بخشی از مقاله
چکیده
در بحران انرژی عصر حاضر، ایران به لحاظ شاخص مصرف انرژی در مقایسه با سایر کشورهای جهان در مرتبه نامناسبی است. ایران رتبه 11 مصرف انرژی در بین کشورهای جهان قرار دارد. طرح توسعه پایدار در راستای بهبود بخشی به مصرف انرژی در جهان و کاهش مخاطرات پیش رو از جمله گرم شدن کره زمین و افزایش گازهای گلخانه ای و از دست رفتن منابع و ذخایر طبیعی، راهکار مناسب و لازم در عصر فعلی است.
به علت بهره مندی کشور از نعمت ذخایر عظیم سوخت های فسیلی، بحران هزاره سوم چندان در ذهن عموم جدی بنظر نمی رسد. این در حالی است که به جد نیازمند حفظ زمین و ذخایر آن و مدیریت منابع انرژی برای نسل های آینده هستیم. این مقاله سعی دارد به ارائه لزوم توجه به معماری پایدار و حفظ و مدیریت منابع انرژی در راستای کاهش بهره بری از سوختهای فسیلی بپردازد.
-1 مقدمه
کشور ایران دارای 85 میدان نفتی و در دومین مقام دارا بودن ذخایر گازی است. اما برای حفظ و بقای زمین و با توجه به آثار مخرب استفاده فراوان از انرژی های غیرقابل تجدید، ملزم به استفاده بهینه انرژی و روی آوردن به طرح توسعه پایدار خواهیم بود. با روی آوردن به طرح توسعه پایدار به عنوان یک فرهنگ و نگرش جدید به زندگی، به بهبود شرایط اقتصادی – سیاسی – اجتماعی و فرهنگی کشور کمک خواهیم کرد.
طرح توسعه پایدار سبب بهبود کیفیت سطح رفاه عمومی، کاهش تورم و اشتغالزایی در زمینه فرهنگی و اجتماعی و پیشرفت سیاسی و اقتصادی در بازارهای جهانی نفت و ذخایر کربنی خواهد بود. لذا نیاز مبرم به مدیریت مصرف منابع انرژی های تجدیدناپذیر با توجه به میزان رشد جمعیت و رشد مصرف سالانه انرژی، بسیار حیاتی و ضروری بنظر می رسد. با توجه به اینکه درآینده ای نه چندان دور با بحران شدید منابع مواجه خواهیم بود، بسترسازی فرهنگی و ارتقاء سطح هوشیاری مردم در اصلاح الگوی مصرف انرژی و مدیریت بهره بری از ذخایر کربنی و اشاعه فرهنگی این مساله، نیاز به برنامه ریزی دقیق و تلاش همه جانبه دارد .
در راستای مدیریت انرژی و کاهش استفاده از انرژی های فسیلی، راهکارهای بهره بری از انرژی های تجدیدپذیر و استفاده از فنآوری جدید ، راههای تامین انرژی پیشنهاد می گردد .
-2 توسعه پایدار
توسعه ی پایدار توسعه ای است که نیازهای فعلی خود را بدون خدشه دار کردن توانایی های نسل آینده، برآورده ساخته و نیازهای خود را پاسخ گوید. در این تعریف حق هر نسل در برخورداری از همان مقدار سرمایه طبیعی که در اختیار دیگر نسل ها قرار داشته به رسمیت شناخته شده و استفاده از سرمایه طبیعی در حد بهره آن مجاز شمرده شده است.
-3معماری پایدار
معماری پایدار توصیفی از طراحی و اجرای سازه های مبتنی بر علم معماری بر پایه ی احترام و توجه به طرح توسعه پایدار می باشد. این مفهوم در معماری بر پایه ساختمانهایی با کمترین مصرف انرژی و حداقل تخریب محیط زیست و متناسب با اقلیم و پایداری به لحاظ سلامت و اصول اجتماعی تعریف می شود. سازگاری با طبیعت و استفاده از تکنولوژی های سنتی و نو در طراحی ساختمان و همسویی معماری با محیط زیست، با هدف بقای زمین و منابع نهفته اش، از اهداف و تعاریف معماری پایدار قلمداد میشود.
نمودار شماره - 1 - اهداف معماری پایدار در رابطه با مسایل محیطی
-4ابعاد توسعه پایدار در معماری
کاربرد مفاهیم پایداری در معماری اصطلاحاتی تحت عنوان" معماری پایدار"، " معماری اکولوژیکی"،" معماری سبز" و یا " معماری زیست محیطی" را به وجود آورده است که همگی دارای یک مفهوم واحد و یک هدف مشترک می باشند. در راستای تحقق اهداف توسعه پایدار،" پایداری محیطی" در ارتباط با معماری اهمیت زیادی دارد و مسایل زیست محیطی که آینده ی بشر را به خطر انداخته است، معماران را به چاره اندیشی واداشته است. پایداری محیطی در عرصه کار معماران با اهداف زیر تبیین می شود:
- مصرف کمتر منابع انرژی
- استفاده از مصالح تجدیدپذیر
- حفاظت و عرضه انرژی و بازیافت کامل آن بدون آلودگی
-5معماری پایدار و مدیریت انرژی
ضرورت عنوان شده برای مدیریت مصرف انرژی و اصلاح الگوی مصرف، سبب درنظرگیری راهکارهای جدیدتری به جای رویه ی معمول مصرف می باشد. جایگزینی مصالح و تکنولوژیهای جدید و استفاده از انرژی های قابل تجدید به جای انرژی های کربنی و غیرقابل تجدید از راهبردهای معماری مبتنی بر پایداری می باشد .
-1-5نگرش استفاده از مصالح و تکنولوژی های جدید :
در مبحث بهره گیری از اقدامات جدید ساختمان برای رسیدن به مصرف بهینه انرژی و تلاش برای صرفه جویی در مصرف با استفاده از مصالح پایدار عنوان می شود . مصالحی قوی ، سبک ، ارزان و پایدار.
استفاده از مواد و فناوری نانو می تواند در این زمینه کارساز باشد. استفاده از مواد نانو ، توانایی کنترل مولکولی - نانومتری - ماده از جمله عوامل یاری رسان در زمینه معماری پایدار عنوان می شود. ساخت مواد و مصالح چند منظوره و اقتصادی تر و کم مصرف تر در زمینه انرژی به مدد فناوری نانو ممکن شده است
