بخشی از مقاله
چکیده
طبیعت گردی - اکوتوریسم - گردشگری مبتنی برطبیعت است،یکی از عوامل توسعه این صنعت جاذبه های گردشگری است،ممکن است منابع زیادی وجود داشته باشد که مجذوب کننده باشند اما تا توانایی جذب گردشگر را نداشته باشند به طور کارکردی جاذبه نیستند؟دراین پژوهش سعی شده با توجه به پتانسیل های اکوتوریستی کشور زمینه های توسعه طبیعت گردی در ایران فراهم شود، چرا که طبیعت گردی - اکوتوریسم - شاخه ای قابل توجه از صنعت توریسم است
بررسی های انجام شده دراین پژوهش به روش توصیفی×؛تحلیلی صورت گرفته وداده ها از منابع کتابخانه ای واسنادی گردآوری شده اند،سرزمین ایران که بخش وسیعی از فلات ایران است و به شکل چهار ضلعی نامنظمی قرار گرفته که به دلیل موقعیت جغرافیایی خود مملو از تنوع است
محیط طبیعی ایران اعم از چشم انداز کوهستانی،پایکوهی،جلگه های هموار،دارای توان های بالقوه زیادی است که می تواند در زمینه اکوتوریسم مورد بهره برداری قرار گیرد،اما گردشگری طبیعی در ایران با چالشهایی مواجه است مانند موانع زیست محیطی وبهداشتی،عدم برگزاری تورهای طبیعت،مسئله امنیت،موانع فرهنگی واجتماعی،موانع شغلی وسطح درآمد،موانع آموزشی وکمبود نیروی انسانی متخصص،موانع زیربنایی ونداشتن متخصص گردشگری طبیعی.
توسعه صنعت گردشگری طبیعی در ایران بدلیل نیاز اکوتوریست ها به امکانات متعدد،برای عده کثیری نیز اشتغال ایجادخواهد کرد؟اکوتوریسم موجب فقرزدایی،ارتقای سطح زندگی مردم وکاهش مهاجرت روستائیان به شهرها می شود دراین جهت راهکارهایی را می توان پیشنهاد نمود مانند شناسایی مناطقی که استعداد باروری گردشگری طبیعت را دارند،تدوین خط مشی توسعه های آتی ،فرهنگسازی گردشگران جهت برقراری ارتباط با افراد بومی،انجام تبلیغات مناسب و توسعه و بهسازی شبکه های ارتباطی کشور
مقدمه
گردشگری یکی از پررونق ترین فعالیتهای اقتصادی جهان است×؟این پدیده اقتصادی پویا و در حال توسعه اکنون در بسیاری از کشورها با رشد سریع تر نسبت به سایر بخش های اقتصادی و با ایجاد فرصت های شغلی جدید یک صنعت پیشرو و پایدار تلقی می شود
یکی از شاخه های رو به رشد گردشگری، طبیعت گردی یا گردشگری بر پایه منابع طبیعی است×؟افراد بشر همواره از مشاهده طبیعت ، لذت می برده اند و سفر به نواحی بکر و دست نخورده و دیدار از جذابیت های طبیعی برای ارضای نیاز های روحی و روانی و ارائه پاسخی به کنجکاوی های بشر، موضوع جدیدی نبوده و نیست
یکی از عوامل توسعه این صنعت جاذبه های گردشگری است×؟جاذبه ها مکان های توسعه یافته ای هستند که برای علاقه بازدید کننده، فعالیت ها و لذت بردن، برنامه ریزی و مدیریت شده اند ممکن است منابع زیادی وجود داشته باشد که مجذوب کننده باشند اما تا توانایی جذب گردشگر را نداشته باشند به طور کارکردی جاذبه از میان انواع جاذبه ها، جاذبه های طبیعی همچون کوهستان ها، دریاها، غارها ، نیستند
اقلیم متنوع آب و هوایی، رودخانه ها، سدها، چشمه های آب معدنی، سواحل و کویرها همه از عواملی هستند که می توانند موجب توسعه گردشگری و جذب گردشگر شوند×؟در دنیای امروز مناطقی که از نظر جاذبه های طبیعی بسیار غنی هستند، با یکدیگر در جذب گردشگر به رقابت می پردازند×؟هر یک از توان ها و جاذبه های زیست محیطی که با نقش فراغتی انسان در رابطه هستند، به توریسم اشکال متفاوتی میبخشند و موجب تنوع فعالیت های فراغتی و چشم اندازهای گوناگون توریستی می گردند
کشور ما با برخورداری از انواع مختلف جاذبه های گردشگری، تاکنون نتوانسته از این مزیت به خوبی استفاده کند×؟با وجودی که مناطق طبیعی کشور می تواند یکی از جاذبه های ارزشمند برای جذب گردشگران داخلی و خارجی به شمار آید، اما برنامه ریزی برای استفاده از این شرایط هنوز دز ابتدای راه است و کار مهم و اساسی برای بهره برداری از جاذبه های طبیعی صورت نگرفته است
بر اساس برآوردWTO در حالی که رشد عمومی صنعت توریسم برای نخستین دهه پیش رو”×ًًًٍ× تا - 2010 بین 4/3 تا حداکثر 6/7 درصد پیش بینی می شود، یافته های موجود بیانگر آن است که بیشترین قسمت از این رشد در بخش گردشگری طبیعی - اکوتوریسم - به وقوع پیوسته است
برای تحقق این مساله×توجه به نقش طبیعت در توسعه گردشگری و مسائل مطرح در این رابطه ضروری می نماید. ضمن اینکه ایران دارای فرصت های بی نظیری است که می تواند از آنها در راستای توسعه اکوتوریسم خود بهره گیرد
در رابطه با این مسئله تاکنون پژوهشی صورت نگرفته و اکثر پژوهش های صورت گرفته به بررسی موانع و راهکارهای توسعه گردشگری در کشور پرداخته اند؟ در حالی که به نقش طبیعت در توسعه گردشگری بایستی توجه ویژه گردد؟از جمله پژوهش های مرتبط با موضوع می توان به موارد زیر اشاره نمود
پژوهش رضوانی که پیامدهای زیست محیطی گردشگری را در حوضه آبخیز سد لتیان با مورد بررسی و تحلیل قرار داده است
ضرابی و همکاران در پژوهشی SWOT استفاده از مدل تحت عنوان " برنامه ریزی توسعه فضایی اکوتوریسم استان سیستان و بلوچستان" ، با بهره گیری از روش جاذبه های اکوتورسیم استان سیستان و بلوچستان را سطح بندی نموده و راهکارهای لازم را ،Z-Score برای توسعه اکوتوریسم استان ارایه نموده اند
شایان و همکاران موانع و مشکلات ژئوتوریسم در ایران را با تاکید بر موقعیت ژئوتوریسم بیابان لوت مطرح می نمایند
ضرابی و همکاران کاربرد مدل تحلیل خوشه ای را در تحلیل فضایی اکوتوریسم ناحیه سیستان بررسی نموده و ضمن معرفی پتانسیل های موجود، به شناخت تفاوت های فضایی و ارایه راهکارهای موثر برای افزایش جذابیت فضاهای اکوتوریستی سیستان مبادرت نموده اند
همچنین ضرابی و رخشانی نسب نقاط اکوتوریستی شهر اصفهان را سطح بندی نموده و لزوم بهره گیری از توانمندی های فضایی آن را برای رونق اکوتوریسم شهری ضروری دانسته اند
در این پژوهش سعی شده تا با توجه ویژه به نقش جاذبه های طبیعی و پتانسیل های اکوتوریستی کشور در صنعت توریسم زمینه های توسعه طبیعت گردی در ایران فراهم شود. چرا که اکوتوریسم شاخه ای قابل توجه از صنعت توریسم است که رشد و توسعه این صنعت کمک فراوانی به رشد و توسعه توریسم می نماید
