بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به پیچیدگی و دنیای رقابتی کنونی شرکتها و سازمانها برانند که بتوانند از این موقعیت بهره لازم را برده و بعبارتی از سایر شرکتها عقب نمانند لذا با توجه به گستردگی و تنوع محصولات و بازارها و نیاز مشتریان ، شرکتها باید فضایی را ایجاد کنند که بتوانند به کلیه نیازهای مشتریان پاسخ دهند. لذا برای این منظور هلدینگها بوجود آمدند. طبق تعریف: هلدینگها شرکتهایی هستند که با خرید سهام شرکتهای دیگر - معمولا اکثر سهام - در انتخاب مدیران و هیات مدیره نقش آفرینی کرده و در تصمیمات کلان شرکت دخالت می کنند.
در این تحقیق با توجه به بررسی هلدینگهای سایر کشورها و ساختار هلدینگهای بزرگ دنیا انواع شرکتهای هلدینگ شناسایی و با توجه به انواع شرکتها و سازمانها و بانکهای موجود کشور تقسیم بندی شدند که شامل هلدینگ مالی بانکی و غیر بانکی و هولدینگ غیر مالی سهامی عام و هولدینگ غیر مالی سهامی خاص می باشند و همچنین نهادهای ناظر و تخصص های لازم برای هر کدام از نهادها شناسایی گردید. بنظر نگارنده برای نظارت هلدینگ های غیر مالی سهامی خاص بایستی با توجه به پتانسیل و دانش موجود رشته مهندسی مالی "سازمان مهندسی مالی" در کشور ایجاد تا بتوان از بخشی از دانش این رشته جهت حل مشکلات اینگونه هلدینگها و همچنین سایر هلدینگها بهره برد.
مقدمه
وضعیت پیچیده کنونی جهان تجارت، توانایی های بسیار متفاوت سازمان ها - توان مالی، توان تخصصی، نیروی انسانی، توان فنی و غیره - ، ناپایداری محیطهای بازار و تلاش شرکت ها به منظور کسب سهم بیشتری از بازار و امکان ورود به فعالیت های جدید و سودآور تجاری، باعث شده است تا ادغام و گروهی شدن شرکت ها به منظور استفاده بهینه از توانایی های یکدیگر و فعالیت به صورت شرکت های هلدینگ متداول شود .از این رو، سازمانهای توانا تمایل زیادی برای فعالیت در قالب هلدینگ و استفاده از توانایی های یکدیگر دارند تا ضمن رفع مشکلات خود، به رقابت در سطوح بالاتر و فعالیت در حوزه جهانی بپردازند.
بسیاری از کشورها توسط هلدینگ های بزرگ، به عرصه رقابت در کسب و کار جهانی وارد می شوند .می توان گفت که وجود هلدینگ های بزرگ و توانمند صنعتی و تجاری در هر کشور، نمادی از جایگاه و منزلت اقتصادی و توان حضور آن کشور در حوزه اقتصاد جهانی شده است. در ایران نیز جمعیت شرکت های هلدینگ، در هر دو بخش دولتی و خصوصی، در سال های اخیر، افزایش یافته، تأثیر آنان در برنامه های توسعه اقتصادی کشور گسترش یافته و تشکیل هلدینگ ها در بخش عمومی غیردولتی، مانند صندوق های بازنشستگی و بنیادها، تسریع شده است - حقیقی، - 1383
در فهرست یک صد شرکت برتر کشور، قریب به شصت شرکت هلدینگ بزرگ مشاهده می شود. شایان ذکر است که با تبدیل شدن چند شرکت به یک مجموعه هلدینگ، برنامه تدوین شده و ساختار سازمانی قبلی شرکت ها، برای وضعیت فعلی مناسب نخواهد بود و بازنگری و اصلاحات لازم باید در زمینه موارد فوق انجام شود. ساختار، ترکیب فعالیتها، نحوه سازماندهی و اداره گروه شرکتها یا هلدینگها یکی از مباحث بسیار پیچیده و با اهمیت در حوزه امور مالی بنگاه هاست.
مقررات متنوعی نیز در کشورهای مختلف در این زمینه وجود دارد .گروه مالی، یکی از انواع گروههای شرکتی است که مجموعه ای از شرکتهای مرتبط با خدمات مالی را در برمی گیرد . گروه مالی، بویژه از نظر مدیریت کارآمد بنگاهها، الزامات ساختار سرمایه و نیز ساختار قانونی و مقررات لازم برای نظارت بر این ساختارها، و نیز از جهت کنترل ریسک مجموعه حائز اهمیت است .در ایران، مقررات مشخصی در مورد گروههای مالی وجود ندارد .با توجه به ضرورتهای پیش آمده، سازمان بورس و اوراق بهادار بررسیهای لازم در این مورد را آغاز نموده است
هر چند شرکت های هلدینگ، قدمتی طولانی در بخش تجارت و تأثیر مهمی در اقتصاد کشورها دارند، ولی دانش بشر درباره نحوه مدیریت آنها بسیار اندک است .پژوهش ها نشان داده است که در دهه 90 میلادی، 500 شرکت آمریکایی، %60 تولید ناخالص ملی را در اختیار داشتند که 10 شرکت اول ، شرکت های هلدینگ بوده اند .تعداد شرکت های هلدینگ در جهان، همواره رو به افزایش است تعداد شرکت هلدینگ در سال 1993 35هزار و در سال 2000 نیز ، بیش از 200 هزار بود .
خاستگاه فلسفی طرح شرکت های مادر تخصصی - هلدینگ - ، پی ریزی رویکرد و تدوین الگویی است که در آن، مزایا و ویژگی های شرکت های بزرگ، از قبیل دسترسی به قابلیت های گسترده، به اشتراک گذاشتن منابع، صرفه جویی در مقیاس، شهرت و اعتبار و غیره، همراه با ویژگی ها و زیبایی های شرکت های کوچک، مانند خلاقیت ، علاقه مالکانه، سرعت، انعطاف پذیری و غیره، به طور توأم ایجاد شوند. - منوریان و دیگران ، - 1390
ضرورت انجام پژوهش
مقاله حاضر مبتنی بر رویکرد تحقیقی و علمی بوده و بر اثر مطالعه تحقیقات گذشته و گرداوری و استنباط از مطالب و مقایسه پژوهشهای گذشته و الهام از تجربه کشورهای دیگر تدوین شده است. روش جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ایی به شیوه اسنادی است و به صورت تطبیقی -توصیفی، اطلاعات جمع آوری شده تحلیل و پاسخ سؤالات پژوهش ارائه میشود. سوالاتی که محقق بدنبال پاسخگویی به آنها می یاشد به شرح زیر است : انواع هولدینگها در ایران به چه صورت باشد؟ نهاد های ناظر بر هولدینگها کدامند؟ ترکیب تخصص نهادهای ناظر چگونه باشند؟
