بخشی از مقاله
چکیده
ملاتونین هورمونی است که توسط غده پینه آل تولید و به حیواناتی که تولید مثل فصلی دارند، کمک می نماید تا تغییراتطول روز را تشخیص دهند. هدف از انجام این تحقیق شناسایی چند شکلی در جایگاه ژنی گیرنده ملاتونین A1 در گوسفندان نژاد زل و نائینی بود. از تعداد 124 راس از میش هاي نژاد زل و نائینی خون گیري از سیاهرگ وداجی به عمل آمد و استخراج DNA به روش نمکی بهینه یافته انجام شد. در این آزمایش جهت تعیین چند شکلی ژن مورد نظر از روش PCR-RFLP و براي جداسازي آلل هاي مختلف از آنزیم اختصاصی MnII استفاده شد. در جایگاه مورد مطالعه 3 نوع ژنوتیپ با فراوانی MM - 0.06 - ، - 0.26 - Mm، - 0.68 - mm در نژاد زل و - 0.26 - MM، - 0.22 - Mm، - 0.52 - mm در نژاد نائینی برآورد شد. فراوانی آلل هاي M وm در نژاد زل 0/19 و 0/81 و در نژاد نائینی به ترتیب برابر 0/37 و0/63 بوده است. با توجه به چند شکل بودن این جایگاه ژنی می توان ار آن در مطالعات همبستگی بین ژنوتیپ و صفات مرتبط به تولید مثل در گوسفند بهره جست.
کلمات کلیدي: چند شکلی، ژن گیرنده A1 ملاتونین، زل، نائینی
مقدمه
بهبود ژنتیکی در صفات وابسته به فصل در حیواناتی مثل گوسفند بسیار دشوار می باشد. زیرا ژن هاي کد کننده این صفات داراي وراثت پذیري پائینی بوده که تنها تحت شرایط مدیریتی و محیطی بروز می کنند و معمولا در اواخر عمر حیوان بیان و یا تنها در جنس ماده از این صفات رکورد ثبت می شود - . - 1 یافتن جایگاه هاي مرتبط با صفات کمی به کمک مارکرهاي مولکولی می تواند به طور چشم گیري میزان پاسخ به انتخاب و پیشرفت ژنیتیکی را افزایش دهد . - 6 - ملاتونین هورمونی است که توسط غده پینه آل تولید و به حیواناتی که تولید مثل فصلی دارند، کمک می کند تا تغییرات طول روز را تشخیص دهند . - 2 - جایگاه این ژن روي کروموزوم شماره 26 گوسفند شناسایی و متشکل از دو اگزون است که توسط یک اینترون جدا شده اند . - 4 -
اگزون شماره 2 این ژن، کد کننده گیرنده A1 ملاتونین در گوسفند می باشد . - 5 - مطالعات مسر و همکارانمنجر به تکثیر یک قطعه 824 جفت بازي از جایگاه ژن گیرنده هورمون A 1 ملاتونین در گوسفند شد. که در نهایت منجر به شناسایی دو جایگاه چند شکل، براي آنزیم هاي MnII و RsaI در ژن گیرنده A1 ملاتونین شده است. در تحقیقات مختلف نشان داده شد که ژن کد کننده گیرنده A1 ملاتونین در بسیاري از نژادهاي گوسفند علاوه بر چند شکل بودن در بروز برخی صفات مربوط به تولید مثل فصلی نیز موثر است 3 - ، . - 6 هدف این پژوهش شناسایی چند شکلی در جایگاه ژنی گیرنده A1 ملاتونین در گوسفندان نژاد زل و نائینی بود.
مواد و روش ها
در این آزمایش از تعداد 124 راس از میش هاي نژاد زل و نائینی خون گیري از سیاهرگ وداجی به عمل آمد و استخراج DNA به روش نمکی بهینه یافته انجام گرفت . - 4 - پس از استخراج DNA ناحیه مورد نظر توسط پرایمر اختصاصی تکثیر شد - - 5، جهت تعیین چند شکلی در این آزمایش از روش PCR-RFLP و براي جداسازي آلل هاي مختلف از آنزیم اختصاصیMnII استفاده شد. حضور محل برش این آنزیم در موقعیت 605 جفت بازي این ژن سبب تولید دو قطعه 67 و 236 جفت بازي می شود - آلل . - M در حالی که عدم حضور این جایگاه فقط تولید یک قطعه 303 جفت بازي تولید می شود - آلل . - m اگر این سایت برشی در هر دو آلل این جایگاه وجود داشته باشد سبب بروز ژنوتیپ MM و اگر در یکی یا هیچکدام از آلل ها وجود نداشته باشد به ترتیب سبب بروز ژنوتیپ هاي Mm و mm می شود . - 7 -
نتایج و بحث
حاصل بررسی چند شکلی در جایگاه مورد نظر 3 نوع ژنوتیپ شامل: MM ,Mm و mm که در نگاره 1 نشان داده شد.نگاره .1 ژنوتیپ هاي حاصل از هضم جایگاه ژنی گیرنده A1 ملاتونین با استفاده از .Mnl I لاین هاي 1و 2 و 7 ژنوتیپ mm و لاین هاي 6و5 ژنوتیپ MM و لاین 3 ژنوتیپ Mm را نشان می دهد.فراوانی هر یک از ژنوتیپ ها نیز در جدول 1 نشان داده شد. در نژاد زل فراوانی آلل - 0/19 - M و آلل - 0/81 - m و در نژاد نائینی به ترتیب برابر0/37 و 0/63 بودند.حیوانات داراي آلل M قادرند در سنین پائین تر آبستن شوند و همچنین فاصله ي زایش اول و دوم در این گوسفندان نسبت به سایر گروه هاي ژنوتیپی کوتاه تر است . - 10 -
مطالعه پلتیر و همکارانش در سال 2000 روي میش هاي نژاد دي آرلس نشان داد که ارتباط تنگاتنگی بین ژنوتیپ mm و میزان فعالیت تخمدان در فصل بهار وجود دارد - 8 - ، در حالی که تحقیق دیگري، میزان بالاي باروري در فصل بهار براي گوسفندان نژاد آمیخته با حداقل یک آلل M گزارش کرده است . - 7 - اگر چه ممکن است اثرات گزارش شده از ژن کد کننده گیرنده ي ملاتونین، در نتیجه ي تاثیر توالی هاي ناظم این ژن و یا سایر ژن هایی باشند که پیوستگی بالایی با این جایگاه دارند، اما امکان این که هورمون ملاتونین به طور غیر مستقیم توسط سایر هورمون ها بر صفات تولید مثلی تاثیر گذار باشد نیز میسر است. نتیجه پژوهش حاضر نشان می دهد به دلیل چند شکل بودن این جایگاه ژنی امکان استفاده از آن در مطالعات مرتبط به شناسایی QTL هاي مرتبط به صفات تولید مثلی میسر خواهد بود.
