دهنده تعداد تقریبی قربانیان در سال - 1389 - 2010 در کشورهای مختلف میباشد که به ترتیب از جدیدترین تا قدیمی ترین زمین لغزش مرتب شده است.
