بخشی از مقاله
چکیده
مقدمه : با توجه به افزایش روزافزون جمعیت و در پی آن تولید پسماند بیشتر، سیستم صحیح مدیریت پسماند در بسیاری از کشورها به عنوان یک استراتژی مهم تلقی می شود. تولید ضایعات از مشخصات ویژه هر واحد صنعتی است که نیروگاه مورد مطالعه نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد.هدف از این تحقیق، شناسایی و طبقه بندی پسماندها، به منظور مدیریت آن ها، تا آخرین مرحله از مدیریت پسماند در نیروگاه سیکل ترکیبی کرمان است.
مواد وروشها: این مطالعه که به صورت میدانی در نیروگاه سیکل ترکیبی کرمان انجام یافت، در این تحقیق پس از شناخت و بررسی فرآیند تولید، نقاط تولید پسماند و دوره تخلیه پسماندها ،نوع تناژ پسماند تولیدی، شناسایی شد وسپس به پسماندهای شناسایی شده توسط RCRA کدهای مخصوص اختصاص داده شد وپسماندها به خطر ناک وغیر خطرناک تفکیک شدند.
نتایج: پس از شناسایی پسماندهای تولیدی به وسیله قانون RCRA مشخص گردید %56 از پسماندهای صنعتی تولیدی جز پسماندهای خطرناک محسوب می شود ونیز دراین نیروگاه مهمترین پسماند روغن مستعمل ژنراتور می باشد. که از کل پسماندهای خطرناک شناسایی شده %46/15 در لیست F و %53/85 در لیست K فرارگرفتند به طوریکه %47/82 از گروه پسماندها دارای خصوصیت سمی،%39/15 دارای خصوصیت اشتعال پذیری، %8/69 خورنده،%4/34 واکنش پذیر، می باشد و به ازاء هر مگاوات برق تولیدی در ساعت 14/38 گرم پسماند صنعتی در نیروگاه سیکل ترکیبی کرمان تولید می شود .
بحث ونتیجه گیری: کاهش میزان ضایعات در منبع تولید از طریق عملیات بطور صحیح و اصولی، تغییر در مواد اولیه مصرفی، پتانسیل استفاده مجدد از پسماندو بازیافت پسماندهاومدیریت فعلی پسماندها از طریق ذخیره سازی در مخازن وظروف استانداردومسقف نمودن وبتون ریزی کف ،شیب بندی وسکوبندی محل دپو ودر نهایت طرح احداث بارانداز روغنی، از بهترین راهکار های مدیریتی در نیروگاه سیکل ترکیبی کرمان پیشنهاد گردید.
-1 مقدمه
در ایران گسترش بی رویه صنایع، عدم رعایت اصول زیست محیطی در توسعه صنایع، باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی فراوانی در بعضی از مناطق کشور شده است در سال های گذشته دفع بی رویه مواد زائد صنعتی توانست بسیاری از مناطق کشور را تخریب کند تعدادی از کشورها برای نظارت و کنترل مواد زائد زیان آور، قوانین کشوری و ملی تصویب نمودند که هدف اصلی آن به حداقل رساندن خطرات بالقوه زباله های صنعتی و خطرناک برای انسان و محیط زیست می باشد.
بنابراین یکی از چالش های زیست محیطی هر واحد صنعتی تولید پسماندهایی که باید به نحو مطلوب مدیریت شوند تا از آلودگی محیط زیست جلوگیری به عمل آید یک سیستم مدیریت پسماند در برگیرنده کلیه فعالیت های مرتبط در زمینه کمینه سازی، تولید، جمع آوری، نگهداری موقت و در نهایت بازیافت، استفاده مجدد و یا دفع ضایعات است با پیشرفت علم و تکنولوژی مواد زاید جامد بسیار دگرگون شده است که سبب ایجاد و تولید پسماندهای عادی، خطرناک و صنعتی و ... می گردد
به منظور دسترسی به مدیریت و کنترل تولید ضایعات در صنایع باید از تعداد و نوع ترکیب زباله های صنعتی و همچنین شیوه های مدیریت مواد زاید و شرکت های درگیر مطلع بود.
در ارتباط با طبقه بندی مواد زائد خطرناک در دنیا استاندارد جامع که تمامی زائدات خطرناک را به صورت یکپارچه در برگیرد وجود نداشته و هر یک از کشورها و سازمان های بین المللی بسته به نیازهای خود اقدام به طراحی و به کارگیری استانداردی مناسب با شرایط خود کرده اند.
عمده زائدات جامد صنعت برق کشور از نیروگاه ها بوده و به ویژه مربوط به نیروگاه بخاری و سیکل ترکیبی است که از سوخت گاز و گازوئیل استفاده کرده و منابع تولید آلاینده های زائدات مرتبط با احتراق و سیستم گردش و تصفیه آب و زباله های انسانی و لجن های ناشی از تصفیه پساب بهداشتی است.
با توجه به مشکلات ناشی از مواد زائد شیمیایی و خطرناک، تدوین استراتژیهای کنترل، بکارگیری یک سیستم مدیریت ملی در نگهداری و حمل و نقل و دفع اصولی در نیروگاه های تولید برق بسیاری حائز اهمیت است. اعمال برنامه های کنترل مواد زائد هزینه هایی در بردارد که این هزینه ها کمتر از هزینه های فرسایش و پاکسازی این آلودگی ها از محیط زیست، پس از ورود آن به محیط می باشد
نظر به اینکه مدیریت ضایعات سبب رفع مشکل با تکیه بر خواستگاه آن می باشد بدین لحاظ در بسیاری از کشورها، مدیریت نوین مواد زائد به عنوان یک استراتژی مهم تلقی می شود.
پسماندهای صنایع برق بخش قابل توجهی از مجموع پسماندهای تولیدی را تشکیل می دهد که ماهیت این پسماندها از صنعتی به صنعت دیگر متفاوت است لذا دستیابی به الگویی ثابت جهت مدیریت این مواد امکان پذیر نمی باشد
بنابراین در نیروگاه سیکل ترکیبی کرمان نیز از این قانون مستثنی نبوده و سالانه مقادیر زیاید پسماندهای عادی و صنعتی و ویژه تولید می کنند که این موضوع نیاز به شناسایی و طبقه بندی پسماندهای عادی و خطرناک این صنعت می باشد لذا پسماندهای تولید شده در نیروگاه سیکل ترکیبی عمدتاً پسماندهای عادی و انسانی، پسماندهای نفتی، روغن روانکاری توربین، روغن مستعمل دیزل ژنراتورها، لجن مخازن، سوخت باتری های صنعتی، پشم شیشه، قراضه آهن و غیره ... می باشد.
-2 روش کار
مطالعه حاضر از نوع توصیفی در نیروگاه کرمان که از نوع سیکل ترکیبی، در کیلومتر 3 جاده باغین و در کیلومتر 20 جاده کرمان - رفسنجان موقعیت جغرفیایی محدوده مطالعه نزدیک - شهرستان کرمان مرکز استان کرمان واقع شده است طول جغرافیایی آن 56 0 8‘ شرقی و عرض جغرافیایی 30 0 18‘ شمالی می باشد.
سوخت اصلی این نیروگاه گاز طبیعی و سوخت پشتیبان نفت و گاز - گازوئیل - است، که در مخازن بیست میلیون لیتری ذخیره سازی می شود و گاز به میزان %70 و گازوئیل به میزان %30 سوخت این نیروگاه را تشکیل میدهد میزان مصرف گاز و گازوئیل نیروگاه به ازای هر مگاوات تولید انرژی الکتریکی در حالت سیکل گاز به ترتیب 335 متر مکعب با 35 لیتر و با %10 تقریب میباشد این نیروگاه قابلیت استفاده از سوخت مختلت، کنترل آلاینده های زیست محیطی و استفاده از بویلر مشعل دار را دارا می باشد.
تحقیق حاضر که به صورت میدانی وکتابخانه ای در نیروگاه سیکل ترکیبی کرمان انجام شد. این تحقیق از دی ماه سال 1395 خورشیدی آغاز گردید و به مدت 6 ماه به طول انجامید. طی این مطالعه پس از شناسایی وبررسی فرایند تولید در نیروگاه سیکل ترکیبی، به شناسایی نقاط تولید پسماند، نوع پسماند، حجم ودوره تخلیه پسماند ها، محل تخلیه واقدامات کنترلی جهت کنترل کاهش آلودگی آنها اقدام شد. طبقه بندی پسماند ها بر اساس 4 خصوصیت 1 - I,C,R,T - بر اساس قانون RCRA 2 و 4 فهرست مواد زاید خطرناک با منشا نامشخص،مواد زاید خطرناک با منشا مشخص،مواد زاید خطرناک حاد ومواد زاید خطرناک سمی صورت گرفت.
-3 نتایج
به منظور شناسایی وطبقه بندی انواع پسماندهای تولیدی اقدام به بررسی فرایند کلیه واحد های تولدی،تجهیزات وقطعات گردید کلیه خروجی ها استخراج ودوره تخلیه ونحوه مدیریت هر کدام از پسماند ها بررسی شد که به شرح ذیل ارایه می گردد.
-1-3 پسماند شناخته شده در نیروگاه سیکل ترکیبی کرمان براساس محل تخلیه و تناوب تخلیه
در ادامه کلیه پسماندهای روغنی، حلالها مواد شیمیایی، پلاستیک ها، فلزات ،پسماندهای شبه شهری، نخاله های ساختمان، کاغذ وغیره، به منظور شناسایی و طبقه بندی نوع ، آنالیز و نحوه ایجاد، تناوب و محل تخلیه طبق جدول شماره 1 ارائه می گردد.
