بخشی از مقاله
چکیده
تحولات جهانی در زمینه توجه به حفظ محیط زیست و فناپذیر بودن منابع فسیلی، گرایش به استفاده از انرژیهاي تجدیدپذیر را سرعت بخشیده و روز به روز توجه بیشتري را به خود معطوف میکند. عواملی همچون کاهش طول عمر منابع انرژي فسیلی در کنار عواملی همچون افزایش جمعیت و رشد اقتصادي، افزایش آلودگی هوا و محیط زیست لزوم استفاده از منابع انرژي هاي نو و تجدید پذیر را با توجه به توجیه اقتصادي آنها ضروري میسازد. ایران یکی از کشورهایی است که بر روس کمربند انرژي زمین گرمایی واقع شده و داراي پتانسیل بالایی از نظر انرژي زمین گرمایی می باشد. ایران با داشتن منابع بسیار غنی در زمینه انرژیهاي تجدید پذیر، مستعد بکارگیري بهینه اینگونه انرژیها بوده و در برنامه ریزي ها و سیاست گذاریهاي انرژي کشور، بایستی جایگاه ویژه اي را براي آن اختصاص داد.
در این مقاله ابتدا مقایسه اي بین منابع انرژي تجدید پذیر و تجدید ناپذیر صورت گرفته و مزایا و مشکلات آنها بررسی گردیده و لزوم استفاده از آنها بیان گردیده است. آنگاه منابع انرژي تجدید پذیر زمین گرمایی، خصوصیات، ویژگیها، کاربردها، مزایا و محدودیت هاي آن بحث گردیده و سپس جایگاه آن در سبد انرژي کشورهاي مختلف جهان بررسی گردیده و مقایسه اي با وضعیت آن در ایران صورت گرفته است.
-1 مقدمه
وابستگی شدید و نیاز فزاینده جهان به منابع انرژي که به عنوان عامل اساسی رشد و فعالیت هاي اقتصادي محسوب می شود از یک طرف و محدودیت ذخایر نفتی و سایر سوختهاي فسیلی از طرف دیگر، جهان را در سالهاي اخیر با مسأله بسیار پیچیده تامین انرژي مورد نیاز آینده مواجه ساخته است. همچنین مسأله احتمالی تغییرات اقلیمی و ارتباط آن با مصرف سوخت هاي فسیلی و افزایش گازهاي گلخانه اي به مسأله فوق ابعاد جهانی داده است. گرچه هنوز سوخت هاي فسیلی و بخصوص نفت، در تأمین انرژي مورد نیاز جهان نقش مسلطی را ایفا می کند، با این حال بحران دهه هفتاد براي اولین بار آسیب پذیري امنیت عرضه آن را براي کشورهاي صنعتی به وضوح آشکار نموده است. از این رو جهان در تکاپوي گذر از این تنگناي انرژي به منابع تجدید شونده، بویژه انرژیهاي نو و تجدید پذیر چشم دوخته و در راستاي تکوین و توسعه فناوري بهره وري از آن به سرعت گام بر میدارد
با پیشرفت علوم و تکنولوژیهاي مربوط به استفاده از منابع انرژي تجدید شونده در جهان، نیاز به تحقیق و بررسی هاي فراوان در این ارتباط و افزایش سقف منابع انرژي تجدید شونده در سبد انرژي کشور وجود دارد. این بررسی ها با توجه به دلایل مختلف لزوم استفاده از این منابع و با توجه به بحثهاي اقتصادي و غیره صورت می گیرد. در این میان بایستی تحلیلی جامع صورت گیرد که با استفاده از کدامیک از روشها می توان بهترین صرفه جویی اقتصادي را نمود
ایران با داشتن منابع بسیار غنی در زمینه هاي انرژیهاي تجدیدپذیر، مستعد بکارگیري بهینه اینگونه انرژیها بوده و در برنامه ریزي ها و سیاست گذاریهاي انرژي کشور، بایستی جایگاه ویژه اي را براي آن اختصاص داد. در این مقاله ابتدا مقایسه اي بین منابع انرژي تجدید پذیر و تجدید ناپذیر صورت گرفته و مزایا و مشکلات آنها بررسی گردیده و لزوم استفاده از آنها بیان گردیده است. آنگاه منابع انرژي تجدید پذیر زمین گرمایی، خصوصیات، ویژگیها، کاربردها، مزایا و محدودیت هاي آن بحث گردیده و سپس جایگاه آن در سبد انرژي کشورهاي مختلف جهان بررسی گردیده و مقایسه اي با وضعیت آن در ایران صورت گرفته است.
-2 بحث و نتایج:
بطور کلی منابع انرژي را می توان در دو گروه تقسیم بندي نمود: -1 منابع انرژي تجدید پذیر که در آنها انرژي از جریان تکراري یا پیوسته انرژي که در محیط زیست بطور طبیعی در حال وقوع است بدست می آید. مانند انرژي خورشیدي، انرژي باد، انرژي زمین گرمایی، انرژي جزر و مد دریا و ... دانست.- 2 منابع انرژي تجدید ناپذیر که در آنها منابع استاتیکی انرژي که تنها می تواند با دخالت بشر آزاد شود و تا قبل از آن به صورت ذخیره است، تأمین گردد. انرژیهاي هسته اي و سوخت هاي فسیلی از قبیل زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی در این گروه قرار می گیرند.
-1-2 مقایسه بین منابع انرژي تجدي شونده و غیر تجدید شونده
منابع انرژي تجدید شونده، محیط زیست طبیعی منطقه می باشد، در حالیکه در منابع انرژي تجدید ناپذیر، منبع انباشته شده است.-2 در منابع انرژي تجدید پذیر، ورودي سیستم، یک جریان از انرژي می باشد در حالیکه در منابع انرژي تجدید ناپذیر، سرمایه به عنوان یک منبع نهفته استاتیکی از انرژي می باشد.-3 مقدار انرژي حاصل از منابع تجدید شونده کم و به صورت غیر متمرکز می باشد، در حالیکه مقدار انرژي حاصل از منابع تجدیدناپذیر زیاد و متراکم می باشد.-4 عمر تأمین انرژي توسط منابع تجدید شونده نامحدود ولی عمر تأمین انرژي توسط منابع تجدید ناپذیر محدود است -5. انرژیهاي تجدید پذیر در مقیاسهاي کوچک کاربرد اقتصادي بهتري داشته ولی در مقیاسهاي بزرگتر داراي مشکلاتی می باشند، در حالیکه منابع انرژي تجدید ناپذیر در مقیاسهاي بزرگتر داراي هزینه هاي کمتر بوده و مطلوبتر می باشند.-6 منابع انرژي تجدید شونده را بیشتر در صنایع غیر متمرکز و در کارخانه ها و شهرها و روستاها بکار می برند اما در مقیاس عمومی و بین المللی از منابع انرژي تجدید ناپذیر استفاده می نمایند
-2-2 مزایاي انرژي هاي تجدید شونده:
منابع انرژیهاي تجدید پذیر داراي مزایاي بیشمار و بسیار مفیدي هستند که بطور خلاصه عبارتند از: -1 قابلیت تجدید پذیري-2 قابلیت بالاي تولید انرژي-3 ایجاد مراکزتولید انرژي غیر متمرکز - 4 عدم آلودگی محیط زیست-5 کمک به مشکلات صنعت برق. جدول1 نشان دهنده مقایسه اي بین انواع مختلف انرژي در تاثیر گذاري بر محیط زیست می باشد
-3-2 مشکلات منابع انرژي تجدید پذیر:
استفاده از منابع انرژي تجدید پذیر در کنار مزایاي بیشمار، داراي معایب و محدودیت هایی نیز است که عبارتند از: -1 هزینه هاي سرمایه گذاري زیاد
-2 محدودیت هاي زمانی و مکانی.
در جدول 2 مقایسه اي مابین انواع منابع انرژي تجدید پذیر صورت گرفته است
جدول-1 مقایسه تاثیر گذاري انواع منابع انرژي بر محیط زیست
جدول-2 مقایسه کلی بین انواع منابع انرژي تجدید پذیر
