بخشی از مقاله
چکیده
اقتصاد مقاومتی، اقتصادی دانشبنیان، بهرهور، مولد، باعث ارزش افزوده بالا و کاهنده ریسکهای اقتصادی در جهان پرتلاطم امروز خواهد بود و به مجموعه رفتارهای اقتصادی دلالت میکند که منجر به تقویت زیرساختهای حکومت اسلامی میشود، بهگونهایکه باید از همه ظرفیتهای بالقوه و بالفعل برای ارتقای رفاه عادلانه در جامعه استفاده شود و لازمه تحقق چنین اقتصادی، فرهنگ میباشد که بخش جداییناپذیر آن نیز هست.
تحقیق حاضر با اذعان به موضوع فوق و با هدف "طراحی مدل تعاملی گونههای فرهنگ سازمانی بر تحقق اقتصاد مقاومتی دانشبنیان مبتنیبر دیدگاه حضرت امام خامنهای - مدظلهالعالی - "به رشته تحریر درآمده است و سعی در بررسی فرضیه اصلی "وجود رابطه مثبت و معنیدار بین فرهنگ سازمانی و اقتصاد مقاومتی دانشبنیان" دارد.
این پژوهش با روش توصیفی- پیمایشی صورت گرفته و جامعه آماری آن به صورت هدفمند انتخاب و بر اساس جدول مورگان تعداد 140 نفر بهعنوان نمونه آماری برگزیده شدند. برای بررسی فرضیههای فوق از یک پرسشنامه محققساخته متشکل از 36 سوال استفاده شد که پایایی آن توسط نرمافزار SPSS، 0/984 محاسبه گردید و از آنجائیکه دادهها نرمال بودند، برای تجزیه و تحلیل آنها از آزمون تحلیل عاملی تائیدی و تیتکنمونهای استفاده شد که عمدهترین نتایج آن به این قرار است: بهطور کلی فرهنگ سازمانی 96 درصد بر تحقق اقتصاد مقاومتی دانشبنیان تاثیرگذار است.
مقدمه
»اقتصاد مقاومتی یک شعار نیست، بلکه واقعیتی اس ت که باید محقق شود. کشور دارد پیشرفت می کند، ما افق های بسیار بلند و نویدبخشی را در مقابل خودمان مشاهده می کنیم. بدیهی است که حرکت به سمت این افق ها، معارض ها و معارضههایی دارد؛ بعضی از این معارضه ها، انگیزه اقتصادی دارد، انگیزه های سیاسی دارد، بعضی منطقهای است، بعضی بین المللی است. این معارضه ها در مواردی هم منتهی می شود به همین فشارهای گوناگونی که مشاهده می کنید. فشارهای سیاسی، تحریم، غیرتحریم، فشارهای تبلیغاتی است.
لکن در میان این مشکلات در وسط این خارها، گام های استوار و همت ها و تصمیمهایی وجود دارد که بناست از این خارها عبور کند و خودش را به آن نقطه مورد نظر برساند، وضع کشور الان اینجوری است« - بیانات مقام معظم رهبری، . - 1391/05/08 امروزه بر نقش دولت در توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه اذعان میشود. این توجه بهویژه با در نظر گرفتن نقش کلیدی دولت در کشورهای جنوبشرق آسیا، بارز میشود.
- حاجی یوسفی،. - 98:1378 از منظری دیگر برای جمهوری اسلامی ایران که از شکلگیری تا به امروز همواره با تحریم ها و مشکلات اقتصادی مواجه بوده است - ردادی و همکاران، - 1395 و این تهدیدات بالفعل اقتصادی، وضعیت معیشتی مردم را با چالشهای مختلفی روبهرو کرده است و نظام نیزمصمّم است اقتصاد تک محصولی و مبتنیبر درآمد نفت را متحوّل نماید و به سمت عدموابستگی به نفت حرکت کند، موضوع اقتصاد مقاومتی یک راهکار و نقشه راه سازنده است - حسینپور و همکاران، - 1395 که مقام معظم رهبری معتقد است یکی از راههای عبور از مقاطع حساس و سرنوشت ساز کنونی، جدی گرفتن اقتصاد مقاومتی است.
بنابراین اقتصاد مقاومتی، مجموعه رفتارهای اقتصادی است که منجر به تقویت زیرساخت های حکومت اسلامی میشود، بهگونهایکه باید از همه ظرفیت های بالقوه و بالفعل برای ارتقای رفاه عادلانه در جامعه استفاده شود. با این توضیحات میتوان این گونه عنوان کرد که اقتصاد مقاومتی، رفتاری برگرفته از مبانی دین مبین اسلام - فرتوک زاده و وزیری، - 21:1393 و تمثیلی برای پیشرفت جامعه اسلامی است که در آن علاوه بر تعامل پویا با دنیای خارج و استفاده از امکانات تجارت آزاد، امنیت اقتصادی کشور حفظ شده و نوسانات محیط بین المللی اقتصادی و تهدیدهای آن، کمترین تاثیر سوء را در روند بلندمدت متغیرهای کلان اقتصاد 2 داشته باشدچنین. اقتصادی مسلماً باید از تمامی توانمندی های خود برای استفاده حداکثری از ظرفیت ها استفاده کند.
لازمه تحقق چنین اقتصادی فرهنگ میباشد که بخش جداییناپذیر آن نیز هست.فرهنگ موضوعی است که از دهه 1980 وارد ادبیات مدیریت و رفتار سازمانی شده است - نکوییمقدم و همکاران، - 2:1394 و یکی از مباحث اصلی و کانونی مدیریت را تشکیل داده است که به عنوان یک عامل پایه ای بر اکثر متغیرها تاثیرگذار است؛ تا آنجا که بسیاری موفقیت یا شکست سازمان را نتیجه فرهنگ حاکم بر آن سازمان میدانند. از اینرو شناخت فرهنگ سازمانی و نقشی که آن میتواند در اقتصاد مقاومتی داشته باشد، ضروری و حیاتی است.
زیرا اگر فرهنگ حاکم یک فرهنگ مبارز و مقاوم باشد، اقتصاد شکل گرفته در بستر آن فرهنگ نیز مقاوم خواهد بود و کمک فرهنگ، هنجارهای رفتاری در مردم در قالب ارزش های متناسب با شرایط و متغیرهای اقتصادی ایجاد شده و این فرهنگ مقاومتی شکل گرفته باعث سازگاری مردم با شرایط محیط داخلی - تورم، گرانی، عدم ثبات اقتصادی و ... - و خارجی - تحریم ها، پایین بودن قیمت نفت و ... - می شود که این سازگاری مناسب میان این عوامل منجر به تقویت عملکرد جمهوری اسلامی ایران در حوزه اقتصادی میگردد.
با اذعان به موضوع فوق این تحقیق درصدد طراحی مدل تعاملی گونههای فرهنگ سازمانی و تحقق اقتصاد مقاومتی دانش بنیان مبتنی بر دیدگاه حضرت امام خامنه ای مدظله العالی است و سعی در بررسی این فرضیه دارد که بین فرهنگ سازمانی و تحقق اقتصاد مقاومتی دانش بنیان رابطه مستقیم و معنیداری وجود دارد.
ادبیات و مبانی نظری تحقیق اقتصاد مقاومتی
اقتصاد مقاومتی1 نظام اقتصادی است که رابطه نزدیکی با انسجام ملی دارد و هماهنگ با سیاستهای کلان سیاسی و امنیتی نظام اسلامی و مقاومت در برابر اقدامهای تخریبی مستکبران است تا بتواند در برابر ضربه های اقتصادی تحریم ها و توطئه های گوناگون اقتصادی نظام استکبار مقاومت کرده و به توسعه و پیشرفت خود ادامه دهد و روند روبهرشد همه جانبه خود را در ابعاد ملی، منطقهای و جهانی حفظ کند - اخوان و همکاران،. - 1395
این مفهوم اصطلاحی است که برای اولین بار در سال 1389 توسط حضرت امام خامنه ای - مدظله العالی - در دیدار با جمعی از کارآفرینان کشور مطرح شد و پس از آن نیز در سخنرانی های متعددی مورد تاکید ایشان قرار گرفت. اقتصاد مقاومتی در حقیقت اقتصادی را ترسیم می کند که توانایی مقابله با شوکهای وارد شده بر اقتصاد را دارد. چنین اقتصادی باید قابلیت انعطاف در شرایط مختلف و توانایی عبور از بحران را داشته باشد.
