بخشی از مقاله
چکیده
نیاز روز افزون به انرژی و در نظر گرفتن اهمیت مسائل زیستمحیطی، موجب گسترش انرژیهای تجدیدپذیر شده است و در این میان، انرژی بادی با سرعت بیشتری در حال تکامل است. ارزیابیهای انجام شده در ایران نشان دهنده پتانسیل مناسب در زمینه بادی را نشان میدهد.
در این پژوهش برای تعیین مکانهای مناسب جهت احداث نیروگاه بادی در استان اردبیل، بر اساس 9 معیار ارزیابی شناسایی شده شامل: سرعت باد، فاصله از خطوط انتقال برق، کاربری اراضی، دسترسی به راهها، فاصله از مناطق مسکونی، تراکم جمعیت، فاصله از ساحل و رودخانه، ارتفاع و شیب، مناطق مختلف استان اردبیل مورد ارزیابی قرار میگیرند. ضریب اهمیت نسبی هر کدام از معیارها و زیرمعیارهای تعریف شده با استفاده از روش AHP، تعیین میگردد. در نهایت، مکانهای استان اردبیل از نظر قابلیت احداث نیروگاه بادی مشخص میشوند.
.1 مقدمه
انرژی بادی، یکی از بهترین و اقتصادیترین انواع انرژیهای تجدیدپذیر میباشد که نه تنها سبب کاهش بسیاری از دغدغههای بشری، مانند آلودگیهای زیستمحیطی و به دنبال آن بیماریهای نوپدید، پایانپذیری منابع فسیلی و مانند آنها میشود، بلکه با توجه به شرایط اقلیمی و آب وهوایی ایران، میتواند به خوبی گسترش یابد. در دهههای اخیر، تأمین انرژی موردنیاز جوامع بشری و دسترسی به منابع پایدار به عنوان یکی از بزرگترین چالشهای بینالمللی مطرح بوده است. انتظار میرود تقاضای انرژی در جهان در بین سالهای 2000 تا 2030 به طور متوسط8 درصد در سال افزایش یابد
بخش عمده منابع انرژی سوختهای فسیلی هستند که از تأثیرهای مخرب آنها میتوان به افزایش آلایندهها - به طور عمده شامل گازهای گلخانهای - اشاره کرد. به عنوان نمونه میتوان به افزایش انتشار گاز CO2 طی دوره 40 سال از 1990 تا 2030 ، از 21 به 45 گیگا تن اشاره کرد.[2] بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در حال اتخاذ سیاستهایی برای حرکت به سمت استفاده از انرژی تجدیدپذیر مانند: بادی و خورشیدی و کاهش میزان وابستگی به سوختهای فسیلی هستند
مطالعات انجام شده در زمینه پیشبینی پتانسیل انرژی باد در ایران نشان میدهد که تنها در 26 منطقه - شامل بیش از 45 سایت مناسب - میزان ظرفیت اسمی سایتها با در نظر گرفتن متوسط بازدهی 33 درصد، در حدود 6500 مگاوات است
و در مطالعات دیگری این رقم تا 15000 مگاوات نیز تخمین زده شده است.[4] در سال 1373، اولین توربین بادی مدرن مدل 500 کیلووات Nord-Tank در شهر منجیل نصب شده است که تا سال 1383، این تعداد به 56 و در پایان سال 1391، به 180 توربین رسیده است. پتانسیل انرژی باد در منطقه منجیل بررسی شد که این منطقه به عنوان یکی از مناطق بادخیز جهان معرفی شده است.
مطالعه امکان سنجی نصب توربین باد برای چند شهر استان یزد انجام شده است که بر اساس دادههای آماری 13 ساله از 11 ایستگاه، پتانسیل انرژی باد از نظر سرعت و جهت را مورد بررسی قرار داده است
یک برآورد آماری از توابع توزیع سرعت و جهت باد بر اساس داده های 11 ساله باد در تهران انجام دادند و مطالعه آنها نشان داد که محل مورد بررسی پتانسیل خوبی برای استفاده از انرژی باد ندارد.[7] علاوه بر این، امکانسنجی احداث نیروگاه بادی10 مگاواتی مراوه، در این پژوهش بر اساس اطلاعات هواشناسی و با استفاده از نرمافزار کامفار، امکانسنجی فنی و اقتصادی احداث یک، نیروگاه بادی 10 مگاواتی بررسی شده است.
پژوهش در زمینه، پتانسیلسنجی انرژی باد در استان کرمانشاه انجام شده است که نتایج این پژوهش گویای این است که سه ایستگاه روانسر، سرپل ذهاب و کنگاور، پتانسیل مناسبی برای تولید انرژی باد دارند، منطقه اسلام آبادغرب در صورت استفاده از توربینهای بادی مرتفع، برای بهرهبردای از انرژی باد مناسب است و کرمانشاه برای استفاده از انرژی باد، پتانسیل مناسبی ندارد.
استقرار نیروگاه بادی با استفاده از AHP-SAW برای استان اردبیل انجام گرفته شده است که نتایج نشان داد که دشت اردبیل و دامنه کوههای سبلان میتواند مکان مناسبی جهت احداث نیروگاه بادی باشد.[10] به ارزیابی مکان مزارع بادی با استفاده از GIS پرداختند.[11] به انتخاب مزارع بادی با استفاده از تکنیک FAHP-FTOPSIS پرداختند.[12] به ارزیابی مکان مزارع بادی با استفاده از AHP پرداختند.[13] در این مقاله به شناسایی مکانهای مناسب جهت احداث نیروگاه بادی با استفاده از تکنیک AHP در استان اردبیل است که از 4 معیار اصلی و 11 زیرمعیار استفاده شده است.
.2 روش پیشنهادی
انتخاب مکانهای مناسب جهت احداث نیروگاه بادی، یک فرآیند تصمیمگیری بوده است که در این مقاله در سه مرحله کلی انجام می شود - شکل - 1م شاهده شود. در مرحله نخ ست شاخصهایی که بی شترین کاربرد را دارا میبا شند، جهت مکانیابی ا ستفاده می شوند که در جدول 1 آورده می شوند، در مرحله بعد سل سله مراتب شاخصها ت شکیل و در نهایت با ا ستفاده از AHP رتبهبندی انجام گرفته شده است.
شکل - 1 مراحل رویکرد پیشنهادی جدول - 1معیارهای در نظر گرفته شده - ساختار فرآیند سلسلهمراتبی -
.3 فرآیند تحلیلسلسهمراتبی
با توجه به پیچیدگی روزافزون مربوط به مسایل تصمیمگیری و انتخاب مکانهای مناسب جهت احداث نیروگاه بادی، استفاده از ساختار سلسله مراتبی پیشنهاد میشود. رویکرد این مقاله این امکان را میدهد که در تعریف شاخصها سطحبندی داشته باشیم، به عبارت دیگر میتوان هر شاخص را به زیر شاخصهای دیگر شکست و خود این زیر شاخصها به نوبهی خود به زیرشاخصهای دیگر قابل تجزیه تبدیل کرد و این روند تا جایی ادامه یابد که تصمیم گیرندگان تشخیص دهند
