بخشی از مقاله
چکیده
سرمايهگذاري از راههاي مختلفي صورت ميگيرد که از جمله آنها، سرمايهگذاري در سهام شرکتها از طريق بورس اوراق بهادار است. از آنجا که رونق بورس اوراق بهادار به عنوان معياري بسيار مهم براي سنجش توسعه اقتصادي کشور مطرح ميباشد، آثار اقتصادي و اجتماعي آن بر توازن و تعادل اقتصادي و رواني جامعه اثرگذار است. از جنبه تئوريك، ميزان و نحوه دسترسي فعالان بازار به اطالعات مورد نياز جهت تصميمگيري در خريد و فروش سهام، تأثير مستقيمي بر شكلگيري فعل و انفعالات بازار دارد.
باتوجه به اين که ماليه رفتاري - behavioral finance - سرمايهگذاران و نحوه تصميمگيري در بورسهاي اوراق بهادار، ناشي از عوامل مختلفي است، تحقيق حاضر به منظور شناسايي اين عوامل صورت گرفت. ابتدا ازطريق پرسشنامه، اطالعات جمعآوري گرديد و سپس با استفاده از روش تحليل عاملي و نرمافزارSPSS ، عوامل مربوط شناسايي شد.
در ادامه عوامل مذکور در حوزه عوامل سياسي، اقتصادي، و ويژگيهاي رواني- شخصيتي با انجام تحليل مسير و با استفاده از نرمافزار ليزرل - LISREL - مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج تحقيق نشان ميدهد که به ترتيب عوامل سياسي، ويژگيهاي رواني- شخصيتي و عوامل اقتصادي، بالاترين تأثير را بر تصميمگيري سهامداران در بورس اوراق بهادار تهران دارد.
. مقدمه
وجود بازارهاي مالي قوي و کارآمد همراه با سازمانهاي مالي مناسب و فعال، از شاخصهاي رشد و توسعه اقتصادي هر کشوري است. امروزه يكي از مهمترين عوامل تاثيرگذار بر اقتصاد کشورها، سرمايهگذاري و امور مربوط به آن است. اين موضوع به دليل اينكه عاملي براي توليد، اشتغال و به حرکت درآوردن چرخهاي اقتصادي کشور است، از جمله موضوعات اجتنابناپذير ميباشد.
سرمايهگذاري از راههاي مختلفي صورت ميگيرد که از جمله آنها، سرمايهگذاري در سهام شرکتها از طريق بورس اوراق بهادار است. از آنجا که رونق بورس اوراق بهادار به عنوان معياري بسيار مهم براي سنجش توسعه اقتصادي کشور مطرح ميباشد، آثار اقتصادي و اجتماعي آن بر توازن و تعادل اقتصادي و رواني جامعه اثرگذار است.
بورس اوراق بهادار، يك بازار اقتصادي است که در آن، خريد و فروش اوراق بهادار تحت ضواب و قوانين خا صورت ميگيرد.با عنايت به عرضه سهامِ بزرگترين و مهمترين واحدهاي اقتصادي کشور در تالارهاي بورس، هرگونه تغيير در شراي اقتصادي، سياسي و... ميتواند به سرعت بر بورس اوراق بهادار تاثير گذاشته، آن را دچار نوسان کند. در مباح نوين رشته مديريت مالي، تصميمگيري سرمايهگذاران صرفاً بر مبناي تجزيه و تحليل کمي و عقالني انجام نميشود، بلكه عوامل ناشي از انتظارات بازار نيز تاثير زيادي بر نحوه واکنش سهامداران به فعل و انفعالات بازار خواهد گذاشت.
به طور کلي، سرمايهگذاران در زمان تصميمگيري به دو عامل مهم ريسك و بازده توجه دارند. برخالف سرمايهگذاران عمده که ابزارها و امكانات گستردهاي را براي ايجاد تناسب بين اين دو متغير در اختيار دارند، سرمايهگذاران انفرادي غالباً فاقد اينگونه ابزارها هستند. بعالوه، بالا بودن نرخ نوسانات اقتصادي و سياسي، بي ثباتي قوانين و مقررات و... منجر به افزايش ريسك تصميمگيري در بورس اوراق بهادار ميشود.
.2 پیشینه پژوهش
کاثلين بايرن - - 5002، در تحقيقي با عنوان "چگونه مشتريان - سرمايهگذاران - ريسك محصولات مالي را ارزيابي ميکنند؟" عوامل تأثيرگذار در محصولات مالي را به وسيلهي متغيرهايي نظير ادراک ريسك، تمايل به ريسك، اطالعات عملكرد گذشته، نرخ بازده تاريخي، نرخ بازده مورد انتظار، تخصيص سرمايه بررسي کرده است؛ نتايج اين بررسي نشان داد که وجود اطالعات عملكرد گذشته در مورد يك شرکت براي سرمايهگذاران، مبنايي براي نرخ بازده مورد انتظار بالاتر ايجاد ميکند.
ماديتينوس و سويك «رفتار سرمايهگذاران در بورس اوراق بهادار آتن» را مورد بررسي قرار دادهاند؛ نتايج اين تحقيق بيان ميکند که سرمايهگذاران جزء، هنگام تصميمگيري براي سرمايهگذاري، بيشتر بر اخبار روزنامهها و رسانهها و شايعات بازار تكيه ميکنند. حسن التميمي از دانشگاه شارجه به تحقيق درباره "عوامل مؤثر بر رفتار سرمايهگذاران جزء: مطالعه تجربي از بازارهاي مالي امارات متحده عربي " - UAE - پرداخته؛ متغيرهاي مستقل در اين تحقيق شامل عوامل مذهبي، سهم بازار و اعتبار شرکت، اطالعات حسابداري، اطالعات عمومي در دسترس، توصيه وکيل و نيازهاي مالي شخصي ميباشد.
نگي و آبنبرگر "عوامل تأثيرگذار در رفتار سرمايهگذاران جزء" را بررسي نمودهاند ؛ نتايج اين تحقيق به ترکيبي از عوامل مالي و غير مالي اشاره دارد. طبق اين تحقيق سرمايهگذاران برداشت يكساني از عوامل مؤثر بر تصميمگيري ندارند. لوسي و داولينگ "نقش احساسات در تصميمگيري سرمايهگذاران" را مورد تحقيق قرار داده که بر اساس نتايج اين تحقيق در بعضي از مواقع، وضعيت رواني سرمايهگذاران در هنگام تصميمات سرمايهگذاريشان، بر قضاوت آنان تأثير ميگذارد.
سوتار و کالرک مورفي اين موضوع که "سرمايهگذاران جزء به چه چيز اهميت ميدهند" را بررسي کردهاند؛ نتايج اين تحقيق نشان ميدهد که اکثريت سرمايهگذاران جزء، تمايل کمي به سفته بازي دارند وطبعاً سرمايهگذاران بلندمدت هستند. عالوه بر تحقيقات خارجي ذکر شده، تحقيقات داخلي ديگري نيز در اين زمينه صورت گرفته است. "نقش اطالعات مالي در تصميم گيري سرمايهگذاران در بورس اوراق بهادار تهران" توس شهريار فرخنيا، دانشگاه علوم و فنون مازندران، 1731 ؛ طبق نتايج اين تحقيق سرمايهگذاران در بورس تهران در تصميمگيري نسبت به خريد و فروش و قيمت سهام از الگوي خاصي مبتني بر روش هاي علمي و تكنيكي از معامالت استفاده نميکنند.
صفري - - 1731 تحقيقي با عنوان "عوامل مؤثر بر جذب سرمايههاي افراد حقيقي در بورس اوراق بهادار تهران" کرده است. هدف اصلي اين پژوهش، بررسي عوامل مؤثر بر جذب سرمايهاي اشخا حقيقي در بورس اوراق بهادار تهران است. "بررسي عوامل مؤثر بر تصميمگيري سهامداران در بورس اوراق بهادار ايران" توس مهدي خادمي گراشي، دانشگاه مازندران؛ عوامل مورد بح در اين تحقيق در چهار محور شامل عوامل اقتصادي، عوامل سياسي، عوامل رواني و عوامل داخلي مورد بررسي قرارگرفته است.
"بررسي عوامل موثر بر سرمايهگذاري در محصولات مالي - سهام - در بورس اوراق بهادار در سال "1732 توس ، هادي تيموري دانشگاه اصفهان؛ نتايج حاصل از پژوهش صورت گرفته حاکي از آن است که ادراک ريسك سرمايهگذاري بر تمايل به ريسك، نرخ بازده مورد انتظار، تخصيص سرمايه و اطالعات عملكرد گذشته بر تمايل به ريسك و نرخ بازده مورد انتظار تأثيرگذار ميباشد.
