بخشی از مقاله
چکیده
توسعه چشمگیر شهرها ونیازهای روزافزون شهروندان به بهره گیری از خدمات شهری درکنار پیشرفت شتابان تکنولوژی اطلاعات،اندیشه شهر الکترونیک را به ذهن متبادر میسازدچه اینکه درطول تاریخ همواره اکتشافات وابداعات نوع بشر زاییده نیازهای وی بوده است نیاز به خدمات سریع مبتنی برتکنولوژی - آنی - 24ساعته درطول تمام روزهای هفته - درهرزمان - ،بدون نیاز به مراجعه حضوری - درهرمکان - ،بدون پیچیدگی - ساده - معمول وقابل پیگیری - شفاف - بشررابااندیشه فرارازمحدودیتها به سمت آرمانشهری بنام شهرالکترونیک به پیش میبرد.
فرایندی که سالهاست به پشتوانه وجودزیرساختهای مناسب دربسیاری ازشهرهای پیشرفته اروپا نظیر کپنهاگ،استکهلم،آمستردام،وین،پاریس ولندن آغازشده است وضمن افزایش سرعت بهره گیری ازخدمات مختلف کمک چشمگیری به کاهش ترافیک وآلودگی محیط زیست نموده وبطور کلی باعث رفاه مردم گردیده است که میتواند درکشور مانیز توسعه یابد.
این مقاله به بررسی شناخت سیمای کلی شهر الکترونیک وزیرساختهای لازم وموانع توسعه آن می پردازد وبرای انجام مطالعات دقیق ترشهرستان سیرجان را برای نمونه موردی انتخاب کرده وسعی میکندبااستفاده ازروش تحقیق میدانی وداده های کتابخانه ای صورت گرفته به راهکارهایی برای غلبه برموانع موجودارائه می نماید.وباتجزیه وتحلیل پرسشنامه ای که بین جامعه آماری تحقیق که دربرگیرنده دانشگاهیان ومهندسان ومتخصصان صاحبنظر وآشنا با موضوع شهرالکترونیک - حرفه ای - ونیز افراد غیر حرفه ای می باشد به این نتایج میرسدکه با پاسخهای مثبت همچون وجود زیرساختهای مناسب نظیرنیروی انسانی ماهر و بخش خصوصی قوی امده همراه می باشد.
-1مقدمه:
گسترش شهرها به همراه افزایش جمعیت و توسعه کالبدی در شهرها سبب شد که از یک سو کنش ها و فعالیتهای شهروندان درعرصه های اجتماعی واقتصادی با شدت وتراکم بیشتری انجام شود یا به عبارت دیگر باعث افزایش حجم فعالیت های شهروندان درون عرصه های فضایی وکالبدی درشهرها شده است از سوی دیگر گسترش دربعد فیزیکی وکالبدی شهرها بر وسعت وکمیت این کنش ها وفعالیتها افزوده است حجم بالای کنش های اجتماعی و اقتصادی در شهرها که با گسترش کالبدی وفضایی آن درآمیخته است موجبات بروز مشکلات متعددی درزندگی شهروندان درعرصه های زندگی فردی واجتماعی فراهم آورده است .
به نظر می رسد شهروندان به ویژه درشهرهای بزرگ به دو دلیل یاد شده چنان در تب وتاب انجام کنش های محوله خود گرفتار شده اند که از خود وانجام تعاملات انسانی واجتماعی زندگی باز مانده اند.نپرداختن به این امور شهروندان را درجریان زندگی درگیر مسائلی کرده است ×که این مسائل به نوعی سلامت جسم وروان آنان را به مخاطره می اندازد. - بحرینی - 1374
بنابراین اگر به شکلی ازحجم و پیچیدگی کنش های اجتماعی اقتصادی موجود کاسته شود ضمن پیشبرد اهداف برنامه های توسعه در مقیاس کلان در ابعاد مختلف اقتصادی و اجتماعی بطرز چشمگیری در وقت شهروندان صرفه جویی شده و فرصت حضوردرکانون خانواده که نتیجه مستقیم آن سلامت روان وجسم افراداست را افزایش می یابد.
درجستجوی راه حلی که بتواند حجم بالای پیچیدگی های روز افزون کنش های اقتصادی اجتماعی را با زندگی سالم روحی و روانی و تربیت بنیادخانواده - بعنوان اساسی ترین راه حل زندگی سالم روحی و روانی - متعادل سازد وضرورتها و محدودیتها را نیز تا سرحد امکان پوشش دهد صرفا یک پاسخ مشخص وجوددارد وآن عبارتست از بهره گیری ازفن آوری پیشرفته اطلاعات درجهت ساختن شهر الکترونیک به بیان دیگر با آماده سازی جامعه به لحاظ الکترونیکی - نرم افزار - وفراهم آوردن بسترهای لازم جهت توسعه زیرساختهای شبکه های الکترونیکی - سخت افزار - ما نیز می توانیم قدم در راهی بگذاریم که کشورهای پیشرفته و حتی بسیاری از کشورهای درحال توسعه وارد آن شده اند ودرپناه این حصارحصین وامن مرزهای جغرافیایی وسیاسی را درنوردیده اند وبه جامعه واحد جهانی تبدیل شده اند.
مطابق تعریف ارائه شده درپروژه های سیاستگذاری سیستم های کامپیوتری یک جامعه آماده از لحاظ الکترونیکی،جامعه ای است که دارای سرعت بالای دسترسی به شبکه در یک بازار رقابتی ،دسترسی و استفاده پایدار از فناوری اطلاعات در ارتباطات درمدارس،ادارات دولتی،بنگاههای اقتصادی،خانه ها ومراکز بهداشتی است.درچنین جامعه ای امنیت وحریم خصوصی افراد هنگام بهره گیری از روش های الکترونیکی تامین شده و سیاست های دولت از کاربری و اتصال به شبکه های کامپیوتری حمایت می کنند.
براساس این تعریف میزان نفوذ فناوری اطلاعات و ارتباطات در خانه ها بنگاههای اقتصادی،مراکز بهداشت و درمانی وادارات دولتی مبنای ارزیابی آمادگی الکترونیکی یک جامعه قرار می گیرد. مولفه های متعددی وجوددارند که روی هم رفته درآمادگی الکترونیکی یک کشور نقش حیاتی دارند. توجه ویژه به این مولفه ها درهر برنامه آمادگی الکترونیکی ضروری است.
این مولفه ها ×شامل شهروندان،بنگاههای اقتصادی،دولتها وزیرساختها می گردند. - سرافرازی ومعمارزاده، - 1387 شهر الکترونیک شامل یک وب سایت است که درگاه نامیده می شود وهمه خدمات شهری از طریق این وب سایت دردسترس خواهد بود .با ایجاد وتوسعه شهر الکترونیک نیازی به حرکت فیزیکی شهروندان برای دسترسی به خدمات دولت ونهادهای خصوصی نیست.
-2 بیان مسئله:
گروه همکاری های اقتصادی آسیا واقیانوسیه کشوری را دارای آمادگی الکترونیکی می داند که دارای تجارت آزاد صنعت ×قانونمند ،سهولت درصادرات،هماهنگی با استانداردهای دولتی وتوافق نامه های تجاری است - فتحیان ومهدوی نور، - 1385 محقق در این مقاله در پی پاسخگویی به این سوال است که تا چه حد شهرسیرجان آمادگی الکترونیکی درجهت پذیرش کنشهای اجتماعی واقتصادی مرتبط با بانکها ونهادها ی دولتی وشهرداری را دارا می باشند وبطور خاص به سوالاتی نظیرمواردزیرباسخ می دهد:
:2-1آیا شهروندان سیرجانی توانایی استفاده وبکارگیری رایانه وخدمات ارائه شده توسط اینترنت را دارا می باشند؟
2-2آیا زیرساختهای لازم برای ارائه خدمات مبتنی بر فناوری واطلاعات اینترنت برای شهروندان فراهم است؟
-2-3آیا فقط دانشجویان ومهندسان وآشنا به فناوری اطلاعات می توانند همکار این پروژه ها باشند؟
-2-4آیاشهروندان به آموزش خاصی نیاز دارد ؟ که هدف اصلی آن کشف رابطه بین آمادگی الکترونیکی پذیرش ودریافت خدمات ارائه شده مبتنی برفناوری از سوی بانک ها شهرداری ها سازمان های دولتی از سوی شهروندان سیرجانی است .
-3شهرالکترونیکی چیست؟
بطور خلاصه می توان گفت شهر الکترونیکی عبارت است از شهری که اداره امور شهروندان شامل خدمات و سرویس های دولتی و سازمان های بخش خصوصی به صورت برخط - online - و به صورت شبانه روزی و در هفت روز هفته باکیفیت و ضریب ایمنی بالا و با بهره گیری از ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات - - ICT و کاربردهای آن انجام می شود. - جلالی - 1382 تعاریف متعدددیگری نیز برای مفهوم شهر الکترونیک وجوددارد که برخی از انها به قرار زیر است:
-3-1 به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارائه خدمات اجتماعی، اداری و اقتصادی به خصوص در بخش شهری برای بالا بردن بهره وری و نیز بهبود خدمات و ارائه اطلاعات به شهروندان و تجار و غیره را شهر الکترونیکی می گویند .
-3-2 استفاده از فناوری به منظور اینکه خدمات شهری و اطلاعات به طور مؤثر در اختیار شهروندان و تجار و ...قرار بگیرد، شهر الکترونیکی نامیده می شود .
-3- 3 شهر الکترونیکی به آن دسته از فعالیت هایی اطلاق می شود که خدمات شهری را به صورت الکترونیکی در اختیار کاربران قرار می دهد و یا از طریق اینترنت، اطلاعاتی را با استفاده کنندگان این خدمات مبادله می کنند. درتعاریف ارائه شده چهار اصل مهم وجوددارد که هرکدام از این اصول درمعنا دادن به شهر هوشمند نقش اساسی ایفا میکنند.
دانش وتوسعه دانش محور،توسعه پایدار،تقویت یکپارچه شهر ومشارکت شهروندان. شهر الکترونیکی ما را از دنیای تک بعدی شهرهای سنتی و امروزی خارج کرده و به دنیای جدیدی راهنمایی خواهد کرد، دنیایی دوبعدی که دستاورد فناوری های نوین اطلاعات و ارتباطات می باشد. در گذر زمان و در این حرکت روبه جلوی فناوری ما در آینده ای نه چندان دور دنیای سه بعدی را شاهد خواهیم بود که حتی تصور آن در حال حاضر برایمان ناممکن است. بسیاری از فعالیت هایی که در شهرهای عادی انجام می شود قابلیت پیاده سازی و اجرا در شهر الکترونیکی را دارد و به جرأت می توان گفت که این فعالیت ها در شهرهای الکترونیکی بسیار راحت تر از نمونه های فیزیکی آن خواهد بود.
-4مدل شهرالکترونیک:
شهر الکترونیک از اجزا مختلفی تشکیل شده که برای برنامه ریزی بمنظور استقرار وپیاده سازی آن باید به تمامی عناصر تشکیل دهنده شهر الکترونیک توجه داشت،درغیراینصورت استقرار آن بامشکل مواجه خواهد شد .برای ارائه مدلی که جنبه های مختلف رادربرگرفته باشد تلاشهای فراوانی صورت گرفته ومدلهای متعددی ارائه شده است که غالبا دارای چارچوب وقالب مشابه هستند .
دراینجا برای رعایت اختصار تنها به یک مدل که درهمایش شهر الکترونیک تایپه درسال 2002ارایه شده است اشاره می شود - جلالی،. - 1382این مدل برای شهر الکترونیک چهار مولفه را درنظرگرفته است - شکل . - 1هریک از این مولفه ها نیز شامل مواردی است که استقرار شهر الکترونیک ضروری است ودرطراحی وعملیاتی سازی شهر الکترونیک باید به آنها توجه داشت.درادامه هریک ازمولفه ها واجزای آن معرفی شده اند.
