بخشی از مقاله
چکیده
تغییر یکی از مسائلی است که امروزه سازمانها با آن مواجه هستند و بقا و موفقیت سازمانها را تحت تاثیر قرار داده است. پارادایم چابکی به منظور سازگاری با این تغییرات ارائه گردیده است. چابکی عبارت ست از توانایی یک سازمان برای درک تغییر محیطی و سپس قابلیت پاسخ گویی موثر به این تغییر.هدف از مطالعه حاضر طراحی مدل مفهومی چابکی در سازمان می باشد، لذا ابتدا با استفاده از کتب و نشریات و مقالات معتبر داخلی و خارجی و با استفاده از تئوری داده بنیاد کلیه عوامل موثر برچابکی سازمانی شناسایی شده تا جایی که کفایت نظری در شناسایی عوامل موثر بر چابکی سازمانی حاصل شود و سپس بین این عوامل و چابکی یک رابطه معنا دار برقرار می کنیم و آنرا با مدل وینود تطبیق میدهیم. در نهایت یک مدل مفهومی از چابکی بدست می آید.
واژه های کلیدی: تغییر، سازگاری، چابکی، پاسخ، تئوری داده بنیاد.
مقدمه
در زمانهای گذشته سازمانها برای ارائه کالا یاخدمات به مشتریان نیازی به ایجاد تغییر و تحول در تولید کالا یا ارائه خدمات به مشتریان احساس نمی کردند به عبارتیمشتریان هر نوع کالا یا خدماتی که توس سازمان ارائه می شد را خریداری می کردند.توجه به مسئله تغییر: با شروع قرن 21 موضوع تغییر بسیارمور توجه قرارگرفت به عبارتی تغییر ویژگی اصلی قرن 21 است . موضوع تغییر و عدم اطمینان وارد عرصه سازمان و مدیریت نیز شده است. از قرن پنجم پیش از میلاد مکتب فلسفی معتبر یونان مسئله تغییر را مطرح و بدان توجه ویژه ای کرده است . [8]دراکر مفهوم کار آفرینی را جستجوی تغییرات، واکنش نسبت به آن و بهره برداری از آن به عنوان فرصتی برای رشد و توسعه توصیف می کند. تلاطم، آشفتگی و عدماطمینان درمحی کسب وکار به یکی ازعوامل اصلی ناکافی و شکست سازمانها تبدیل شده است . [8]
دمیشلز عوامل تغییروتحول درمحی کارکنونی را این گونه بر شمره است: قابلیت دسترسی فزاینده به فن آوری و رقابت فزاینده بر سر توسعه فناوری، جهانی شدن بازارها، رقابت تجاری، رشد سریع دسترسی به فن آوری تغییرات موجوددر میزان دستمزدها و مهارتهای شغلی،مسئولیتهای اجتماعی ومحیطی، محدودیتهای منابع،افزایش انتظارات مشتری و ارباب رجوع. [8]توجه به مبحث چابکی: یکی ازمباحثی که شرکتها رادر این محی متغیراززوال و نابودی نجات می دهد توجه به مفهوم چابکی است. پارادایم چابکی به منظور سازگاری با تغییرات محی کسب و کار و نیز توانمند سازی کارکنان در پاسخ سریع به نیازهای بازار و مشتریان ارائه گردید.
چابکی عبارت است از توانایی یک سازمان برای درک تغییر محیطی و سپس قابلیت پاسخ گویی موثر به این تغییر.پارادایم چابکی به منظور سازگاری با تغییرات محی کسب و کار و نیز توانمندسازی کارکنان در پاسخ سریع به نیازهای بازار و مشتریان ارائه گردیده.قابلیت های سازمان، تطابق با تغییر، پاسخگویی سریع، صرفه هزینه ای، انعطاف پذیری، سرعت تحویل، سازمان مجازی، ابعاد سرمایه فکری، فرهنگ سازمانی، کار تیمی، هوش رقابتی، اختیار، شراکت و یکپارچه سازی، تخصص گرایی، ارتباطات، رسمیت، شایستگی، سطوح سازمانی، فرهنگ تغییر، کیفیت محصول که این عوامل هم در بخش تولیدی و هم در بخش خدماتی مطرح شده است. که به برخی از این عوامل در بخش تولیدی و به برخی دیگر در بخش خدماتی اشاره شده است.
یک دسته عوامل مربوط به چابکی نیروی کار و دسته دیگر عوامل مربوط به چابکی سازمان می باشد که در مقالات پیشین به این شکل دسته بندی صورت نگرفته است. همچنین برخی عوامل مانند رضایت شغلی کارمند، نقش پاداش های انگیزشی، تشویق و تنبیه کارکنان، تناسب شغل با شاغل در کار خود، نقش گروه های غیر رسمی در سازمان، نقش آزمون های استخدامی در یافتن کارمندان چابک سخنی به میان نیامده است که ظاهرا همگی می توانند جزء عوامل موثر بر چابکی باشند.حتی در مورد عواملی که به عنوان عوامل موثر بر چابکی شناسایی شده اند تاثیر آنها و میزان شدت و ضعف آن عوامل و ارتباط آنها با یکدیگر در سازمانها تحقیق خاص و جامعی صورت نگرفته است.
روش تحقیق
گام اول: شناسایی عوامل موثر بر چابکی:
شیوه شناسایی عوامل موثرچابکی درسازمان، تئوری داده– بنیاد می باشد. تئوری داده بنیاد که با نام های
