بخشی از مقاله
چکیده
سابقه و هدف : تب کیو یک بیماري مشترك انسان و دام است که عامل آن کوکسیلا بورنتی می باشد. این بیماري در حیوانات اهلی و وحشی و با گسترش جهانی دیده می شود. گاو گوسفند و بز منابع مهم عفونت در انسان هستند. مصرف شیر خام یکی از راههاي انتقال این بیماري به انسان است. هدف از این پژوهش بررسی میزان شیوع کوکسیلابورنتی در مخازن شیر گاو به روش PCR است.
مواد و روش ها : این مطالعه توصیفی مقطعی بر روي 100 نمونه شیر گاو تهیه شده از مخازن شیر از مناطق مختلف شهرستان جهرم انجام شد. از نمونه هاي شیر، استخراج DNA صورت گرفت. سپس با استفاده از پرایمرهاي اختصاصی OMP واکنش PCR انجام شد. محصولات PCR روي ژل آگاروز، الکتروفورز گردید.
یافته ها: از مجموع 100 نمونه شیر مورد بررسی 11 نمونه به کوکسیلابورنتی آلوده بودند. هیچ ارتباط معنی داري بین آلودگی با کوکسیلابورنتی و نوع دامداري ، منبع آب آشامیدنی و نوع تغذیه وجود ندارد. فقط با ماه نمونه گیري ارتباط معنی دار مشاهده شد.
نتیجه گیري: با توجه به شیوع نسبتا" بالاي تب کیو در بین گاوهاي شیري منطقه به کارگیري راههاي پیشگیري شناسایی و درمان ضروري به نظر می رسد. از طرف دیگر به منظور شناخت کامل اپیدمیولوژي این بیماري در ایران انجام مطالعات بیشتر ضروري است.
مقدمه
تب کیو یک بیماري مشترك انسان ودام است که توسط یک باکتري ریکتسیال درون سلولی اجباري ، کوکسیلا بورنتی ، ایجاد می شود. این بیماري در سراسر دنیا به جز نیوزیلند دیده شده است. کوکسیلا بورنتی می تواند حیوانات زیادي مثل حیوانات مزرعه و خانگی - سگ، گربه وخرگوش - ، حیوانات وحشی، بند پایان - اغلب کنه - ، ماهی و پرندگان را آلوده کند - 1و. - 2 گاو، گوسفند و بز مهمترین منابع عفونت انسان هستند - 3،4،5و. - 6 رحم و غدد پستانی محل اولیه عفونت در فاز مزمن بیماري در نشخوارکنندگان است.
حیوانات آلوده کوکسیلابورنتی را درحین زایمان به وسیله محصولات تولد، مثل جفت به محیط وارد می کنند که به مدت طولانی در محیط پایدار می ماند. باکتري می تواند در شیر، مدفوع ،ادرار، ترشحات واژن و منی نیز ترشح شود 3 - ،4،7 و8 - .عفونت اساسا˝ با تنفس آئروسل هاي حاصل از جفت آلوده یا مایعات بدن ایجاد می شود. مصرف شیرخام و محصولات لبنی آلوده نیز می تواند باعث بیماري شود - 3،5و. - 8 تب کیو در گوسفند و بز اغلب باعث سقط می شود، در حالی که در گاو سقط به ندرت دیده می شود و بیشتر اختلالات تولیدمثلی روي می دهد.
براي تشخیص روتین عفونت کوکسیلابورنتی، اغلب از تست هاي سرولوژي complement fixation - ، الایزا و ایمونوفلورسنس غیرمستقیم - استفاده می شود ولی این تست ها دقیق نیستند. PCR یک روش مفید براي تشخیص این بیماري است که بسیار حساس و اختصاصی می باشد 4 - ،10، 11و. - 12 هدف این مطالعه، بررسی شیوع کوکسیلابورنتی درنمونه هاي مخازن شیرگاو در شهرستان جهرم به روش PCR Nestedمی باشد.
مواد و روش ها
این مطالعه به صورت مقطعی توصیفی بر روي 100 نمونه شیر گاو تهیه شده از مخازن شیر در مناطق مختلف شهرستان جهرم انجام شد. استخراج : DNA بعد از سانتریفیوژ و برداشتن لایه هاي چربی و شیر - 3 - استخراج DNA با کیت DNPTM شرکت سیناژن انجام شد. : PCR پس از استخراج DNA با استفاده از پرایمرهاي اختصاصی پروتئین غشایی - OMP - واکنش Nested PCR انجام شد.کلیه پرایمرها توسط شرکت سیناژن ایران ساخته شده است.
روش :Nested PCR مرحله اول واکنش در یک حجم 25میکرولیتري شامل 2.5 میکرولیتر DNA نمونه ، 1.5 میلی مولار MgCl2 ، 0.2میلی مولار dNTP mix ، 1 میکرولیتر پرایمر OMP1، 1میکرولیتر پرایمر OMP2 و 2.5 واحد از آنزیم - Taq DNA polymerase - Cinna Gen,Iran انجام شد. برنامه دمایی PCR به صورت زیر در دستگاه ترموسایکلر انجام گردید:
مرحله دوم : برنامه دمایی و مخلوط واکنش گرهاي مرحله دوم نیز مشابه مرحله اول بود با این تفاوت که از محصول PCR مرحله اول به عنوان DNA الگو و پرایمرهاي OMP4 , OMP3 استفاده شد.در همه واکنش ها از کنترل مثبت و منفی استفاده شد.از DNA باکتري به عنوان کنترل مثبت استفاده گردید. کنترل منفی نیز شامل تمام واکنش گرها به جز DNA الگو بود که هم حجم آن آب مقطر اضافه شد.
الکتروفورز : محصولات واکنش با ژل آگاروز 1.5 ٪ ، الکتروفورز و با دستگاه ژل داك مشاهده شد. پس از جمع آوري اطلاعات ، داده ها در نسخه پانزدهم نرم افزار SPSS وارد گردید. براي تحلیل متغیرها از آزمون آنووا استفاده و مرز معنی داري روي P≥.05 قرار داده شد.
نتایج وبحث
از مجموع نمونه هاي مورد بررسی 11٪ به کوکسیلابورنتی آلوده داشتند. بین آلودگی با باکتري ، نوع دامداري ، منبع آب آشامیدنی و نوع تغذیه دام ، ارتباط معنی داري مشاهده نشد. اما بین جداسازي باکتري و ماه نمونه گیري ،ارتباط معنی داري وجود داشت - . - P=.026 در مطالعه رحیمی و همکاران میزان شیوع کوکسیلابورنتی در نمونه هاي مخازن شیرگاو، گوسفند و بز در استان چهارمحال و بختیاري به روش Nested-PCR بررسی شد. نتایج تحقیق آنها میزان شیوع 6.2٪ را در مخازن شیر گاو نشان داد در حالی که میزان شیوع کوکسیلابورنتی در گوسفند صفر و در بز 1.8٪ بود - . - 14
اخیرا" در مطالعه اي در استان اصفهان میزان شیوع 3.2٪ براي کوکسیلابورنتی در بین گاوهاي شیري دیده شد - . - 15 در مطالعه Fertz و همکاران در سوئیس میزان شیوع4.7٪ براي کوکسیلابورنتی در مخازن شیر گاو به روش Nested-PCR گزارش شد . - 13 - درمطالعه دیگري در آمریکا میزان شیوع این باکتري در نمونه هاي مخازن شیر بسیار بالا - 90٪ - > بود . - 9 - نتایج متفاوت می تواند به دلیل تفاوت اپیدمیولوژي بیماري در مناطق مختلف باشد.
حیوان آلوده کوکسیلابورنتی را غیراز شیر از طریق مدفوع، ترشحات واژن، ادرار و محصولات تولد، مثل جفت دفع می کند، بنابراین فقط با بررسی نمونه هاي شیر راجع به وضعیت حیوان، نمی توان به درستی قضاوت کرد - . - 7 گاو کوکسیلابورنتی را اغلب در شیر ترشح می کند ، درحالی که گوسفند بیشتر در مدفوع و ترشحات واژن و بز در ترشحات واژن، مدفوع و شیر ترشح می کند - . - 8
از آنجایی که گاو از منابع مهم عفونت در ایران است، بنابراین براي کنترل بیماري در حیوان وجلوگیري از انتقال آن از حیوان به انسان پیدا کردن محل هاي شیوع عفونت و شناسایی حیوان آلوده به منظور جداسازي و درمان آنتی بیوتیکی، بسیار مهم می باشد. از طرف دیگر بررسی نمونه هاي مخازن شیر تشخیص سریع، آسان و ارزان را امکان پذیر می کند.
از آنجایی که اپیدمیولوژي این بیماري در ایران هنوز کاملا" شناخته نشده ، انجام مطالعات بیشتر ضروري است. پیشنهاد می شود در پژوهش هاي بعدي ، سایر حیوانات مزرعه افراد مرتبط با آنها ، شیر و محصولات لبنی، نیز از نظرآلودگی به کوکسیلابورنتی بررسی شوند. همچنین در محل هاي شیوع حیوانات آلوده از سایر حیوانات جدا شده ، مورد درمان آنتی بیوتیکی قرار گیرند.
